Túrkistanda maqta agroónerkásiptik kesheni iske qosyldy
TÚRKІSTAN. KAZINFORM — Túrkistanda toqyma ónerkásibiniń jańa dáýiri bastaldy. Túrkistan qalasyndaǵy «Turan» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda tolyq tsıkldi toqyma buıymdaryn óndirý boıynsha maqta agroónerkásiptik kesheni paıdalanýǵa berildi, dep habarlaıdy oblys ákiminiń baspasóz qyzmeti.
«Túrkistan toqyma» jaýapkershiligi shekteýli seriktestiginiń (Kazakhstan Lihua) jip ıirip, mata óndiretin iri óndiristik kesheni óz jumysyn bastady. Bul mańyzdy oqıǵa óńirdiń ǵana emes, tutas eldiń jeńil ónerkásip salasyn damytý jolyndaǵy jańa kezeńniń bastalǵanyn aıǵaqtaıdy.
Saltanatty sharaǵa Túrkistan oblysynyń ákimi Nuralhan Kósherov qatysyp, zaýyttyń iske qosylýy Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń Qazaqstan halqyna Joldaýynda qoıylǵan tereń óńdeý ónerkásibin damytý jónindegi strategııalyq mindettermen tolyq úndes ekenin atap ótti. Óńir basshysy óz sózinde Túrkistan oblysynda maqta klasterin damytýǵa erekshe mán berilip otyrǵanyn jetkizdi. Jańa zaýyttyń ashylýy óńir ekonomıkasyn damytýdaǵy strategııalyq qadam ekenin atap ótken oblys ákimi maqtany tereń óńdeý ekonomıkalyq táýelsizdiktiń negizi ekenin aıtty. Sondaı-aq Túrkistannyń bolashaǵy tek rýhanı-mádenı ortalyq retinde ǵana emes, óndirisi men ınnovatsııasy damyǵan zamanaýı ekonomıkalyq ortalyq retinde qalyptasýy tıis ekenin erekshe atap ótti.
— Memleket basshysy Joldaýynda shıkizatqa táýeldilikten arylyp, daıyn ónim shyǵarýǵa basymdyq berý qajettigin naqty aıtty. Túrkistan oblysynda osy baǵytta jumysty jandandyryp, maqta klasterin damytýdy bastadyq. Bul jumystar maqtanyń eksporttyq baǵasyna táýeldilikten aryltyp qana qoımaı, jańa jumys oryndaryn ashýǵa múmkindik beredi. Aldaǵy 5 jyldyqta daıyn ónim shyǵaratyn tolyq tsıkldi kásiporyndardy quryp, maqtany ósirýden bastap, kıim toqýǵa qol jetkizemiz. Sonyń alǵashqy qadamdarynyń biri — «Túrkistan Tekstıl» kásiporny. Bul — óńirimizdegi toqyma ónerkásibiniń jańa kezeńiniń bastaýy bolatyn iri ınvestıtsııalyq joba. Maqta — óńirimizdiń basty strategııalyq daqyly. Endigi maqsat — ony tek shıkizat retinde eksporttaý emes, tereń óńdep, qosylǵan quny joǵary ónim shyǵarý. Aldaǵy bes jylda maqtany ósirýden bastap, jip ıirý, mata toqý jáne daıyn kıim tigýge deıingi tolyq óndiristik tsıkldi qalyptastyrýdy kózdep otyrmyz. «Túrkistan tekstıl» — osy úlken maqsatqa bastaıtyn alǵashqy naqty qadam. Biz Túrkistan oblysyn dotatsııalyq aımaqtan ózin-ózi tolyq qamtıtyn, óndirisi damyǵan óńirge aınaldyrýymyz kerek. Al onyń birden-bir joly — ınvestıtsııa tartý jáne óndiris oryndaryn ashý. Sondyqtan Túrkistan oblysy úshin mundaı iri ónerkásiptik jobalardyń mańyzy zor. Túrkistan — tek rýhanı shahar ǵana emes, óndirisi men ınnovatsııasy damyǵan jańa ekonomıkalyq ortalyqqa aınalady, — dedi Nuralhan Kósherov.
«Turan» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynan 42 gektar jer bólingen óndiristik keshenniń jalpy ınvestıtsııalyq quny — 86,2 mlrd teńge. Qurylys jumystary 2024 jyly bastalyp, bıyl alǵashqy kezeńi iske qosyldy. Jobanyń birinshi kezeńinde 430 adam turaqty jumyspen qamtyldy. Al 2026 jyldyń jeltoqsan aıyna deıin zaýyttyń kelesi úsh kezeńi tolyq aıaqtalyp, qosymsha 2 myńǵa jýyq adam turaqty jumyspen qamtylady. Bul — Túrkistan oblysy úshin áleýmettik-ekonomıkalyq turǵydan asa mańyzdy kórsetkish. Jańa jumys oryndary halyqtyń ál-aýqatyn arttyryp, ishki kóshi-qondy azaıtýǵa, kásibı kadrlardy óńirde ustap qalýǵa múmkindik beredi.
Zaýyt tolyq iske qosylǵan kezde jyl saıyn 11,4 myń tonna jip, 47,3 mıllıon sharshy metr mata, 2 mıllıon tósek-oryn jabdyqtary jıyntyǵy men 4 mıllıon kórpe óndirý josparlanyp otyr. Bul kórsetkishter otandyq jeńil ónerkásiptiń ımportqa táýeldiligin azaıtyp, ishki naryqty sapaly qazaqstandyq ónimmen qamtamasyz etýge jol ashady. Sonymen qatar kásiporyn ónimderiniń edáýir bóligi eksportqa baǵyttalmaq.
Sarapshylardyń pikirinshe, bul joba Túrkistan óńirinde jeńil ónerkásipti júıeli túrde damytýǵa, maqta salasynyń tıimdiligin arttyrýǵa jáne eksporttyq áleýetti kúsheıtýge serpin beredi. Sonymen qatar arnaıy ekonomıkalyq aımaqtyń múmkindikterin tolyq paıdalaný arqyly sheteldik jáne otandyq ınvestorlar úshin tartymdy óndiristik alań qalyptastyrady. «Túrkistan tekstıl» zaýytynyń iske qosylýy — óńir ekonomıkasynyń ártaraptanýyna, jańa ındýstrııalyq baǵyttardyń qalyptasýyna jáne Túrkistandy jańa ekonomıkalyq ortalyqqa aınaldyrý jolyndaǵy naqty ári mańyzdy qadam.
Túrkistan tek tarıhy tereń, rýhanııaty bıik qala ǵana emes, óndirisi órkendegen, bolashaǵy nyq aımaq retinde damýyn jalǵastyra beretinine bul joba aıqyn dálel bolmaq. Túrkistan oblysynda ımport almastyratyn 20 joba iske asyrylady. Bul óz kezeginde 53 mlrd teńgege jýyq ımport taýarlaryn almastyrýǵa múmkindik beredi. Indýstrıaldyq aımaqtarda quny 152 mlrd teńgeni quraıtyn 99 ınvestıtsııalyq joba iske asyrylýda. 6 361 jumys orny ashylady. Búgingi tańda 39 mlrd. teńgeni quraıtyn, 50 joba iske qosyldy, 2 609 adam turaqty jumyspen qamtyldy. «Turan» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda 211,8 mlrd teńgege 28 iri joba júzege asyrylyp jatyr.