Túrkistan oblysyndaǵy erekshe balalardy oqytatyn arnaıy mektepten shý shyqty

TÚRKІSTAN. KAZINFORM — Erekshe bilim berý qajettilikteri bar balalarǵa arnalǵan mektep-ınternatta tárbıelenýshi balalar jappaı qarapaıym mektepke aýystyrylyp jatqanyn aıtyp ata–analar dabyl qaqty. 

Tólebı aýdanynda ornalasqan № 2 ınternatta tárbıelenýshi múgedektigi bar balalardy oqý ornynan shyǵaryp jatyr. Arnaıy komıssııa densaýlyǵy jaramsyz balalardy jappaı qarapaıym mektepke jiberý týraly sheshim qabyldaǵan. Osylaı degen bir top ata-ana shý kóterdi.

Shymkent qalasynyń turǵyny Álııa Úsipbekovanyń balasy atalǵan mektep-ınternattyń 3-shi synybynda oqıdy. Balanyń damýy qatarynan qalyp ketkendikten arnaıy mektepke oqýǵa bergen. Anasynyń aıtýynsha, osynda júrip bala ózdiginen jazýdy, ájethanaǵa barýdy, tamaqtanýdy úırenipti. Tipti «apaı», «mama» dep aıtýdy meńgergen.

— Men balamdy birinshi synypta qarapaıym mektepke bergenmin. Úsh aı bardy da, qaıta barmaı qoıdy. Jylap qaıtatyn. Balalar mazaqtaıdy eken. Apaıy da «túk qaqpaıdy, oqytaıyn desem uıyqtap qalady» deıtin. Al, úlken balam «inimdi barlyǵy kemsitedi, men namystanamyn» dep keletin. Sodan arnaıy mektepke aýystyrdym. Munda úırengeni kóp. Qazir, osynda baramyn dep jylaıdy. Biz Shymkentte kópqabatty turǵyn úıde turamyz. Bir bala meniń balammen oınamaıdy. Mektep jabylsa, biz sekildi ata-analar qaıda barady, — deıdi ol.

Al, Aıalym Qanybekqyzy mektep-ınternat qoldaryna eshqandaı dáleldeıtin qujat bermeı otyrǵandyǵyn jetkizdi.

— Meniń qyzym 3 jasynda qorqyp sóıleı almaı qalǵan. Mundaı mekteptiń bar ekenin kesh bildik. Sodan osynda alyp kelgenmin. Komıssııa balalardy shyǵarady dep jatyr, biraq qolymyzǵa qaǵaz berip jatqan joq, — dedi ol.

Búginde el arasynda «mektep jabylyp, ornyna jeke mektep salynady», «kolledj ashylady» degen áńgimeler kóbeıgen. Ony estigen ata-analar ǵana emes, mektep ınternatta jumys isteıtin tárbıeshiler de alańdap otyr.

— Komıssııa kelip, tańerteńnen beri balalardy tekserip jatyr. Buryn mundaı jaǵdaı bolǵan emes. Búkil oqýshylardy tekserip jatyr. Bir synypta 10 oqýshydan 1 oqýshy qalypty. Munda negizinen erekshe nazardaǵy, tilinde múkisi bar, óz erkimen otyryp-tura almaıtyn balalar oqıdy. 60 jyldyq tarıhy bar mektepte qanshama bala tárbıelenip shyqty. Endi biz jumyssyz qalamyzba dep qorqyp otyrmyz, -deıdi tárbıeshi Elmıra Eshmatova.

Tárbıeshilerdiń aıtýynsha mundaǵy balalar jaı mektepte oqı almaıdy. Sebebi, balalardy tamaqtandyratyn, jýyndyryp, kıindiretin, ájethanaǵa alyp baratyn adam qajet. Ártúrli dıagnozdaǵy balalar ózdiginen júrip, tura almaıdy, tipti arasynda qasyq pen qalamsapty durystap ustaı almaıtyndary da bar. Sondyqtan mundaǵylar eń aldymen balalardyń bolashaǵyna alańdaýly.

Al, Túrkistan oblysynyń Bilim basqarmasy erekshe bilim berý qajettilikteri bar balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattan oqýshylardy jappaı shyǵarý jóninde taraǵan aqparatty joqqa shyǵarady.

— Oqýshylardy oqýdan shyǵarý týraly eshqandaı sheshim qabyldanǵan joq. Barlyq bala oqý nysanyna qaramastan, Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik jalpyǵa mindetti bilim berý standartyna sáıkes bilim alýdy jalǵastyra alady. Balany jalpy bilim beretin mektepke aýysý — bul mindet emes, ata-anasynyń (zańdy ókilderiniń) quqyǵy. Ol tek ata-analardyń tańdaýy men mamandardyń usynymdaryn eskere otyryp júzege asyrylady, — delingen aqparatta.

Sondaı-aq, basqarmanyń baspasóz qyzmeti psıhologııalyq-medıtsınalyq-pedagogıkalyq keńes berý (PMPK) qyzmeti keńes berý sıpatynda bolǵandyǵyn jetkizdi.

— Bul komıssııa oqý ornyn jabý nemese balalardy oqýdan shyǵarý týraly sheshim qabyldamaıdy. Komıssııanyń maqsaty — balanyń damýyna jáne onyń qoǵamǵa sátti beıimdelýine yqpal etetin kásibı usynymdar berý. Jyldyq josparǵa sáıkes jyl saıyn ótkizetin dıagnostıkalyq balalardyń túzelý dınamıkasyna tekserý júrgiziledi. Oqý nysanyn tańdaý jónindegi túpkilikti sheshim árqashan ata-analarǵa tıesili. 2025 jylǵy 5 mamyrda Bilim basqarmasynyń ókilderi mektep ujymymen jáne ata-analarmen kezdesý ótkizdi. Kezdesý barysynda barlyq másele boıynsha tolyq aqparat berilip, túsindirý jumystary júrgizildi. Barlyq bala ózderiniń jeke múmkindikteri men qajettilikterin eskere otyryp, bilim alýdy jalǵastyrady, — delingen aqparatta.

Aıta keteıik, budan buryn túrkistandyqtardy shirkeı ábigerge salyp jatqanyn jazǵan bolatynbyz.