Túrkistan oblysynda oqýshylar 12 jyldan beri apatty mektepte bilim alyp júr
TÚRKІSTAN. KAZINFORM — Túrkistan oblysy Qazyǵurt aýdany Aqbastaý aýylynda 1 myńǵa jýyq halyq turady. Eldimekendegi 180 oryndyq bilim oshaǵynyń tozyǵy jetken. Aýyl turǵyndary qansha dabyl qaqsa da, problema sheshimin tappaı keledi. Apatty mekteptiń jaǵdaıyn kózben kórý úshin bilim ordasyna baryp, turǵyndardyń pikirin tyńdadyq.
Ákimderdiń ýádesi esh oryndalmady
Aqbastaý jalpy bilim beretin mektebi áý basta aýyl turǵyndarynyń kómegimen asarlatyp salynǵan. Mektep yńǵaılastyrylǵan 3 ǵımarattan turady, birinshisi 1965 jyly, ekinshisi 1985 jyly, al úshinshisi 2000 jyly boı kótergen.
Búginde bilim ordasynyń negizgi ǵımarattarymen qatar, sport zaly men akt zalynyń tozyǵy jetip, qıraýǵa shaq tur.
Al ashanasy ábden eskirgen úshinshi ǵımaratta ornalasqan. Oǵan barý úshin oqýshylar kólik júretin asfalt joldan ótýge májbúr.
Turǵyndardyń aıtýynsha, mektep SES-tiń talabyna saı emes, sebebi synyp bólmeleri tar ári bárine jetpeıdi.
Sonymen qatar, ashana, kitaphana jáne psıholog, defektolog, ınformatıka jáne zerthanalyq kabınetteri joqtyń qasy.
Aýyl aqsaqaly Orynbaı Oralbaevtyń sózinshe, 2018 jyldan beri jańa mekteptiń jobalyq smetalyq qujaty 2 ret jasalyp, ekeýinde de merzimi ótip ketken.
Shendilerden onyń naqty sebebin aıtqan eshkim bolmaǵan.
— Qansha jyl boldy, ákimder esep berý kezdesýlerinde mektep salynady dep ýáde beredi. Biraq eshqaısy ýádesinde turmaı kele jatyr. Senýden qaldyq. Aýdandaǵy bizden halqy az Qularyq, Aqqum, Taldybulaq eldimekenderinde 2 qabatty zamanaýı mektepter salynǵan. Al bizge jyl saıyn ýáde beredi de, ketedi, — dep qynjylysyn bildirdi aqsaqal.
Apatty ǵımarat oqýshylardy basyp qala ma degen qorqynysh bar
Qazyǵurt aýdandyq blim bóliminiń bergen málimetine sensek, 2013 jylǵy 30 mamyrda «Konstrýktor-80» JShS mekteptiń A1 ǵımaraty 8 baldyq jer silkinisine shydamaıdy, kúrdeli jóndeýge jatpaıdy, qulatý qajet degen qorytyndy bergen.
Alaıda áli kúnge deıin osy apatty ǵımaratta oqýshylar qosymsha sabaq oqyp júr. Mektep kitaphanasy men alǵashqy áskerı daıyndyq kabıneti de dál osy ǵımaratta.
— Apatty ǵımarat qulatylsyn dep sheshim shyqqaly beri 12 jyl ótti. Oqýshylar áli bilim alyp jatyr. Bul nysan 1965 jyly boı kótergen. Sodan beri jańarmaǵan. Samannan turǵyzylǵan ǵımarattyń salynǵanyna 60 jyl ótti. Osy jerde bastaýysh synypty oqydym. Qazir jasym 56-ǵa keldi. Іrgetasy mújilip, qabyrǵalary jarylyp, qulaıyn dep tur. Jer silkinip, apat bolsa, olardyń ómirine kim jaýap beredi? Aýdanda 70-ten asa mektep bar bolsa, bizden basqasynyń bári zaman talabyna saı salynǵan. Tek osy mektep qana jetimniń kúıin keship tur, — deıdi aýyl turǵyny Jumabek Tórebekov.
Onyń aıtýynsha, mekteptiń sport zaly da adam shoshyrlyq. Edenniń ár buryshynda shoshaıǵan shegeleri qaýip týdyryp, taqtaılary ajyrap, synyp jatyr.
Ótken jyly sol kezdegi oblys ákimi Darhan Satybaldy Qazyǵurt aýdanynyń turǵyndarymen kezdesken. Osy kezdesýde aýyl turǵyny Esbol Dáýletov Aqbastaý eldimekeniniń turǵyndary atynan jańa mektep salý máselesin qozǵaǵan.
Mán-jaıdy tyńdaǵan ákim jaýaptylarǵa 2018 jyly jasalǵan jobalyq-smetalyq qujatty jańǵyrtyp, kelesi jyldyń bıýdjetine engizýdi tapsyrǵan.
Alaıda kelesi jyly aýylda zamanaýı talapqa saı jańa mektep boı kóteredi degen aýyl turǵyndarynyń úmiti sý sepkendeı basylǵan.
— Mektebimizdiń qurylysy keıinge ysyryla beredi. Qazir HHІ ǵasyr, bizdiń mektepte áli kúnge deıin peshte tútin tútetip, kómir jaǵady. Oqýshylar kómirge ıistenip qalsa ne bolady? Balalar teorııalyq bilim alǵanymen, praktıkalyq baılanys kemshin bolyp tur. ıAǵnı, arnaıy kabınetter joq. Ájethana mektep ishinde bolýy kerek degen talap bar. Sol talapqa sáıkes oqıtyn kabınet tapshy bolyp otyrǵanda ınformatıka kabınetin bosatyp, ájethanaǵa aınaldyrdy. Ol shaǵyn bolǵandyqtan oqýshylar kezek kútip turady. Amal joq, oqýshylar syrttaǵy ájethanaǵa barýǵa májbúr. Onyń da hali múshkil, qulaıyn dep tur, — deıdi Esbol Dáýletov.
Aýyl turǵyny Jaqsylyq Oralbaev osy ózekti másele boıynsha oblystyń burynǵy ákimi Darhan Satybaldy men qazirgi óńir basshysy Nuralhan Kósherovtiń jeke qabyldaýynda bolǵan.
— Jeke qabyldaýǵa jazylyp, ákimderge aýylymnyń mektep máselesin jetkizdim. Ekeýi de máseleńizdi nazarǵa alamyz dedi. Biraq biz naqty qandaı sharalar qolǵa alynǵanynan beıhabarmyz, — deıdi ol.
Akt zaly — boks úıirmesi ári qoıma
Mekteptiń kabınetteri men zaldaryn aralap kórdik. Aýyl turǵyndary akt zal qazir birneshe «qyzmetti» atqaryp turǵanyn aıtady.
Bilimge qumar aýyldyń oqýshylary sportpen aınalysýǵa da ýaqyt taýyp júr. Esbol Dáýletovtiń aıtýynsha, sport úıirmeleri men qoıma osy akt zalynda. Soǵan qaramastan oqýshylar respýblıkalyq, oblystyq chempıonattarǵa qatysyp, jeńis bıiginen kórinip júr.
Bul zalda jastardy salaýatty ómirge baýlyp júrgen boks bapkeri Almasbek Adambek shákirtterinen úlken úmit kútedi.
Máselen, onyń shákirtteri Sabına Kárim (44 keli) bıyl bokstan oblys birinshiliginde top jarsa, Káýsar Tasqulova (63 keli) kúmis júldeni ıelengen.
Olar bıyl ekinshi ret el chempıonatyna qatysýǵa joldama alǵan. Basqa da shákirtteri oblystyq, qalalyq chempıonattarda úzdikter qatarynda.
— Qujat boıynsha bul — akt zaly. Biraq talapqa saı kelmeıdi. Bul nemquraıdylyqty balalardyń bolashaǵyna balta shabý dep oılaımyn. Mektepte jalpy 200-ge jýyq oqýshy bilim alady. Buryn odan da kóp edi. Kabınet jetispeýshiliginen 30-dan asa oqýshymyz týystaryn jaǵalap, kórshi eldimekenderge, aýdan ortalyǵyna qatynap oqyp júr, — deıdi Esbol Dáýletov.
Aýyl turǵynynyń sózinshe, mektepte ustazdardyń kabınetteri de jetispeıdi. Muǵalimderdiń qujat saqtaıtyn arnaıy sóreleri de joq.
Másele taǵy sozbalańǵa salynbaı ma
Aqbastaý — Qazyǵurt aýdanyndaǵy Sharbulaq aýyl okrýgine qarasty eldimeken. Kókeıkesti máselege oraı atalǵan okrýgten saılanǵan aýdandyq máslıhat depýtaty Maqsatbaı Máýlenovtiń pikirin bildik.
— 2023 jyly depýtat bolyp kelgennen beri osy máseleni kóterip kele jatyrmyn. Oblys máslıhatynyń depýtattary da habardar. Buǵan deıin eki márte smetalyq qujaty jasalyp, ýaqyty ótip ketken. Bári qarjyǵa baılanysty, bul másele 2026 nemese 2027 jyly sheshimin tabady, — dedi ol.
Túıtkildi másele boıynsha Túrkistan oblystyq bilim basqarmasynyń resmı jaýabyn aldyq.
— Qazyǵurt aýdany Aqbastaý eldimekeninde ornalasqan Aqbastaý jalpy orta mektebinde 150 oryndyq tıptik mektep ǵımaratyn salý kózdelgen. Osy maqsatta tapsyrys berýshi Túrkistan oblysynyń qurylys basqarmasy tarapynan bas jobalaýshy atanǵan «Prıkaspııskoe ýpravlenıe stroıtelstva-Shymkent» JShS smetalyq qujattamasyn jasatyp, memlekettik saraptamanyń oń qorytyndysy alynǵan. Josparǵa sáıkes qurylys-montaj jumystary 2026 jyly bastalady dep josparlanyp otyr, — delingen bilim basqarmasynyń bizge usynǵan jaýabynda.
Eske sala keteıik, osyǵan deıin Túrkistan oblysynda úsh aýysymdy jáne apatty mektepterdiń máselesi qalaı sheshilip jatqanyn jazǵan bolatynbyz.
