Ulttyq mártebe alǵan mýzeılerde qandaı ózgeris bolady

ALMATY. KAZINFORM - Almatyda ornalasqan mýzeılerdiń basshylary ulttyq mártebege baılanysty pikir bildirdi.

Birneshe kún buryn Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Jarlyǵymen elimizdegi eki mýzeıge ulttyq mártebe berildi. 

Olar - Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik ortalyq mýzeıi jáne Ábilhan Qasteev atyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik óner mýzeıi. Osy oraıda, Kazinform tilshisi mýzeı basshylarymen tildesip, jańa mártebe alǵan mýzeılerde qandaı ózgeris bolatynyn surady.

Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik ortalyq mýzeıi dırektorynyń mindetin atqarýshy Ǵalııa Temirtonnyń aıtýynsha, ulttyq mártebe mýzeıge jańa bıikterdi baǵyndyrýǵa jol ashady.

- 30 qańtar kúni Memleket basshysy bizdiń mýzeıge ulttyq mártebe berý týraly jarlyqqa qol qoıdy. Bul joǵary mártebeniń berilýi - eki ǵasyrdaı tarıhy bar mýzeıdiń osy ýaqyt ishinde tarıhymyzdy saqtaý, zertteý men nasıhattaýda atqarǵan úlken jumysynyń baǵalanýy dep túsinemiz. Sondaı-aq bul mártebe áleýmettik máselelerdi de sheship jatyr. Aıta ketsek, mýzeı qyzmetkerleriniń jalaqasy kóteriledi. Sondyqtan qyzmetkerlerimiz de bul jańalyqqa qýanyshty. Árıne, joǵary mártebe alýymyzǵa baılanysty alǵa qoıatyn maqsattarymyz da ulǵaıady, - dedi ol.

Sondaı-aq Ǵalııa Temirton mýzeıdiń aldaǵy josparlarymen bólisip, jańa mártebege baılanysty qandaı talaptar qoıylǵanyn atap ótti.

- Aldaǵy ýaqytta josparymyz boıynsha aýqymdy jumystar jalǵasa beredi. Onyń ishinde búgingi talaptarǵa saı tsıfrlandyrý jumystary bar. Memlekettik reestrge qanshama zattardyń ǵylymı atrıbýtsııasyn engizip kelemiz. Sonymen qatar bizge shetelde saqtalyp, biraq bizge áli málim bolmaǵan arheografııalyq jáne etnografııalyq, sonyń ishinde arheologııalyq zattardy zerttep, izdeý talaptary qoıylyp otyr. Olardy ákelý múmkin bolmaǵan jaǵdaıda kóshirmesin ákelý degen sekildi Prezıdent Ulttyq quryltaıda aıtqan tapsyrmalaryn oryndaı beremiz, - dedi mýzeı basshysy.

Al Ábilhan Qasteev atyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik óner mýzeıiniń dırektory Gúlaıym Jumabekovanyń aıtýynsha, Ulttyq mártebe mádenı mekemege birqatar artyqshylyqtar beredi.

- Ulttyq mártebeniń berilýi mýzeıdiń jańa múmkindikterin keńeıtedi. Atap aıtqanda, halyqaralyq yntymaqtastyqty damytý – mártebe álemdik deńgeıdegi tanymal sýretshilerdi, kýratorlarmen sarapshylardy tartýǵa yqpal etedi. Ekinshi, kásibı kadrlar men mamandardy tartý. Mártebeniń joǵarylaýy mýzeıdi óner, tarıh jáne mádenıet salasyndaǵy bilikti mamandar úshin tartymdy mekemege aınaldyrady. Úshinshi, týrızmdi damytý. Ulttyq mártebe ishki jáne halyqaralyq týrısterdi tartýǵa yqpal etip, qazaqstandyq ónerdi álemge tanytýǵa múmkindik beredi. Osylaısha, ulttyq mártebeniń berilýi mýzeıdiń jańa deńgeıge kóterilýine, sondaı-aq eldiń mádenı murasyn saqtaý men nasıhattaýdaǵy rólin nyǵaıtýǵa jol ashady, - dedi Gúlaıym Jumabekova.

Aıta ketken jón, Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik ortalyq mýzeıiniń tarıhı HH ǵasyrdyń basynan bastaý alady. 1921 jylǵy QAKSR basshylyq qaýlysymen Ortalyq Qazaq ólketaný mýzeıi qurylyp, oǵan Orynbor ólkesi mýzeıindegi kollektsııalardyń bir bóligi berilgen. Mýzeı 1929 jyly Qazaq Avtonomııalyq respýblıkasynyń jańa astanasy – Almatyǵa kóship kelip, Voznensenskıı kafedaraldy shirkeýiniń ǵımaratyna ornalasty. 1944 jyly Qazaq KSR Ortalyq Memlekettik mýzeıi dep ataldy. Mýzeıdiń qazirgi ornalasqan ǵımaraty 1985 jyly arhıtektor ıÝ.Ratýshnyı, Z.Mýstafına jáne B.Rzagalıevtyń arnaıy jobasy boıynsha salynyp, búgingi kúni Almaty qalasyndaǵy kórikti arhıtektýralyq ǵımarattardyń biri sanalady. 2006 jyldan bastap mýzeı ǵylymı-zertteý mekemesi statýsyn ıelengen.

Al Ábilhan Qasteev atyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik óner mýzeıi bıyl 90 jyldyq mereıtoıyn toılap otyr. Mýzeı tarıhy QazAKSR-da kórme ótkizý týraly qaýly shyqqan 1935 jyldan bastalady. 1965 jyly arnaıy jańa ǵımarat salynǵan. Qazaq beıneleý óneriniń negizin qalaýshy, dańqty sýretshisi Ábilhan Qasteevtiń esimi murajaıǵa 1984 jyly berilip, galereıaǵa ortalyq kireberistiń aldynda onyń eskertkishi ornatyldy.

Eske salaıyq, buǵan deıin Almaty mýzeılerine 2024 jyly 300 myń adam kelgenin jazǵanbyz.