Ulyqbek Esdáýlet: Qazaq dalasyndaǵy ejelgi mádenıetterdiń bárine ıe bolýymyz kerek
Ulyqbek Esdáýlet atap ótkendeı, «Uly dalanyń jeti qyry» maqalasy bir jarym jyl buryn jarııalanǵan «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń zańdy jalǵasy bolyp tabylady.
«Prezıdenttiń bul maqalasynda elimizdiń tarıhy keńinen qamtylǵan. Qadyr Myrza Áli aǵamyzdyń «Bizdiń tarıh bul da bir qalyń tarıh, oqýlyǵy jup-juqa biraqtaǵy» degendeı bizdiń oqýlyǵymyz juqa bolyp, shynyn aıtqanda óz tarıhymyzdy ózimiz bilmeı ósken urpaqpyz. Biz basqa ulttardyń, basqa memleketterdiń tarıhyn kóp oqydyq. Óz ultymyzdyń tarıhyn bizden jasyryp keldi. Jerimizden Altyn adam tabylyp jatsa, «ol skıfterdiki, onyń qazaqqa qatysy joq» dedi. Altyn adam kezinde Shiliktiden de tabylǵan. Altyn adamnyń obalaryn І Petrdyń zamanynan beri arnaıy ekspedıtsııalar shyǵyp, tonap kelgen. Ol muralar Ermıtajda turǵanymen qazaqqa qatysy joq etip kórsetti. Otyrardy Iran mádenıetine aparyp tirep tastaıtyn. Otyrar kitaphanasy dep maqtansaq, ol kitaptar seniń tilińde bolmaǵan degenge deıin bardy. Al endi aınalyp kelgende Mysyrdy bılegen mámlúkterdiń ózi bizdiń tilde sóılegen. Ony biz emes, kerek deseńiz, Izraıl ǵalymdary aıtyp otyr», - dedi Ulyqbek Esdáýlet Mádenıet jáne sport mınıstrliginde ótken brıfıng barysynda.
Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń tóraǵasy óz sózinde atap ótkendeı, qazaq tarıhy óleń-jyr bolyp tasqa qashalǵanymen, ony da mońǵoldarǵa tıesili degen túsinik tańylǵan.
«Aınalyp kelgende moıyndalmaı kelgen dúnıelerdi osy maqala ıgerýge, menshiktenýge, úırenýge, keleshek urpaqqa ózimizdiń qandaı tarıhy tereń ult ekenimizdi dáleldep, negizdep berýge jol ashyp otyr. Ultymyzǵa ótkenin bilý mańyzdy dep esepteımiz. 30 eldiń qataryna kirý úshin álemdik órkenıetke qosqan úlesiń de mol bolýy kerek. Al endi biz qandaı úles qostyq. «Uly dalanyń jeti qyry» osyny túgendep berip otyr. Bizdiń skıf zamanynan bergi «kentavr» dep júrgenderi saqtar bolyp shyǵady. Al atpen bite qaınasqan halyq kim - ol qazaqtar! Soltústik Qazaqstandaǵy arheologııalyq qazba Botaı mádenıeti retinde tanylyp, sol jerde ejelgi dáýirde eń alǵash ret jylqyny qolǵa úıretken kim degende - bizdiń qazaqtar bolyp shyqty», - deıdi ol.
Ulyqbek Esdáýlettiń aıtýynsha, osy eldiń azamattary bolǵannan keıin bárimiz de osy jerdiń tarıhyna ıe bolýymyz kerektigin aıtady.
«Gottardyń tarıhyn óz jerinen shyqqandyqtan nemister ıemdenip otyr. Rım ımperııasy qazir dúnıede joq bolsa da, ol qazirgi Italııanyń tarıhy. Sol sııaqty ejelgi mádenıet ıeleriniń zańdy urpaǵy retinde ózimizdi tanýymyz kerek. Metallýrgııanyń dúnıejúzinde ejelgi úsh-aq oshaǵy bar eken. Sol oshaqtar ózimizdiń Altaı men Jezqazǵanda tabylǵan. Al metall qorytýdyń bastalǵan jeri - mádenıet emeı nemene! Tabylǵan Altyn adamdardyń kıimderdiń ózi - zergerlik ónerdiń shyńy. Bul bir mádenıettiń belgisi. Qalalyq mádenıettiń tarıhymyzda bolǵanyn Tarazdaǵy ejelgi qubyrdyń, Túrkistanda monshanyń tabylýy dáleldeı túsedi. Mine, sondyqtan sol ejelgi mádenıetterdiń bárine ıe bolýymyz kerek», - deıdi Ulyqbek Esdáýlet.
Aıta ketý kerek, búgin QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalasyn jarııalaǵan bolatyn. https://kaz.inform.kz/news/kr-prezidenti-nursultan-nazarbaevtyn-makalasy-uly-dalanyn-zheti-kyry_a3461994?fbclid=IwAR37z3jbl_dHi01z9Wq50o4JkDw7BapQ1EqIqlstQr7tFhHtWjxoHuVa9i0
