Urlanǵan aktıvterden 770 mlrd teńge bıýdjetke qaıtaryldy - Bas prokýror

ASTANA.KAZINFORM - Bas prokýror Berik Asylov keshe ótken quqyq qorǵaý organdarynyń keńeıtilgen otyrysynda Memleket basshysyna jasaǵan baıandamasynan úzindi jarııalady.

Baqylaýshy organ jetekshisiniń jazýynsha, Qazaqstan ádilettilikke, zań ústemdigine jáne tártipke negizdelgen damý jolymen senimdi ilgerilep keledi. Konstıtýtsııalyq ózgerister prokýratýranyń quqyq qorǵaý áleýetin kúsheıtti. Quqyq qorǵaý organdary jazalaýshy tásilden profılaktıka qaǵıdatyna kóshti. Halyq sany ósip jatqanymen, eldegi qylmys deńgeıi tómendeýde. Bul — barlyq memlekettik organdar men qoǵamdyq ınstıtýttardyń júıeli ári nátıjeli jumysynyń naqty kórsetkishi.

- Sońǵy jyldary qylmys deńgeıi 2 esege tómendedi, adam óltirý men zorlaý – 50%, buzaqylyq – 70%, qaraqshylyq pen tonaý – 80% azaıdy. Qylmystyq ındeks boıynsha Qazaqstan birneshe jylda álemdik reıtıngte 60 satyǵa kóterildi. Bul – turaqtylyqtyń, reformalardyń jáne memleketke degen senimniń obektıvti kórinisi.

Elimizde «Zań men Tártip» tujyrymdamasy bekitildi. Ol tek kúshtik qurylymdarǵa ǵana emes, búkil qoǵamǵa qatysty. Basty maqsattar – quqyq buzýshylyqtarǵa nóldik tózimdilik, zańdy qurmetteýdi balalyq shaqtan qalyptastyrý, mádenı-adamgershilik jáne otbasylyq qundylyqtardy nyǵaıtý. Osyǵan baılanysty qazirgi tańda oqýshylar men stýdentter arasynda quqyqtyq saýattylyqty arttyrýǵa erekshe kóńil bólinýde – bul elimiz halqynyń úshten bir bóligin quraıtyn top, - delingen jazbada.

Berik Asylovtyń dereginshe, mektepterde «Zań men Tártip» páni engizilýde. Bul bastama qoǵam tarapynan qoldaý tapty. Prokýrorlar 2 mıllıon azamattyń áleýmettik quqyqtaryn qalpyna keltirdi. 4 mlrd teńge eńbekaqy bereshegi – ondaǵan myń qyzmetkerge qaıtaryldy, 12 mlrd teńge alıment – balalardyń paıdasyna óndirildi, 630 mlrd teńge – memleket kirisine qaıtaryldy, 850 balalar úıiniń túlekteri men áleýmettik osal azamattar baspanamen qamtamasyz etildi, turǵyn úı bólý praktıkasy qaıta qaraldy.

- Urlanǵan aktıvterdi qaıtarý boıynsha — 770 mlrd teńge bıýdjetke qaıtaryldy. Osy qarajattyń esebinen 300-den astam áleýmettik nysan – mektepter, aýrýhanalar, sport keshenderi jáne shalǵaı óńirlerdegi 2 mıllıonǵa jýyq adamdy taza aýyz sýmen qamtamasyz etetin nysandar salynyp jatyr. Prokýratýra olardyń maqsatty jumsalýyn muqııat baqylaýda ustap otyr. Aktıvterdi zańdastyrý týraly zań aıasynda 5,3 trln teńgeden astam ınvestıtsııalar tartylǵan iri jobalar boıynsha erikti kelisimder bar. Bul – jumys oryndary, ınfraqurylym jáne qylmystyń aldyn alý tetikteri.

Prokýrorlar 1300-den astam ınvestorǵa kómektesti. Osy qoldaýdyń nátıjesinde 10 myńnan astam jumys orny ashylyp, saqtaldy. Bıznestiń quqyqtaryn qorǵaý salasynda ilgerileý baıqalady: azamattyq ister boıynsha ınvestorlarǵa qarsy talaptar – 25%-ǵa, al bızneske qatysty qozǵalǵan qylmystyq ister sany – 3,8 esege (1553-ten 406-ǵa) qysqardy. Quqyq qorǵaý salasynyń tsıfrlyq transformatsııasy – basty baǵyttarymyzdyń biri, - dep jazdy Bas prokýror.

Jarııalanymǵa qaraǵanda, búginde qylmystyq isterdiń 95%-y elektrondyq formatta tergelýde, tergeý men isterdi sotqa joldaý merzimderi qysqartyldy, tergeý ızolıatorlary men túzeý mekemelerinde beınebaqylaý tolyq engizildi. Nátıjesinde azaptaý jaǵdaılary 4 esege azaıdy.

- «Tsıfrlyq qadaǵalaý» júıesi men jasandy ıntellekt elementteri arqyly izdeýde júrgen qylmyskerler men boryshkerler avtomatty túrde anyqtalady. Jyl basynan beri 2 500 izdeýdegi tulǵa ustaldy. IT-tehnologııalar — quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alýdyń jáne «nóldik tózimdilik» qaǵıdatyn iske asyrýdyń mańyzdy quralyna aınaldy. Kıberqylmysqa qarsy is-qımyl kúsheıtilýde: halyqaralyq koll-ortalyqtar joıylýda, SIM-bokstar men SIP-telefonııa buǵattalýda.

Esirtki bıznesimen kúreste jańa tásilder engizilýde. Hımııalyq zattardyń aınalymyna tolyq baqylaý ornatýǵa baǵyttalǵan Targetıng-ortalyq iske qosyldy. 10 mlrd teńgeden astam esirtki qarjysy buǵattaldy. Qazaqstan Eýropalyq quqyqtyq kómek týraly Konventsııaǵa qosylý jóninde resmı shaqyrý aldy. Bul – quqyqtyq jáne dıplomatııalyq úlken jetistik. Bul – Eýropalyq Odaqtyń Qazaqstannyń quqyqtyq júıesin moıyndaýy. Munda Memleket basshysynyń róli erekshe boldy. Barlyq osy reformalar men bastamalar – bir maqsatqa baǵyttalǵan: Ádiletti Qazaqstan qurý. Onda zań – bárine ortaq, al tártip – damýdyń negizi, - deıdi Berik Asylov.

Aıta keteıik, buǵan deıin Bas prokýratýra elimizde qylmystyń azaıýy durys baǵytta kele jatqanymyzdy ańǵartady dep málimdegen.