ıAna Legkodımova isindegi aıǵaqtar qalaı tabyldy — tergeýshimen suhbat
ASTANA. KAZINFORM — ıAna Legkodımovanyń isi Qazaqstandaǵy eń rezonansty qylmystardyń biri boldy. Qatygezdik, marqumnyń denesi tabylmaǵan jaǵdaıda júrgizilgen tergeý jáne sansyz jalǵan kórsetýler bul isti erekshe kúrdelendirdi. 28 jastaǵy tergeýshi Temirhan Qajmuratov Kazinform agenttigine bergen suhbatynda ótirik aıǵaqtar men úzdiksiz izdeý jumystary qalaı el jadynda qalǵan tergeýge aınalǵanyn aıtyp berdi.
Atyraý oblystyq qylmystyq ister jónindegi mamandandyrylǵan aýdanaralyq sotynyń sýdıasy Zarema Hamıdýllına úkimdi jarııalaý kezinde tergeýshi Temirhan Qajmuratovtyń eńbegin atap ótti. Onyń esebinde óńirdegi eń rezonansty ister bar, olardyń úsheýi ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrý jazasymen aıaqtalǵanyn aıtty.
— ıAna Legkodımova isi boıynsha tergeýdi bastaǵan sát esińizde me?
— Emotsııalar… Siz shok nemese qorqynysh týraly surap tursyz ba? Joq, biz talaı nárseni kórdik. Biraq is ashyp, al múrde joq ekenin kórgen sát — mine, sol shynymen teńseltip jiberedi. Denesiz kisi óltirýdi ashý múlde bólek deńgeıdegi kúrdelilik ekenin túsinesiń. Bul endi ádettegi tergeý emes. Alǵash oılaǵanym: «Ony tabý kerek. Eń bolmasa bir belgisin».
— Tergeý qalaı bastaldy?
— Oqıǵa ornynan. Podezderdi, kameralardy, búkil joldy — úıden kólikke deıin — qaradyq. Kúdiktilerdi, ıAnanyń anasyn suraq astyna aldyq. Odan keıin qala boıynsha barlyq beınabaqylaýdy qarap shyqtyq, ıAna men kúdiktilerdiń jumys kompıýterlerin tekserdik, hat almasýlaryn qalpyna keltirdik, boljaldy oryndardy araladyq, ishki ásker sarbazdarymen birge izdeý júrgizdik. Bul ár senbi jáne jeksenbi kúni tańerteń jáne keshke jasaldy. Іzdeýdi ózim basqardym, ózim jaǵada, jyralarda, túrli lokatsııalarda júrdim. Qostanaı oblysynan arnaıy topyraq pen jerdi skanerleıtin qural aldyrdyq. Múmkin jerleý oryndarynyń bárin tekserdik, olar óte kóp boldy.
— Qandaı dálelder boldy?
— Árıne, Google izdeý tarıhy. Kúdiktiler izdeý júıesinde «adamdy qalaı sýǵa batyrýǵa bolady», «tsıanıd qalaı áser etedi», «synap qalaı áser etedi», «Qazaqstanda kisi óltirý úshin qansha jyl beredi» jáne taǵy basqa sózderdi izdegen. Bul suraýlardyń bári kisi óltirýden keıin jasalǵan.
— Bastapqyda kúdiktiler qalaı áreket etti?
— Aldymen tek bireýin — Qaıyrjanovty ustady. Ol bárin óz moınyna aldy. Biraq Operatıvtik basqarý ortalyǵynan ekinshi adamnyń kelip kómekteskeni kórinetin vıdeo tabyldy. Ony da ustady. Ol da moıyndady, biraq keıbir derekterdi jasyryp otyrdy. Barlyǵy hat almasýlardy rastady. Biraq sońyna deıin tergeýdi shatastyrýǵa tyrysty: birde jalǵan oryndardy aıtty, birde kórsetýlerin ózgertti, birde oıdan nusqalar shyǵardy, birde deneni basqa jerge tastadyq dep aıtty. Al hat almasýlarynda bir-birine: «Ol habar-osharsyz ketkendeı qylyp kórsetemiz» dep jazǵan.
— Qaıyrjanov ıAna Legkodımovadan qorǵandym dep málimdegen eken.
— Iá. Bul onyń alǵashqy qorǵaný pozıtsııasy boldy. Keıin bári dáleldermen joqqa shyǵaryldy.
Vıdeoda onyń ıAnany «trassada» emes, úıdiń janynda býyndyryp óltirgeni anyq kórinedi.
— Osyndaı dál hronologııany qalaı jasaý múmkin boldy?
— Maǵan ózime bul isti ashý qyzyq boldy, shyn máninde kez kelgen is sııaqty. Bıllıngi derekteri, kameralar, satyp alýlar, úıden shyqqan ýaqyt, telefon koordınat beretin núkteler — bárin bir syzyqqa tizesiń de, durys izge shyǵasyń.
— Jábirlenýshiniń otbasymen qalaı jumys istedińizder? Іstiń egjeı-tegjeıin zardap shegýshi tarapqa jetkizý qanshalyqty qıyn?
— ıAna Legkodımovanyń anasy Galına Legkodımovamen biz kún saıyn hat jazysyp otyrdyq. Ne anyqtalsa da bárin aıtyp otyrdym. Onyń barlyq versııalary tekserildi. Tipti balgerlerdiń versııalaryn da qarap shyqtyq, óıtkeni mundaı isterde kez kelgen nársege jarmasasyń. Galına da izdeý jumystaryna qatysty. Ol qarap-tekserý sharalaryna keldi. Bul áriptesterdiki sııaqty birlesken jumys boldy.
— Ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrý úkimi shyqqanda ne sezindińiz?
— Bul meniń birinshi ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrý úkimim emes. Praktıkamda birneshe osyndaı is boldy: frantsýz kvartalynda NCOC menedjeriniń ólimi, Qulsaryda kishkentaı qyzdyń óltirilýi jáne sońǵysy ıAna Legkodımovanyń qazasy. Biraq men úshin basty másele merzim emes. Birinshi kezekte — deneni taýyp, anasyna qaıtarý. Onyń kelip, qyzyn eske alatyn jeri bolýy kerek edi. Esh bolmasa bir súıek tabylyp, qaıtarylýy mańyzdy boldy. Ári kúdiktilerdi jazalaý qajet boldy.
— Nelikten deneni uzaq ýaqyt taba almady?
— Boljam kóp boldy. Barlyq nusqa tekserildi, biraq ózen úlken, aǵysy qatty. Ol kezde aýa raıy da sýyq boldy, mundaı temperatýrada dene saqtalyp qalýy múmkin edi. Biraq Kazgıdromet mamandary aıtty: deńgeıi tómendegen kezde dene sý betine jaqyndap, ıis shyǵa bastaǵan. Al ol jaqta qarsaqtar bar. Balyqshylardyń aıtýynsha, túnde qalsań, 5–6 qarsaq aınalańa jınalady. Ókinishke qaraı, jabaıy janýarlar deneni túgel talap tastaǵan.
— Baqylap otyrǵan barlyq adamnyń kókeıinde bir suraq qaldy: nege bul kisi óltirý boldy jáne mundaı qatigezdikke ne sebep boldy?
— XXI ǵasyrdyń balalary. Aıtpaqshy, olar jaıly, tolyq otbasylarda ósken. Biraq hat almasýlarynan olardyń oıyndarǵa, qandaı da bir sıýjetterge eliktegeni kórinip tur. Kelisemin, múmkin kınodaǵy, serıaldardaǵy jazasyzdyqqa qarap úırengen shyǵar. Biraq shynaıy ómirde ondaı bolmaıdy. Eger jalpy qylmystyń ósýi men mundaı qatygez isterdiń sebepteri týraly aıtatyn bolsaq — bul jerde trıgger jumyssyzdyq. Adamdardy qarjylyq jaǵdaıy qysady, olar araq ishýdi bastaıdy, sonyń saldarynan mundaı oqıǵalar bolýy múmkin.
— Tsıfrlyq dálelder qazir qanshalyqty mańyzdy?
— Qazir, basty dálelderdiń biri. Buryn eshkim hat almasýdyń kisi óltirý dáleli bolatynyn elestete almas edi. Qazir — bul qalypty nárse. Taktıka qylmyskerlerdiń jasyna baılanysty. Eger olar jas, zamanaýı, «tsıfrlyq» bolsa — olardyń izimen jumys isteısiń: telefondar, kompıýterler, bultty servıster, logtar, izdeý tarıhy.
— Psıhologııalyq júktememen qalaı kúresesiz?
— Bizdiń jumys salamyz salqynqandylyq týraly emes. Ol kúndelikti jaýapkershilik týraly. Men ár kúni «erteń ne bolady» dep oılaımyn — mindetti túrde josparlaımyn. Tek «keshke deıin otyra salý» — mundaı isterde múmkin emes. Sonymen qatar meni otbasym qoldap otyrady.
— Áleýmettik jelilerde sizdiń jas ekenińizge nazar aýdaryp jatyr. Bul Sizge degen qarym-qatynasqa áser etedi me?
— Joq. Tek jaýapkershilik mańyzdy. Qoldanatyn tásil árqashan birdeı. Mundaı isterde bul qajet.
Eske salsaq, tragedııa 2024 jyldyń kúzinde boldy. 18 qazan kúni ıAna Legkodımova úıinen Rızýan Qaıyrjanovpen kezdesýge shyqqan.
Tergeý málimetteri boıynsha, olardyń arasynda daý týyndaǵan. Qaıyrjanov tanysy Altynbek Katımovty shaqyrǵan, sodan keıin ekeýi birge qyzdy óltirip, denesin Taldykól aýylynyń ózenine tastap jibergen.
Buǵan deıin osy is boıynsha eki aıyptalýshy da ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrylǵanyn jazǵanbyz.