«Uıat bolady» dep on jyl shydap, múgedek boldym – daǵdarys ortalyǵyndaǵy áıel
Aqtóbe qalasyndaǵy daǵdarys ortalyǵyn byltyr 194 qyzmet alýshy panalady. Onyń 64-i – áıel, ózgesi – bala. Kazinform tilshisine suhbat bergen áıel kúıeýiniń judyryǵyna jyldar boıy shydap, múgedek bolyp qalǵanyn aıtady. Otbasyndaǵy zorlyq-zombylyqtyń qurbany bolǵan ol dalada qalǵanda arnaıy ortalyqtardyń kóp kómek bolǵanyn aıtyp berdi.
Kópbalaly analar sany basym — ortalyq qyzmetkeri
Aqtóbe qalasyndaǵy turmystyq zorlyq-zombylyq qurbandaryna arnalǵan ortalyqtyń mekenjaıy bógde adamǵa belgisiz. Bul jerde tek ana men bala qamqorlyqqa alynǵan. «Ozbyr „erkek“ kelip qorqytyp, qysym kórsetýi múmkin» dep, bar málimet qupııa ustalady. Tipti kirip-shyǵýshylardyń báriniń aty-jóni jazylyp, aldyn ala eskertiledi. Al kómek suraýshylar qaladaǵy «Baqytty otbasy» ortalyǵyna barady, keıde polıtsııa arqyly jetkiziledi.
«Ortalyq 50 tósek-orynǵa shaqtalǵan. Sonyń ishine anasy men balasy kiredi. Bul jerde 8 arnaýly áleýmettik qyzmet túrin kórsetemiz. Áleýmettik mamandar, eresekterge jáne balalarǵa arnalǵan psıhologtar jumys isteıdi. Sonymen qatar eki tárbıeshi bar. Іshke kelip túsetin áıelderdiń kóbiniń kúıeýi nashaqor, ishimdikke áýes. Basym bóligi tún ishinde úıden qýyp jiberedi. Ol adamdar 102-ge habarlasyp, polıtsııa bizge ákeledi. Sonymen birge „Baqytty otbasy“ ortalyǵyna da baryp, kómek suraıtyndar bar. Zorlyq-zombylyq qurbandary dep tanylǵan jaǵdaıda biz ózimizge qabyldaımyz. 2023 jyly 194 qyzmet alýshy keldi. Onyń 64-i áıel adam, 130-y bala», — dedi daǵdarys ortalyǵynyń áleýmettik máseleler boıynsha bólim basshysy Aıpan Ótejan.
Ereje boıynsha daǵdarys ortalyǵyna jetkizilgen ana men bala aldymen oqshaýlaý bólmesinde bolady. Sol jerde dárigerler tekserip, rentgenge túsiredi, qajet bolsa túrli em júrgizedi. Keıin jatyn orny men gıgıenalyq zattar beriledi. Qajet bolsa kıim de tabylady. Es jıǵan soń balany balabaqshaǵa men mektepke jiberip, anasy jumysqa ornalasady. Talap osy.
«Qazir úsh jasqa deıingi balalardy sábıler úıine tańerteń aparyp, keshke alyp ketý qarastyrylǵan. Biraq úshten asqan balany ornalastyrý jaǵy qıyn. Sondyqtan memlekettik mektepke deıingi mekemege ornalastyrýdaǵy jeńildikter jaıyn surastyryp júrmiz. Іshki tártip boıynsha árkim óz bólmesin jınaıdy. As bólmede kezekshilik bar. Syrtqa shyǵatyn ýaqytta shyǵý-kelý ýaqyty kórsetiledi, ruqsatnama beriledi. Munda taǵdyr aıdap keletinderdi bólip-jara almaımyn. Biraq basym bóligi kópbalaly ana. Keıde keshirip, úıine oralady. Alaıda qaıta aınalyp kelip, kómek suraıdy. Eger ajyrasýǵa sheshim qabyldasa, zańgerler kómektesedi. Alty aıda aldaǵy ómiri úshin aqsha jınap, jumys isteıdi. Keıin ortalyqtan shyǵarylady», — dedi Aıpan Ótejan.
«Uıat bolady» dep júrip, balalarymnyń uıqysy buzyldy — qyzmet alýshy
Otbasynda zorlyq-zombylyq kórip, taıaq jegen áıelder áli kúnge deıin aty-jónin jasyrady. Olar uıalady, keıde qorqady.
«Osynda qazan aıynda keldim. Qazirgi kezde tórt aıǵa jýyq ýaqyt boldy. Bul jerge kelgende jaǵdaıym aýyr boldy. Uryp-soqqannan basym jaralanyp, buǵan deıin ota jasatqan adammyn. Qazir úshinshi top múgedegimin, talma aýrýyna dýshar boldym. Joldasymda toqtaý bolmady. Sońǵy kezderi balalarym uıyqysynan shoshyp oıanyp, «mama, urmasynshy» dep jylaıtyn boldy. Sodan oılanyp, ketýge sheshim qabyldadym. Balalarymdy jıyp, óz oıymdy aıttym. Olardyń bári meni tańdap, ózimmen ere ketti», — dedi 35 jastaǵy aqtóbelik áıel.
Ol úsh er balany ómirge ákelgen. Qazir kúıeýiniń burynǵy áıelinen qalǵan qyzdy baýyryna basyp, kópbalaly ana atanyp otyr. Ortalyqqa da tórt balasymen qabyldandy.
«Qyz balaǵa «uıat bolady» dep kóp aıtady. 10 jyl boıy uryp-soqsa da shydadym. Ákem jerge qaramasyn, sińlilerim renjimesin dep júrdim. Otbasynda men jáne tórt sińlim boldy. Olar uıatqa qalmasyn dedim. Shydamnyń shegi bar ekenin úsh jyl buryn bilip, ortalyqqa keldim. Ol kezde enem kelip, qaıta qosty. Taǵy úsh jyl shydaǵanymmen, eshteńe ózgermedi. Erte sheshim qabyldap, ózimdi qurmetteýim kerek edi. Ákeme qyz, áıel bop sharshaǵanymdy, balaǵa ana ǵana bolatynymdy aıttym. Munda kóp múmkindik berildi, ýaıymsyz kúle alasyń, qoryqpaısyń. Balalarymnyń uıqysy tynysh. Túrli úıirmege qatysady. Bárine alǵys aıtamyn. Pedagogteri óte sabyrly. Adam psıhologııasyn da jaqsy meńgergen. Bar jaǵdaıyn kózine qarap biledi. Eki aýyz jyly sózi jan tebirentedi», — dedi qyzmet alýshy.
Ózge elden qonys aýdarǵan qazaq qyzy qazirgi kezde eden jýýshy bolyp jumys isteıdi. Ázirge tórt saǵattyq eńbeginiń jalaqysy 60 myń teńge. Ári ajyrasý úshin sotqa aryz jazyp qaldyrdy.
«Budan keıin ómirimde balalarymdy aıaqqa turǵyzýym kerek. Páter jaldaımyn. Qazir jumysta júrmin. Balalarymdy qor qylmaımyn, úlgi tutatyn azamat qylamyn. Olarmen jıi syrlasamyn. Sebebi jylýlyqty syrttan emes, menen alǵanyn qalaımyn. Adamǵa eki aýyz jyly sóz aıtsań, janyńdy emdeıdi. Qazir qarap otyrsam, uıat bolady dep birde-bir ret polıtsııaǵa aryz túsirmeppin. Al endi tek alǵa úmitpen qaraımyn», — dedi ol.