Ýtılalym saldarynan sharýashylyqtar jańa tehnıka alýdy qoıdy — senator
ASTANA. KAZINFORM — Búgin Senattyń jalpy otyrysynda depýtat Álı Bektaev aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyna ýtılalymdy joıýdy usyndy.
Onyń sózine qaraǵanda, elimizdegi aýyl eńbekkerleri paıdalanyp júrgen aýyl sharýashylyǵy tehnıkasynyń 76 paıyzynyń tozyǵy jetken. Normatıv boıynsha ár myń gektarǵa 5 traktor men 3 kombaınnyń qajet ekenin eskersek, qazirgi kezde egis alańdaryna 65 myń traktor, 43 myń kombaın jetispeıdi. Al aýyl sharýashylyǵy tehnıkalary jyl saıyn 4,5% ǵana jańarady. Olaı bolsa, tek jetispeıtin traktorlar men kombaındardyń ornyn toltyrý úshin 14-15 jyl kerek bolady.
Senator Álı Bektaev óziniń depýtattyq saýalynda aýyl sharýashylyǵy tehnıkasynyń tozýy men tapshylyǵy týraly aıtty.
«Elimizde aýyl sharýashylyǵynyń qural-jabdyqtaryn óndiretin 10 zaýyt pen ózdiginen júretin tehnıkalar shyǵaratyn 8 kásiporyn bar. Ol kásiporyndar 2023 jyly 5 400 traktor, 1 000 kombaın, 17 000-nan astam tirkemeli qurylǵylardy shyǵardy. ıAǵnı, olar traktorlar men kombaındarǵa degen jyldyq suranystyń 80 paıyzyn, al tirkemeli tehnıkalardyń 30 paıyzǵa jýyǵyn quraıdy. Ókinishke qaraı, bizde shyǵarylatyn traktorlar men kombaındardyń qazaqstandyq qamtý úlesi 42-44% ǵana. Negizgi qosalqy bólshekter syrttan keledi. Sondyqtan da olardyń baǵasy óte qymbat. Taýar óndirýshiler ala almaıdy. Aýyl sharýashylyǵyna qajet jeńil qurylǵylardyń, soqalar men kýltıvatorlardyń, dıskili tyrmalardyń, mal azyǵyn daıyndaıtyn mashınalar men mehanızmderdiń, pishen jınaǵyshtar men tuqym sepkishterdiń, kóshet otyrǵyzatyn jabdyqtardyń basym kópshiligi shetelden ákelinedi. Negizinen metaldan turatyn qarapaıym ǵana osy tehnıkalardy nege ózimizde kóptep shyǵarýǵa bolmaıdy? Jalpy, Qazaqstanda otandyq agrarlyq mashına jasaý salasyn damytýdyń baǵdarlamasy, bolmasa kontseptsııasy bar ma?»,- dep surady Á. Bektaev Úkimet basshysy Oljas Bektenovtyń atyna joldaǵan saýalynda.
Senator sonymen qatar jańa aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn satyp alý úshin ýtılalym quny joǵary ekenin atap ótti. Bul sharýalardyń jańa tehnıkany satyp ala almaýyna jáne eskirgen traktorlar men kombaındardy paıdalanýyna, sondaı-aq únemi jóndeýge májbúr bolýyna ákeledi.
«2024 jylǵy jaǵdaı boıynsha ýtılalymynyń kólemi bir traktor úshin 370 000-nan 7 380 000 teńge, al bir kombaın úshin 1 600 000-nan 8 300 000 teńge aralyǵyn quraıdy. Ony tóleýge shamasy kelmegen orta jáne shaǵyn sharýashylyqtar jańa tehnıka alýdy qoıdy. Eski tehnıkamen egis egedi, eski kombaınmen astyq jınaıdy. Jaramsyz tehnıkany qosalqy bólshekke paıdalanady, al qalǵan qańqasyn metalǵa ótkizip kún kóredi. Tehnıkany alyp jatqan da, kádege jaratyp, joıyp jatqan da sharýalardyń ózderi. Sonda negizgi operator bolyp, qarjy jınap otyrǵan «Jasyl damý» mekemesiniń úlesi nede? Jalpy, aýylsharýashyly tehnıkalary úshin kádege jaratý alymyn alyp tastasa memleket utpasa, utylmaıdy dep oılaımyz», - dedi depýtat.