Maqta ósirýden kıim tigýge deıin — Túrkistan oblysynda aýqymdy klaster qurylady
ASTANA. KAZINFORM — Úkimet Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi men «Túrkistan maqta agroónerkásiptik kesheni» JShS arasynda Túrkistan oblysynda shıtti maqtany ósirý jáne tereń óńdeý boıynsha ınvestıtsııalar týraly kelisim jasaýdy maquldady. Tıisti qaýlyǵa Premer-mınıstr Oljas Bektenov qol qoıdy. Bul týraly Úkimet málim etti.
Joba Memleket basshysynyń aýyl sharýashylyǵy salasyn damytý jáne ozyq agrotehnologııalardy engizý boıynsha qoıǵan tapsyrmalaryn júzege asyrýdy kózdeıdi.
Jobanyń maqsaty — alqapta maqta ósirýden bastap daıyn kıim óndirýge deıin óndiristiń tolyq tsıklin qalyptastyrý. Nátıjesinde Otyrar aýdany men Arys qalasynda 60 myń gektar sýarmaly jer alańynda Ortalyq Azııadaǵy iri maqta ósirý keshenin qurý josparlanǵan. 1,4 myńnan astam turaqty jáne 300-den astam ýaqytsha jumys orny ashylady.
— Investor — qytaılyq Xinjiang Lihua (Group) Co., Ltd. kompanııasy. Jobany júzege asyrýdyń birinshi kezeńinde 58 mlrd teńgeden astam ınvestıtsııa kózdelgen, sheteldik ınvestıtsııalardyń jalpy kólemi 200 mlrd teńgeden asady, bul týraly buryn Premer-mınıstr Oljas Bektenov pen Xinjiang Lihua basshysy Chjan Tsıhaıdyń kelissózderi barysynda ýaǵdalastyqtarǵa qol jetkizilgen bolatyn, — delingen habarlamada.
Úkimettiń dereginshe, buryn sońdy mundaı aýqymda qoldanylmaǵan tehnologııalyq sheshimderdi engizý kózdelip otyr: tamshylatyp sýarýdyń tıimdiligi joǵary júıesi bar 196 sorǵy stansasyn, 500 shaqyrymnan astam sýarý jáne taratý arnalaryn, úsh iri sorǵy keshenin jáne úsh transformatorlyq qosalqy stansany, tyńaıtqyshtardy ıntegratsııalanǵan ádispen berý júıesin, sondaı-aq álemdik jetekshi óndirýshilerdiń zamanaýı aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn — joǵary qýatty traktorlardy, maqta jınaý mashınalaryn, búrikkishter jáne mamandandyrylǵan qurylys tehnıkasyn paıdalaný.
Sonymen qatar keshen aýmaǵynda polıetılendi qaıta óńdeý jáne tamshylatyp sýarýǵa arnalǵan qural men ıilgish qubyrlardy shyǵarý boıynsha jeli qurylady, bul ımportqa táýeldilikti azaıtýǵa jáne maqta ósirýden bastap ıirilgen jip, matalar men kıimderdi shyǵarýǵa deıingi tuıyq óndiristik tsıkldy qalyptastyrýǵa múmkindik beredi. Búginde Qazaqstanda jyl saıyn 70-75 myń tonna maqta talshyǵy óndiriledi, onyń 85%-y eksporttalady.
— Jobany júzege asyrý el ishinde tereń qaıta óńdeý úlesin ulǵaıtýǵa, qosylǵan quny joǵary daıyn toqyma ónimderin shyǵarýdy keńeıtýge múmkindik beredi, bul tutastaı alǵanda otandyq toqyma ónerkásibiniń óndiristik bazasyn nyǵaıtady, eksporttyq áleýetti arttyrady, sondaı-aq shaǵyn jáne orta bıznesti — logıstıkany, tehnıkany jóndeýdi jáne aýyl sharýashylyǵy ónimderin qaıta óńdeýdi damytý úshin draıver bolady, — dep habarlady Úkimetten.
QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń málimetinshe, maqta dástúrli túrde otandyq maqta ósirý ortalyǵy bolyp sanalatyn Túrkistan oblysynyń egis alqaptarynyń 15,9%-yn alyp jatyr. Bıyl 144,5 myń gektar alqapqa daqyl egildi, onyń ishinde 50 myń ga — tamshylatyp sýarýdy qoldaný arqyly. 2025 jyly ortasha ónimdiligi 29,6 ts/ga bolatyn 428 myń tonna shıtti maqta jınaldy — bul sońǵy 18 jyldaǵy eń joǵary kórsetkish. Bundaı jetistikke sýdy únemdeıtin tehnologııalardy belsendi engizý, jáne aýylsharýashylyq daqyldarynyń ónimdiligin arttyrýdy qamtamasyz etýdiń nátıjesinde qol jetkizildi.
Búgin Úkimet otyrysynda óńdeý ónerkásibin damytý jáne tsıfrlandyrý máselesi qaralady.