Vera Kım: Asarlatýdy sózben emes, ispen dáleldeý - adamshylyqtyń eń bıik qasıeti
Jalpy qazaqqa volonterlik degen jat emes. Asarlatýdy atam qazaq ómiriniń saltyna aınaldyrǵany beseneden belgili. Kóshpendi qazaq jaılaýdan kúzeýge, odan soń qystaýǵa kóship-qonyp júrgen zamanda asarlatyp, kómekke shaqyryp birigip sharýany tyńdyryp otyrǵan. Bertin kele, asarlatýdy biz volonterlik dep ataı bastadyq. Táýelsizdik alǵan jyldardan keıin elimizde eriktilerdiń eńbegi qalaı bastaldy, qazirgi tańda qalaı jalǵasyn taýyp jatyr? Osy oraıda bizdiń tilshimiz elimizdegi Ulttyq volonterler jelisiniń basshysy Vera Aleksandrqyzy Kımmen suhbattasqan edi.
- Men qasıetti qazaq jerinde ómirge keldim. Pavlodarlyqpyn. Stýdenttik shaǵym Almaty qalasynda ótti. Sol kezeńde men volonterlik jumyspen tanystym. 2000 jyly ýnıversıtette oqyp júrgende maǵan tanystarym áleýmettik jobalarǵa qatysýdy usyndy. Ol kezde men eriktiniń kim ekenin jáne onyń ne istep jatqanyn da bilmeıtinmin. Biraq eriktilermen jumys isteı júrip, men adamdardyń kómekke muqtaj eken túsindim. Osylaı volonterlikpen úsh aı aınalysyp júrgende, men balalar úıiniń tárbıelenýshilerin teatrǵa aparatyn boldyq. Sonda teatrda otyrǵan kishkentaı bala meniń qolymdy ustap, bolashaqta óziniń úlken otbasysy bolatynyn jáne óz balalaryn osylaı teatrǵa ákeletinin aıtty. Kishkentaı búldirshinniń aýzynan mundaı sóz shyǵatynyn kútpedim, jetim bola tura ol otbasy jaıly jospar quryp otyrdy, óz balalary týraly armandady. Meniń kózime eriksiz jas kelip, kóńilim bosap qoıa berdi. Bul jaǵdaı meniń ómirimniń ózgerýine alyp keldi. Osy kúnnen bastap men volonterlikti serik ettim...
2001 jyly men Pavlodar qalalyq áleýmettik eriktiler ortalyǵynda erikti bolyp jumys isteı bastadym. Osy ýaqyt aralyǵynda Pavlodarda meniń tikeleı qatysýymen eriktiler ortalyǵy kóptegen áleýmettik mańyzy bar jobalardy júzege asyrdyq. Jasóspirimderge, jastarǵa jáne olardyń ata-analaryna arnalǵan senim telefony ashyldy. Mektepter janynan eriktiler jasaqtarynyń jumysy durys jolǵa qoıyldy dep aıtsam, maqtanǵanym emes. Men úshin eń úlken jetistikterdiń biri – pavlodarlyqtardyń eriktiler jumysyna degen qyzyǵýshylyǵynyń artýy boldy. ıAǵnı, volonter qozǵalysynyń jumysyna tikeleı qatysqysy keletinderdiń sany arta bastady. Eldegi eriktiler qozǵalysynyń damýymen men de óstim dep aıta alamyn. 2006 jyly men AQSh-qa «Qoǵamdyq baılanystar» baǵdarlamasy boıynsha is-saparda boldym. Bul meniń ómirimdegi mańyzdy sátterdiń biri edi. AQSh-qa menimen birge Qazaqstannan 10 qoǵamdyq uıymdardyń jas kóshbasshylary tájirıbe almasý úshin sapar shekti. Onda men amerıkandyq áriptesterdiń tájirıbesimen tanysyp qana qoımaı, sonymen birge qazaqstandyq eriktiler uıymdaryn biriktirý ıdeıasyn iske asyrýdy oıladym. Meniń oıymsha, biriktirý arqyly barlyq resýrstardy ulǵaıtýǵa jáne ońtaılandyrýǵa, ony ári damýdyń jańa kezeńine ótýge múmkindik beredi. Ulttyq eriktiler jelisi Qazaqstanda osylaı paıda boldy. Osy ýaqyt ishinde kóptegen jumystar atqaryldy. Eń iri degen sharalarǵa toqtalyp ótsem, ol – VII Azııa qysqy oıyndary, ESKATO elderiniń Qorshaǵan orta mınıstrleriniń konferentsııasy, Basketboldan álem chempıonaty, EXPO-2017 sharalarynda bizdiń volonterler tapjylmaı qyzmet etti. Odan soń Atyraý men Qyzylorda qalalarynda alǵashqy korporatıvti volonterlik baǵdarlamany ázirleý men júzege asyrýdyń bastamashylarynyń biri boldym. «Eriktiler týraly zań» jobasyn talqylaý boıynsha jumys tobyna qatysyp, Zań 2016 jyldyń 30 jeltoqsanynda qabyldandy. Men úshin bul úlken jetistikterdiń biri. Árıne, men bul jumystardy jalǵyz istemedim, meni qoldaıtyn qoǵamnyń betke ustar azamattary men belsendileri boldy. Óz kúshimizdi biriktire otyryp, biz osyndaı jemisti nátıjelerge jettik.
- Prezıdent Jarlyǵymen 2020 jyly Volonter jyly dep jarııalandy. Álemdi jaılaǵan pandemııa kezinde volonterlik jumystyń artqany belgili. Bálkim, bizdiń Prezıdentimizdiń kóregendiligi bolar, jyldy eriktilerge arnaýy beker emes... 2020 jyly Volonterler jyly qandaı ózgeris alyp keldi?
- Iá,2019 jyldyń tamyz aıynda Prezıdentimiz 2020 jyldy Volonterler jyly bolsyn degen jarlyqqa qol qoıdy. Sol ýaqytqa deıingi istelingen jumysty bizdiń jeli ary qaraı jandandyrdy. Volonterliktiń 7 jalpyulttyq «Bilim», «Sayliq», «Sabaqtastyq», «Taza alem», «Asyl mura», «Qamqor», «Umit» baǵyttary boıynsha damyta bastadyq. ıAǵnı, volonterlik qyzmet bilim, densaýlyq, ekologııa, medıa, janýarlardy qorǵaý syndy túrli baǵyt boıynsha jumystaryn odan ári jandandyrdy. «Biz birgemiz» degen qanatty sózderdi basty uran etip, jastardyń volonterlyq jumysqa jumylýyna muryndyq boldyq. Osy jyldyń ishinde respýblıka kóleminde 1000-ǵa jýyq volonterlik jumystar jasalyndy. Sondaı-aq respýblıka kóleminde 80-ge jýyq qoǵamdyq uıymdar men belsendi toptarmen birigip jumys jasaımyz. Pandemııa kezindegi jumystardy bólek atap ótýge bolady. Sebebi, osy pandemııa qoǵamdaǵy ýshyǵyp turǵan máselelerdiń bar ekenin anyq kórsetip berdi.
- 2020 jyly naýryzda tutqıyldan kelgen pandemııa elimizdiń árbir salasyna qatty áser etti. Dál osy pandemııa kezinde volonterlerdyń eńbegi zor boldy. Ózderińiz tarapyńyzdan atqarylǵan jumystarǵa jeke dara toqtalyp ótseńiz...
- Pandemııa kezinde dári-dármektiń jetispeýshiligi qatty baıqaldy. Maýsym jáne shilde aılarynda elimiz boıynsha ólim-jitim kóp boldy. Dál osy ýaqytta volonterler birigip, shildede «Qoǵamdyq baqylaý» uıymy paıda boldy. Bul uıym respýblıkanyń árbir oblysynda óz qyzmetin qazirgi ýaqytta da atqaryp otyr. Bizdiń uıym dárihanalardaǵy dárilerdiń bar-joǵyn monıtorıng jasadyq. Sondaı-aq emhanalarda zaman talabyna saı modýldy qurylǵylarmen qamtylǵan ba, sony baqyladyq. Ádettegi qoljetimdi paratsetamoldyń dárihanalarda bolýyn qadaǵaladyq. Áleýmettik jelilerde arnaıy paraqshalar ashyp, respýblıka boıynsha qaı jerde qandaı dáriler bar joq tizimin jarııalap otyrdyq. Emhanalardaǵy medıtsınalyq qurylǵylardyń bar-joǵyn tekserdik. Aımaqtarda ne jetispedi sony resmı paraqshalarda jarııalap otyrdyq. Bir mysal keltireıin, Pavlodarda kompıýterlik tomografııanyń joq degen aqparat tústi. Biz sol aımaqqa is-saparǵa shyqtyq. Ákimniń áleýmettik máseleler boıynsha orynbasarymen kezdesip, ol jaqta jetispeýshilik bar ekeni baıqaldy. Biz medıtsınalyq ortalyqtarǵa baryp suradyq, qalaı kómek bere alamyz dep, medıtsına qyzmetkerleri táýlik boıymen jumys isteı alatynyn aıtty, biraq olarǵa ruqsat joq ekenin atap ótti. Ákim kezdesýinde osy máseleni qozǵadyq. Biz ketken soń, bir aptada bul másele sheshilip, halyqty tomografııa jáne ottegimen qamtamasyz etetin apparattar táýlik boıy qyzmet etetin boldy. ıAǵnı, mundaı qoǵamdyq baqylaý óte qajet. Biz halyqtyń qınalmaı, durys qyzmet alýyn qalaımyz. Biz óz kózimizben kórgen kemshilikti joıyp, ony boldyrmaýdy kózdeımiz. Jalpy bizdiń qoǵamda tekserý degendi qorqynyshpen qarsy alady, al shyn máninde «Qoǵamdyq baqylaý» týyndaǵan máseleni sheshýdi qalaıdy.
- Qoǵamdyq baqylaý tegin qyzmet ete me?
- Iıa, biz tegin qyzmet etetin toppyz, óz erkimen qoǵam ómirin jaqsartý úshin qurylǵan belsendilerdiń birlesken uıymy dese bolady. Bizdiń maqsat – elde qıyn másele týyndasa, sony jarııalaý, kórsetý, jetkizý. Biz synaıtyn mekeme emespiz, biz máseleni kórip, ony jergilikti memlekettik organdarǵa jetkizip, birigip qıyndyqtan shyǵýdyń joldaryn izdeıtin uıymbyz deýge bolady. Respýblıka kóleminde Saıda Taýkeleva, Lıma Dıas syndy qoǵam belsendileri men basqa da volonterler atalǵan uıymda qyzmet etip kelemiz. Árkim óz qyzmetin adal atqarsa, qoǵam túzeleri sózsiz. Biz bılik pen halyq arasyndaǵy kópir bolǵymyz keledi, bizdiń maqsat – halyqtyń jaǵdaıyn jaqsartý. Biz ózimizdi eriktiler toby dep ataımyz. Bizdi QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi men Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligi qoldady. Mınıstr Tsoı myrza da Ulttyq volonterler jelisiniń jumysyna da jaqsy baǵa berdi. Pandemııa kezinde alǵashqylardyń bolyp bizdiń jeli óz jumysyn oıdaǵydaı atqardy jáne aldaǵy ýaqytta da jumysyn jalǵastyrady. Biz bala-baqshalar, bazar, HQKO-na da tekserdik, ıaǵnı olar karantın jaǵdaıynda sanıtarlyq normalarǵa saı jumys istep jatyr ma degen maqsatta.
- Halyqaralyq uıymdarmen qazirgi tańda baılanystaryńyz qandaı?
- Pandemııa kezinde halyqaralyq uıymdarmen de jumystarymyz jalǵasty. Máselen, jaqynda Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Koreıa Respýblıkasynyń Elshiligimen birige Koreıa Respýblıkasy Úkimetiniń qarjylyq qoldaýymen KOICA Túlekter qaýymdastyǵynyń tarapynan koronavırýspen kúresýde qaıtarymsyz kómek retinde Pavlodardyń mektepterine 416 mólsherlegish qurylǵylar men antıseptıkterdi tegin berdi. ıAǵnı, karantın kezinde halyqaralyq uıymdar tarapynan demeýshiler tabylyp, aımaqtaǵy oqýshylarǵa materıaldyq kómek úılestirildi. Bizdiń Ulttyq volonterler jelisiniń volonterleri der kezinde medıtsınalyq qurylǵylardy jetkizip berip otyrdy. Sondaı-aq qıyn kezeńderde volonterler qataryna QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstri Aıda Ǵalymqyzy Balaeva hanym óz ulymen kelip, medıtsınalyq qurylǵylardy qoraptarǵa salyp, túni boıy bizge óz qol ushyn sozyp, úlken kómek kórsetti. Bul degenimiz ultqa qyzmet etýdiń aıqyn kórinisi. Eger de bizdi – volonterlerdi qoldamaǵanda, biz úlken jetistikterge jetýimiz ekitalaı. Ulttyq kodymyzdaǵy bar qasıetimiz – asarlatýdy sózben emes, óz isimen dáleldeý, adamdyqtyń eń durys qasıeti dep bilemin.
- Volonterlerdiń respýblıkalyq front-ofısiniń ashylýyna arnalǵan jıynǵa qatysqan eriktiler birneshe baǵyt boıynsha naqty máselege kóz jetkizip, óz isterin alańsyz jalǵastyrýǵa jáne jumystaryn yntalandyrýǵa qatysty mańyzdy suraqtardyń jaýabyn tapty dep oılamyn. Ózim eki nárseni anyq baıqadym. Birinshiden, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev volonterlerdiń atqarǵan jumysynyń zańdy negizi jasalatynyn aıtty. Endigi jerde jastardyń volonterlikke arnaǵan jyldary eńbek ótili retinde esepke alynatyn boldy. Bul – biz úshin kópten kútken jaǵymdy jańalyq boldy. Endi volonterlerdiń qataryna suranýshylardyń legi kóbeıedi dep oılaımyn endi. Sondaı-aq olardyń eńbegine qaraı kótermeleý aqysymen, stıpendııamen yntalandyrý sheshilmek. Bul da volonterliktiń bedelin kóterip, olardyń qyzmetine degen qurmetti arttyrmaq. Ulttyq volonterler jelisiniń jospary qandaı?
- Volonterlik qyzmet tek Volonterler jylymen toqtap qalmaýy kerek. Adam júregimen, isimen volonter bolý kerek dep esepteımin. Pandemııa bizdiń qoǵamdaǵy kóp qundylyqtardyń tranformatsııalanýyna alyp keldi. Bizdiń azamattarymyzdyń sanasy ózgerdi. Árıne, ókinishter bar. Qanshama qarııalarymyz ben jaqsy-jaısańdarymyz indetten kóz jumdy. Aldaǵy 2021 jyl bizdiń Táýelsizdigimizge 30 jyl. Otyz jyl ómirimizde barymyzdy baǵalap, ótkenimizge táýbe dep, bolashaǵymyzdy baǵamdaıtyn jyl dep senemin. Ulttyq Volonterler jelisiniń jumysy toqtamaıdy. Alǵa qoıǵan maqsattarymyz kóp. Salaaralyq volonterliktiń damyp, kórkeıýine senimdimin. Volonterlik qyzmet – bul júrektiń qalaýymen jasalynatyń adal jumys. Meniń armanym árbir qazaqstandyq azamat júregimen volonter bolyp, elimizdiń kórkeıýine úles qossa. Ulttyq kodymyzda bar asarlyq qasıet asqaqtaı beretinine senimdimin...
Suhbatyńyzǵa raqmet!
