ıAdrolyq qarýǵa bir qadam: Irannyń ýran baıytýy jańa deńgeıge shyqty
ASTANA. KAZINFORM — Tegeran ýran qoryn qarý jasaýǵa jaqyn deńgeıde baıytyp, ony kóbeıtýdi jalǵastyrýda. Bul týraly Halyqaralyq atom energııasy agenttiginiń (MAGATE) qupııa esebinde aıtylǵan, dep jazdy Kazinform menshikti tilshisi Associated Press agenttigine silteme jasap.
Esepke sáıkes, 17 mamyrdaǵy jaǵdaı boıynsha Iranda 60%-ǵa deıin baıytylǵan 408,6 kılogramm ýran bar. Bul aqpan aıymen salystyrǵanda 133,8 kılogramǵa artyq, ıaǵnı shamamen 50 paıyzǵa ósken. 60%-dyq baıytý deńgeıi ıadrolyq qarýǵa qajetti 90%-ǵa deıingi bir ǵana tehnıkalyq qadam bolyp sanalady.
Sondaı-aq, esepte 60%-ǵa deıin baıytylǵan shamamen 42 kılogramm ýrandy 90%-ǵa deıin jetkizý — bir ıadrolyq zarıad jasaýǵa teorııalyq turǵyda jetkilikti ekeni aıtylǵan.
MAGATE málimdeýinshe, Iran — resmı túrde ıadrolyq qarýy joq, biraq osyndaı joǵary deńgeıde ýran baıytyp jatqan jalǵyz memleket.
Jalpy, Irandaǵy barlyq deńgeıde baıytylǵan ýran kólemi 9247,6 kılogramdy quraıdy — bul aqpan aıyndaǵy sońǵy toqsandyq eseppen salystyrǵanda 953,2 kılogramǵa artyq. Iran óz ıadrolyq baǵdarlamasynyń beıbit maqsatta ekenin alǵa tartýyn jalǵastyrýda. Alaıda, MAGATE basshysy Rafael Marıano Grossı buǵan deıin eger Iran tıisti sheshim qabyldaıtyn bolsa, qolyndaǵy baıytylǵan ýran qory birneshe ıadrolyq oqtumsyq jasaýǵa jetkilikti ekenin eskertken.
Jańa esep MAGATE tarapynan Tegeran men Vashıngton arasyndaǵy kúrdeli kelissózder júrip jatqan ýaqytta jarııalanyp otyr. AQSh prezıdenti Donald Tramptyń ákimshiligi Irannyń ıadrolyq baǵdarlamasyna shekteý qoıatyn jańa kelisimge qol jetkizýge umtylýda, biraq ázirge taraptar aıtarlyqtaı progreske jetken joq.
Basylymnyń habarlaýynsha, Iran tarapy bul esepke áli resmı pikir bildirgen joq.
Buǵan deıin Tegeran, eger Vashıngtonmen kelissózder sátti aıaqtalsa, Halyqaralyq atom energııasy agenttigi (MAGATE) quramyndaǵy amerıkalyq ınspektorlarǵa óz ıadrolyq nysandaryna barýǵa ruqsat berýi múmkin ekeni habarlanǵan bolatyn.
Tegeran Tramppen ıadrolyq kelisimde ýrannan bas tartýǵa daıyn.