Túıe ósirip, tabys taýyp otyr: ShQO-da turatyn otbasynyń úıine shubat izdep keletinder kóp
Shubattyń emdik qasıeti mol
«Jubaıym ekeýimiz 2007 jyly shańyraq kóterdik. Túıe sharýashylyǵymen 2010 jyly aınalysa bastaǵanbyz. Elge oralǵanda áýeli qandaı kásipti qolǵa alamyz degen oı boldy. Sóıtsek, Zaısan aýdany turmaq, muqym Shyǵys Qazaqstanda túıe ósirip otyrǵan eshkim joq eken. Kóp sozbaı basqa óńirden túıe izdeýge kóshtik», - deıdi 37 jastaǵy otaǵasy.
Osylaısha, Almaty oblysynan 10 túıe men 8 bota aldyrtqan. Іstiń babyn biletin otbasy shubat óndirip, aýyldastarǵa usyndy.
«Shyǵys shurty shubattyń dámin tatyp ta kórmepti. Basynda durys ótpedi. Biraq ýaqyt óte kele halyq úırene bastady. 1 jyldyń ishinde turaqty túrde tapsyrys beretinder paıda boldy. Jaz shyqqanda Zaısan qalasy men Aınabulaq aýylynyń arasyndaǵy tasjolǵa shyǵyp satamyz», - deıdi Aımen Aıdarhan.
Shubattyń bir lıtriniń baǵasy – 1200 teńge. Qysta 300 teńgege qymbattaıdy.
«Jolda kele jatyp shóldegen júrgizýshiler keselep iship jatady. Bir kesesiniń quny – 250 teńge. Toı jasaǵanda, as bergende shubatty molynan alatyndar da kezdesedi. Qandaı da bir syrqatqa ushyraǵan, ımmýnıteti tómen, qany az adamdar úıimizge izdep kelip, shubat suraıdy. Sebebi túıe sútiniń paıdasy mol. Ol qant dıabeti, búırek, asqazan men qaterli isik aýrýlarynyń emi. Dárýmenge baı shubatty turaqty ishetinder talaı syrqattyń aldyn alady», - deıdi Manarbek Qurmet.
Onyń aıtýynsha, shubatty kúnine eki ret, atap aıtqanda tańerteń ash qarynǵa jáne keshki ýaqytta tamaqtan keıin ishken durys. Shaıǵa qosyp ishýge de bolady.
Jol boıynda shubathana ashpaq
Qazirgi ýaqytta otbasy 23 túıe, 12 bota ustap otyr. Jylyna birnesheýin soǵymǵa satady. 2 jasary 300 myń, 3 jasary 400 myń teńge shamasynda baǵalanady.
«Іngendi soımaımyz. Túıe eki jylda bir ret botalaıdy. Botany 12 aı kóteredi. Sodan soń 18 aı saýylady. Túıe eti serkeniń dámine uqsaıdy. Maıy kóp bolady. Biraq jegende tez qorytylady», - deıdi 36 jastaǵy áıel.
Jıi jótel mazalaıtyn jandar túıe órkeshiniń maıyn qaınatyp, sorpa qylyp ishedi eken. Aıaǵynda kaltsıı az adamdar túıeniń súıegin alyp qaınatady.
«Aldaǵy ýaqytta da túıe sharýashylyǵymen aınalysyp, mal basyn arttyrýdy kózdep otyrmyz. Joldyń boıynan jer alyp, shubathana ashqymyz keledi. Qaladan azamattar habarlasyp, aýylda shubat iship jatqylary keletindigin jıi aıtady. Sondyqtan olarǵa da jatar oryn oılastyrý kerek. Saıyp kelgende, bul da jer máselesine kelip tireledi. Osy rette, jergilikti ákimdikten qoldaý bolsa deımiz», - deıdi Manarbek Qurmet.
Onyń aıtýynsha, koronavırýs órshigen tusta shubat suraıtyndar kúrt kóbeıgen. Shyǵys Qazaqstannyń túkpir-túkpirinen jınalǵan azamattar azannen kelip kezekke turypty.
«Tańǵy 6-dan bastap uzyn-sonar kezek qalyptasatyn. Keıbireýler saǵattap tosty. Al biz uıqy kórmeı jumys istedik desek te bolady. Negizi túıeni kúnine 3 ret saýamyz. Aty jaman dert beleń alǵan tusta bir táýlikte 5 ret saýdyq. Atap aıtqanda, túngi saǵat 02.00-de, 06.00-de, 11.00-de, 15.00-de jáne 20.00-de. Alystan at terletip kelgenderge 5 lıtrden berýge tyrystyq. Shynyn aıtqanda, osy shubattyń arqasynda talaı jan vırýstan qulan-taza jazylyp shyqty. Úlken kisiler batalaryn berip, alǵystaryn aıtyp jatty. Aralarynda boıyna múlde as darymaı, osy shubatty birneshe apta qorek qylǵandar da az emes», - deıdi otaǵasy.
Búginde túıe sútine oblystyń qala, aýdan turǵyndary ǵana emes, elorda men Almatydan habarlasyp, tapsyrys beretinder kóbeıip keledi. Shubatty muzdatyp, avtobýs pen taksı arqyly salyp jiberedi. Batys jurtshylyǵy da «sizder jaqtikiniń dámi bizdikinen ózgeshe eken» dep satyp alyp jatady.
Adal eńbekpen tabys taýyp otyrǵan erli-zaıyptynyń 3 balasy bar. Ekeýi qyz, bireýi ul. Botakóz, Toǵjan esimdi qyzdary 15 jáne 11 jasta. Al kenjeleri Yrystan bıyl 3-ke toldy.
