Ulttyq bank bazalyq mólsherlemeni 16%-ǵa deıin tómendetti
Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq bankiniń Aqsha-kredıt saıasaty komıteti bazalyq mólsherlemeni +/– 1 p.t. dálizimen jyldyq 16%-ǵa deıin tómendetý týraly sheshim qabyldady, dep habarlaıdy QazAqparat banktiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Baspasóz qyzmetiniń málimetterine qaraǵanda, jyldyq ınflıatsııanyń baıaýlaý qarqyny joǵary. Syrtqy ınflıatsııalyq qysym ortalyq bankterdiń tejeý saıasaty men azyq-túliktiń álemdik baǵasynyń tómendeýiaıasynda birtindep tómendep keledi. Degenmen nazar aýdarýdy qajet etetin jekelegen faktorlar men táýekelder bar.
Fıskaldyq yntalandyrý, ornyqty ishki suranys jáne
joǵary ınflıatsııalyq kútýler – ınflıatsııanyń ishki faktorlaryna jatady. Retteletin baǵalardyń kóterilýinen bolǵan qaıtalama áserlerden táýekel kúsheıdi. Olar buryn teńge baǵamynyń dınamıkasymen ótelgen bolatyn.
Bul sheshim men táýekel balansyn eskersek, 2023 jyly bazalyq mólsherlemeni odan ári tómendetý múmkindikteri aıtarlyqtaı shektelip otyr. Jyl sońyna deıin jyldyq ınflıatsııa bir mándi deńgeıge deıin baıaýlaǵan jaǵdaıda ǵana aqsha-kredıt saıasatyn jeńildetý sharalary qaralady.
Jyldyq ınflıatsııa bıylǵy qyrkúıekte osy jylǵa arnalǵan boljamdy dıapazonnyń 10-12% tómengi shegine aparatyn traektorııa boıynsha 11,8%-ǵa deıin tómendedi. Inflıatsııanyń tómendeýi ustamdy qatań aqsha-kredıt saıasaty men byltyrǵy joǵary baza áseriniń birtindep sarqylýy aıasynda jalǵasyp jatqan fıskaldyq yntalandyrý jaǵdaıynda bolyp jatyr.
Qyrkúıek aıyndaǵy kórsetkish turǵyn úı kommýnaldy sharýashylyq (budan ári – TKSh) tarıfteriniń kútilgennen qalyptyraq ósýine baılanysty boljamnan tómen boldy. Aılyq ınflıatsııa 0,6% boldy. Bul ortasha tarıhı mánderden áli de aıtarlyqtaı joǵary. Inflıatsııalyq protsesterdiń ornyqtylyǵyn sıpattaıtyn bazalyq ınflıatsııa turaqtanyp keledi.
Inflıatsııanyń baıaýlaýyna qaramastan, ınflıatsııalyq kútýler birshama jedeldedi. Bir jyldan keıin kútiletin ınflıatsııa qyrkúıekte 17% (tamyzda – 16,4%) boldy. Alaıda, seziletin ınflıatsııa qyrkúıekte 17,8%-ǵa deıin (tamyzda – 18,4%) tómendedi. Jalpy alǵanda, kútiletin jáne seziletin ınflıatsııanyń dınamıkasy TKSh naryǵyndaǵy reformalardyń iske asyrylýyn jáne JJM baǵasynyń ósýin kórsetedi. Syrtqy ınflıatsııa baıaýlaı otyryp, jaǵymdy qalyptasyp keledi. Biraq jekelegen proınflıatsııalyq faktorlar men táýekelder artty. Sút ónimderi, ósimdik maıy, et pen dándi daqyldardyń quny túskendikten, álemniń azyq-túlik naryǵynda baǵalar da tómendeı bastady.
Degenmen, ınflıatsııalyq protsesterdiń ornyqtylyǵy damyǵan elderde mólsherlemelerdiń tómendeý merzimin jyljyta bastady jáne ortalyq bankter tarapynan tejeý saıasatynyń kúsheıýine ákeledi. Eýropa Ortalyq banki 2023 jylǵy qyrkúıektegi sońǵy sheshiminde joǵary ınflıatsııany álde de tómendetý úshin paıyzdyq mólsherlemeni taǵy kóterdi. AQSh Federaldy Rezervtik Júıesi paıyzdyq mólsherlemeni taǵy kóterýi múmkin.
OPEK+ elderi munaıdy erikti túrde shekteýdi uzartqan edi. Osydan keıin munaı baǵasy ósti. Sonyń aıasynda ınflıatsııa
qarqyn alyp kete me degen alańdaýshylyq bar. Reseıde 2023 jylǵy qyrkúıekte ınflıatsııanyń kúsh alýynan aqsha-kredıt saıasatyn qatańdatý sharalary jalǵasyn tapty.
Ekonomıkanyń ósimi Ulttyq banktiń boljamdaryna sáıkes qalyptasyp otyr. 2023 jylǵy qańtar-tamyzda Qazaqstannyń JІÓ jyldyq mánde 4,9%-ǵa ósti. Іskerlik
belsendilik ornyqty ishki suranys, ınfraqurylymdyq jobalardy iske asyrý jáne munaı sektoryn qalpyna keltirý saldarynan keńeıýde. Qurylys, saýda, ónerkásip, sondaı-aq aqparat jáne baılanys – ekonomıkanyń ósýine basty úles qosýshy salalar.
Proınflıatsııalyq táýekelder bıyl fıskaldyq ımpýlstiń kúsheıýine jáne ınflıatsııalyq kútýlerdiń turaqtanbaýyna baılanysty. Sonymen qatar, buryn teńge baǵamynyń dınamıkasymen teńgerilgen JJM men TKSh baǵasynyń kóterilýinen keıin oryn alatyn qaıtalama áserlerdiń áleýetti iske asýy jáne bıylǵy bıdaı ónimi boıynsha boljamdardyń nasharlaýy da mańyzdy faktor bolyp tabylady.
Geosaıası jaǵdaıdaǵy belgisizdik – syrtqy sektorda baǵanyń bolashaq ósýin qalyptastyratyn táýekelderdiń negizgi kózi. Táýekelderge Reseıdegi ınflıatsııanyń jedeldeýi men «Astyq mámilesin» jańǵyrtpaýdan azyq-túliktiń álemdik baǵasynyń yqtımal ósýi jatady. Inflıatsııanyń belsendi baıaýlaýy bazalyq mólsherlemeni tómendetý múmkindigin iske asyrýǵa septigin tıgizdi. Degenmen, syrtqy sektorda jáne ekonomıka ishinde proınflıatsııalyq táýekelder bolýyna baılanysty 2023 jyly ony odan ári tómendetý múmkindigi aıtarlyqtaı shektelip otyr. Jyl sońyna deıin aqsha-kredıt saıasatyn jeńildetý jyldyq ınflıatsııa bir mándi deńgeıge deıin baıaýlaǵan jaǵdaıda qaralatyn bolady.
Aqsha-kredıt talaptarynyń ustamdy qatań sıpaty 2023 jyldyń qorytyndysy boıynsha boljamdy dálizdiń tómengi shekarasyna 10-12% jaqyn ınflıatsııany odan ári tómendetýge, sondaı-aq ony ortamerzimdi keleshekte 5%-dyq maqsatqa jaqyn turaqtandyrýǵa yqpal etetin bolady.
Ulttyq bank yqtımal aýytqýlarǵa ýaqytyly jaýap berý úshin jyldyq ınflıatsııanyń nysanaǵa kelý traektorııasyn qadaǵalaıdy. Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq bankiniń Aqsha-kredıt saıasaty komıtetiniń bazalyq mólsherleme boıynsha kezekti josparly sheshimi 2023 jylǵy 24 qarashada Astana qalasynyń ýaqytymen saǵat 12:00-de jarııalanady.