14:42, 07 Sáýir 2009 | GMT +6
Uly adamdardyń sabaqtary bizge úlgi bolýǵa tıis ? «Astana-Fınans» AQ atqarýshy dırektory
ASTANA. Sáýirdiń 6-sy. QazAqparat /Álııa Keldesheva/ - Belgili bir talpynys bolsa, eleýli jetistikterge jetip, ómirimizdi jaqsarta túsýdiń jarqyn mysaldary az emes. Aldymen bıznes salasyndaǵy jaqsy úlgilerge jaı ǵana nazar aýdaryp, bizden aıyrmashylyǵy joq basqa adamdardyń, basqa elderdiń oıdaǵydaı iske asyrǵan ıgilikti isteriniń az ǵana bóligin júzege asyrýǵa talpynsaq ta jetip jatyr, -
dep sanaıdy «Bolashaқ» baғdarlamasynyң tүlegi, «Astana-Fınans» AҚ atқarýshy dırektory Dәýirjan Aýғambaı.
- Bizdiң oқyrmandarymyzғa өziңiz jaıly az-kem aıtyp өtseңiz?- Men Ұlybrıtanııadaғy jetekshi bıznes-mektepterdiң birinde oқydym, mұnda өz bilimimdi tereңdete tүsýmen қatar, oı-өrisimdi keңeıttim, jaңa dostar taptym, biz қazir de biri-birimizben baılanys jasap tұramyz. Bұnyң bolashaққa da paıdasy bar. Mysalғa, meniң keıbir shetedik dostarym қazir ınvestıtsııalyқ bankterde jұmys isteıdi, jaқynda Қazaқstanda alғashқy iskerlik saparda bolyp ketti. Bұl baılanystardyң keıin de keregi bar. Bұrynғy stýdenttik baılanystar iskerlik әriptestik kezinde jalғasyn taýyp jatsa, birқatar mәselelerdiң tez sheshilýine septigi tıedi. Bұl adamı faktor, ony joққa shyғarýғa bolmaıdy. Bүginde men «Astana-Fınans» AҚ atқarýshy dırektory bolyp қyzmet atқaryp jatyrmyn. Meniң jұmysym өte қyzyқty. Қashan da қalpymda bolýymdy talap etedi. Halyқaralyқ kapıtaldar naryғymen, sheteldik kontr-әriptestermen, әleýetti ınvestorlarmen jәne reıtıngilik agenttiktermen jұmys jasaı otyryp, naryқta, elde ne bolyp jatқany týraly әrқashan da habardar bolyp otyrýyң қajet. Jұmystyң қyzyқtylyғy sonda, kөp adamdarmen қarym-қatynas jasaısyң, kөp nәrseni үırenesiң, saıyp kelgende, eshýaқytta da bosaңsýyңa haқyң joқ.
- Shetelde bolyp, belgili bir bilimder men tәjirıbe jınaқtap, elge kelgennen keıin Қazaқstan jөnindegi pikiriңiz қandaı, Siz elde қandaı өzgerister jasaýdy қalar ediңiz?- Shyn mәnisinde, әlemniң әr tүpkirinde bolyp, өmir kөrgen bүgingi adam өz eli men өzi bolғan eldiң өmir deңgeıin jәne қoғamdyқ minez-құlyқ nomrmalaryn salystyra alady. Kөptegen eýropalyқ jәne azııalyқ elderdegi jol қozғalysyndaғy joғary mәdenıetke taңғala otyryp, bizdegi bүkil jol қozғalysyna қatysýshylardyң, tipti jүrginshilerdiң bir-birin syılamaıtynyn, өzara tөzimsizdigin kөrgende әrtүrli oılarғa berilesiң. Osynaý bizdiң өmirimizdegi kөptegen shaғyn detaldardyң biriniң өzinen-aқ bizdiң қoғamymyzdaғy bүkil jaғdaıdy aңғarýғa bolady, mұndaı mysaldar bizdiң өmirimizdiң barlyқ tұstarynda jıi kezdesedi. Қyzmet kөrsetý, servıstiң sapasy, tұtynýshylarғa degen қarym-қatynas jөninde de kөptegen mysaldar keltirýge bolady, bұl aқyr soңynda қoғamnyң, tүtastaı alғanda memlekettiң damýy deңgeıinen habar beredi. Meniң oıymsha, eң aldymen eldegi bilim sapasyn jaқsartýғa den қoıý қajet. Stýdentter bәrin de өzderi isteı bilýge үırenýi tıis, olardyң boıynda қalypty қoғamda өmir sүre alatyn құndylyқtardy egý қajet. Olar өz betimen josparlar құryp, baғdarlamalar jasaýdy үırenýi, sөıtip, paıdalyraқ bolý ұstanymymen өmir sүrý tıis, bұl bolashaқta olardyң jaýaptyraқ bolýyna, eline jәne otandastaryna iltıpatty bolýyna jәrdemdesedi.Ekinshiden, өz қyzmetin bastaғan deңgeıimen әrқashan salystyra otyryp, өz jұmysyn, қarapaıym, tıimdi jәne sypaıy oryndaýғa tyrysý қajet. Ideıalar men ұstanymdar gүldenip өristegen kezderde «қarapaıymdylyқ, ұқyptylyқ jәne momyndyқ» sııaқty minezderdi қabyldaý birtүrli ersi bolyp kөriner, alaıda daғdarys jәne bәsekelestik jaғdaıynda, өzine tym senimdi, kүrdeli, shashpashyl kompanııanyң kөp ұtylary sөzsiz. Әrıne, joғaryda aıtylғandardyң bәrin nәrsiz, құrғaқ қııalғa jatқyzýғa nemese shүbәlanyp қaraýғa bolar, alaıda belgili bir talpynys bolsa, eleýli jetistikterge jetip, өmirimizdi jaқsarta tүsýdiң jarқyn mysaldary az emes. Aldymen bıznes salasyndaғy jaқsy үlgilerge jaı ғana nazar aýdaryp, bizden aıyrmashylyғy joқ basқa adamdardyң, basқa elderdiң oıdaғydaı iske asyrғan ıgilikti isteriniң az ғana bөligin jүzege asyrýғa talpynsaқ ta jetip jatyr.- Қarjy jәne ekonomıka salasyndaғy kәsipқoı maman retinde, siz jaһandyқ ekonomıkalyқ daғdarys probemalaryn sheshý jaıynda қandaı pikir aıtar ediңiz?- Kөptegen ekonomıster, қaғıdashylar jәne tәjirıbeli adamdar bұl mәseleni sheshýmen bas қatyrýda. Men bұl oraıda iri «Matsýsıta elektronıks» kompanııasynyң negizin қalaýshy, ұly japon fılosofy-kәsipker Konosýke Matsýsıtanyң өmirinen mysal keltirgim keledi, meniң oıymsha, onyң sabaқtarynan үlken tәlim alýғa bolady. Ol өzi iri kompanııany basқara otyryp, әrқashan da қyzmetkerleriniң қonymdy ıdeıalaryna arқa sүıegen jәne ұjymdyқ ıdeıanyң jaқtaýshysy bolғan. Matsýsıtanyң aıtýynsha, «bıznesti ol nemese onyң at tөbelindeı kөmekshileri emes, adamdar jasaıdy». Onyң aıtýyna қaraғanda, Kompanııa қyzmetkerleriniң kөzimen alyp қaraғanda, ony myzғymas bedeldi ұjymғa aınaldyrғanda, adamdar odan zor қanaғat tabady jәne bұrynғydan da өnimdirek jұmys isteıtin bolady. Ekinshiden, қoғamғa қyzmet etý, joғary sapaly taýarlar men қyzmetter өndirisin қamtamasyz etýmen қatar, kөңilge қonatyn baғamen satý sııaқty belgili bir mұrattardy ұstana otyryp, bүkil әlemde ıgilik pen baқytқa қol jetkizý isine үles қosý қajet. Barlyқ iskerlik opaeratsııalarda, jeke basyңnyң қylyқtaryңda әrқashan da adal jәne әdiletti bolýғa tyrysý, әrқashan da teris tүsinikterden aýlaқ, sarabdal sheshimder қabyldaı bilý қajet. Өziңdi үnemi jetildire otyryp, tipti қolaısyz jaғdaılardyң өzinde korporatıvtik jәne jeke nәtıjeeriңdi jaқsartyp otyrýғa tyrysý қajet. Sypaıylyқ pen momyndyқ - әrқashanda қarapaıym jәne iltıpatty bolý, basқalardyң құқyқtary men mұқtajdaryn құrmetteý, қorshaғan ortany jaқsarta tүsýge jәne қoғamdyқ tәrtipti қoldaýғa jәrdemdesip otyrý ? үlgi alarlyқ jaқsy қasıetter. Osynaý ұstanymdar men erejelerdi Matsýsıta emes, basқa bireý aıtsa, senbeýge de bolar edi. Jasynda kedeıshilikte өsip, 7 jasynan bastap қara jұmysқa jegilgen, kүrdeli kezeңderde kөz aldynda týғan baýyrlary, қaryndastary kөz jұmғan adam, aýyr өkpe syrқatyna ұshşyraғanyna қaramastan, әlemdik deңgeıdegi kompanııany құra bildi jәne Japonııa ekinshi dүnıejүzilik soғysta қorlyқpen jeңiliske ұshyrap, basyp alғan әkimshilik ony kompanııa basshylyғynan taıdyrsa da saғy synbaғan adam. Іri jәne ұsaқ kompanııalar қysқartýlarғa tүsip, fırmalar bankrotқa ұshyrap, jұmyssyzdyқ beleң alyp tұrғan basқa elderden gөri bizdiң elimiz әlemdik ekonomıkalyқ daғdarysty eңserý үshin Үkimet қabyldap jatқan sharalardyң arқasynda bұl synnan sүrinbeı shyғady ғoı dep oılaımyn. Sөzimniң soңynda japondyқ fılosof-kәsipker Konosýke Matsýsıtanyң taғy bir sөzin keltire ketsem deımin. Ol өziniң bir sұhbatynda: «Eң bastysy ? jaңaғa beıim bolý. Өz is-әreketiңde өz bilimiңe ғana senip қalma. «Basқa adamdar ne aıtyp jatқanyn tyңdaı bilip, өmirge jarқyn kөzқaraspen қarasaң, joldan adaspaısyң», degen maқal bar. Әңgime kimniң aıtқanynda emes, қarapaıymdylyқ tanytyp, birdeңeni ұғynýғa talap қylyp, tyңdaı bil, sonda ғana jaңa bilim jııasyң jәne jaңa әriptester tabasyң», degen bolatyn. - Sұhbatyңyz үshin rahmet!