Ulttyq valıýta dınamıkasyna qandaı faktorlar áser etedi
Spıker teńge serpinine áser etetin úsh negizgi faktordy atady.
«Birinshiden, bul munaı baǵasy - negizgi eksporttyq taýar jáne ishki valıýta naryǵyndaǵy usynysty anyqtaıtyn faktor. Joǵaryda aıtylǵandaı, munaı naryǵy qubylmaly bolyp qala beredi, óıtkeni OPEK+ músheleri óndiristi ulǵaıtý jáne 2022 jylǵy sáýirden keıin mámileni uzartý týraly kelise almady. Kóptegen sarapshylardyń pikirinshe kelissózder jalǵasatyn bolady jáne alıans degenmen ymyraly sheshim tabady»,- deıdi Álııa Moldabekova.
Ekinshiden, bul damýshy elderdiń valıýtalaryna degen jalpy naryqtyq sentıment. Damýshy elderge ınvestorlardyń qyzyǵýshylyǵy koronavırýsqa qatysty jaǵdaıdyń damýyna jáne AQSh Federaldyq rezerv júıesiniń monetarlyq yntalandyrýlaryn azaıtý jónindegi odan ári is-qımyldarǵa baılanysty qalyptasady.
Damýshy elderde, Brazılııadan Reseıge deıin, Indonezııadan Japonııaǵa deıin, agressıvti Delta shtammynyń taralýyna baılanysty taǵy bir COVID-19 órshýi baıqalady. EO men AQSh-tan vaktsınalardyń eksporty aldaǵy aılarda osy elderde vaktsınatsııanyń qajetti deńgeıine qol jetkizýge baılanysty aıtarlyqtaı ósedi, bul damýshy naryqtar úshin mańyzdy faktor bolýy múmkin. Jahandyq vaktsınalardy jetkizýdiń ósýi damýshy elderge 2021 jyldyń ekinshi jartyjyldyǵynda qorǵanýdyń joǵary deńgeıine qol jetkizýge múmkindik beredi, bul Emerging Markets aktıvteriniń tartymdylyǵynyń ósýine qoldaý kórsetýi múmkin.
Sonymen birge, AQSh FRJ-niń makroekonomıkalyq kórsetkishterge baılanysty monetarlyq saıasatty neǵurlym tez qataıtý týraly belgi berýi AQSh dollarynyń nyǵaıýyna alyp keledi. Sarapshylardyń pikirinshe, aktıvterdi satyp alýdyń aı saıynǵy kóleminiń qysqarýy AQSh-taǵy mólsherlemelerdiń ósýine jáne damýshy elderden kapıtaldyń ketýine ákeledi.
Úshinshiden, bul ishki faktorlar. Ekonomıkalyq belsendiliktiń úzdiksiz qalpyna kelýi jáne fıskaldyq yntalandyrý shetel valıýtasyna suranysty qoldaıdy. Qazaqstandaǵy iskerlik belsendilik ındeksi ósý aımaǵynda qalýda. Bıylǵy jyldyń maýsymynda ındeks ónerkásipte 49,6-dan 50,4-ke deıin, qyzmet kórsetý sektorynda 52,3-ten 52,7-ge deıin jáne qurylysta 47,5-ten 47,6-ǵa deıin qalpyna keltirýdiń arqasynda bıylǵy jyldyń mamyryndaǵy 51,1-den 51,6 tarmaqqa deıin ósti»,- deıdi Ulttyq bank tóraǵasynyń orynbasary Álııa Moldabekova.
Tutastaı alǵanda, álemdik qarjy naryqtarynda perspektıvalardyń turaqsyzdyǵy men ekiushtylyǵy saqtalyp otyrǵanyna qaramastan, álemdik qarjy uıymdarynyń jańartylǵan boljamdary aıtarlyqtaı optımısti.
Ulttyq bank 2021 jyldyń ekinshi jartyjyldyǵynda jahandyq ІJÓ-niń tez ósýin kútip, bıylǵy jyldyń 2-shi toqsanynda Eýropa men Úndistandaǵy aýrý tolqyny men karantındik shekteýlerden keıin ekonomıkalyq belsendiliktiń jandanýyna baılanysty álemdik ekonomıkanyń ósý perspektıvalaryna optımıstik kózqaraspen qaraıdy.