Túrkistan oblysynda aýqymdy «AQ-DALA» maqtashylar festıvali ótti
TÚRKІSTAN. KAZINFORM - Túrkistan oblysyndaǵy Otyrar aýdanynda 7 qazan – Dúnıejúzilik maqta kúnine oraı aýqymdy «AQ-DALA» maqtashylar festıvali ótti.
Іs-sharanyń maqsaty – maqta sharýashylyǵynyń óńirdegi damý tarıhyn, jetistikteri men jańalyqtaryn dáripteý, jańa tehnologııanyń qoldanysyn keńeıtý jáne «Jumysshy mamandyqtar jyly» aıasynda sharýalarǵa qurmet kórsetý.
Túrkistan oblysy ákimdigi baspasóz qyzmetiniń habarlaýynsha, festıval aıasynda egis alqabyna ekskýrsııa, aýyl sharýashylyǵy jáne maqta sharýashylyǵyna arnalǵan tehnıka kórmesi uıymdastyrylyp, jańa agrotehnologııalar tanystyrylymy ótti.
Saltanatty sharaǵa arnaıy qatysqan Túrkistan oblysynyń ákimi Nuralhan Kósherov aýyl sharýshalyǵy eńbekkerlerin merekemen quttyqtap, sala úzdikterin marapattady.
– Sizderdi «AQ DALA» maqta festıvali saltanatty merekesiniń ashylýymen shyn júrekten quttyqtaımyn. Maqta – óńirimizdiń basty daqyly. Toqyma ónerkásibiniń negizgi shıkizaty ǵana emes, myńdaǵan otbasylardyń turmysyn túzep, aýyldyń áleýetin kóterip otyrǵan berekeli ónim. Osy jolda mańdaı terin tógip júrgen dıqandarymyzdyń eńbegi – naǵyz qurmetke laıyq. Memleket basshysy bıyl Qazaqstan halqyna Joldaýynda aýyl sharýashylyǵyn jańa deńgeıge kóterýdi mindettep, sýarmaly jerlerdi tıimdi paıdalaný jáne zamanaýı tehnologııalardy engizýdi tapsyrdy. Shıkizat óndirýden tereń qaıta óńdeýge kóshý qajettiligin erekshe atap ótti. Biz maqtany tek shıkizat kúıinde ǵana emes, daıyn ónimge aınaldyryp, ózimizdiń toqyma ónerkásibimizdi damytý baǵytynda jumys isteýdemiz. Búgin maqta-toqyma klasteri boıynsha alǵashqy jobanyń naqty júzege asyrylýynyń kýási bolyp otyrmyz. Atalǵan klasterdiń jalǵasy retinde, «Turan» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda maqtany tereń óńdeý jáne daıyn ónimdi eksporttaýǵa baǵyttalǵan kópsalaly nysannyń qurylysy júrgizilip jatyr. Bolashaqta made in Turkestan tigin jipteri men matalary tanymal brendterde satylady. Osy ozyq tájirıbe aıasynda óńirimizde ınvestıtsııa tartý jumystary jalǵasyn tabady. Oblys ákimdigi tarapynan árbir ınvestorǵa qoldaý kórsetilip, qolaıly jaǵdaı jasaýǵa árqashan daıynbyz.
Bizdiń basty maqsatymyz – eńbek adamynyń turmysyn jaqsartyp, aýyl sharýashylyǵy salasyn jańa deńgeıge kóterý. Sizderdiń tabandy eńbekterińizdiń arqasynda Túrkistan oblysy ǵana emes, búkil Qazaqstan «aq altynmen» tanylyp otyr. Osy sátti paıdalana otyryp, barshańyzdy ozyq tehnologııalardy engizý arqyly, tabystaryńyz ben oblysymyzdyń ekonomıkasyna qosatyn úlesterińizdi arttyrýǵa shaqyramyn. Oblysymyzdyń maqta sharýashylyǵyn jańa bıikterge kóterip, elimizdiń agrarlyq salasyn órkendetý baǵytynda jumylyp aıanbaı eńbek eteıik. Mereke qutty bolsyn, - dedi Nuralhan Oralbaıuly.
Festıval barysynda birqatar eńbek adamyna QR Memlekettik nagradalary, gramotalar men alǵys hattar tabystaldy. Marapattaý rásimi estrada juldyzdarynyń qatysýymen kontserttik baǵdarlamaǵa ulasty.
Túrkistan oblysynda 5 maqta-toqyma klasterin qurý jumystary júrgizilip jatyr. Jobalardyń óńdeý qýattylyǵy jylyna 193 myń tonnany quraıdy. Nátıjesinde 7 myńnan astam jumys orny ashylady.
Investıtsııalyq jobanyń negizinde Otyrar aýdany men Arys qalasynda 32 myń gektarǵa jańa tehnologııamen maqta daqyly egildi. Jobanyń negizgi maqsaty – sý únemdeý tehnologııasyn engizý nátıjesinde tutynylatyn sý kólemin 50%-ǵa únemdeý arqyly ónimdilikti 2-3 esege deıin arttyrý. Qazirgi jahandyq sý tapshylyǵy jaǵdaıynda bul óte mańyzdy ári durys sheshim. Jańa ádis qalyptasqan dástúrli maqta egý tehnologııasynan álde qaıda tıimdi. Osy kúnge deıin óńir dıqandary 1 gektar maqta alqabynan 25 tst ónim nemese 625 myń teńge paıda tabatyn bolsa, jańa tehnologııany endirý arqyly dál sol 1 gektar alqabtan 60 tst-den astam nemese 2-3 ese kóp ónim men paıda tabýǵa múmkindigi bar. Bul – Memleket basshysynyń oń strategııasynyń aıqyn dáleli.
Memleket tarapynan sý únemdeý tehnologııalaryn engizýge ketken shyǵyndardyń 80 paıyzyna deıin sýbsıdııalaý – sharýalarǵa jańa tehnologııany endirý jolyndaǵy qoldaý ári úlken múmkindik. Osy jylǵa josparlanǵan 27 myń ga ornyna 59 myń ga jerge sý únemdeý tehnologııalary endirilip, jospar 2 ese artyǵymen oryndaldy. Nátıjesinde 150 mln. tekshe metrden astam aǵyn sý kólemi únemdeldi.
«Turan» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda maqtany tereń óńdeý jáne daıyn ónimdi eksporttaýǵa baǵyttalǵan kópsalaly nysannyń qurylysy júrgizilýde. Tolyq tsıkldy toqyma fabrıkasynda ıirý, mata óndirý, boıaý, óńdeý boıynsha 8 fabrıkany iske qosý josparlansa, onyń alǵashqysy (jip ıirý fabrıkasy) 2025 jyldyń qarasha aıynda jumysyn bastaıdy. Jylyna 13 myń tonna ıirimjip, 50 mln. metr mata, 7 mln. jıyntyq tósek oryn shyǵarý kózdelip otyr.
Aıta keteıik, bıyl oblys sharýalary 144,5 myń gektarǵa maqta egip, baptap jatyr. Dıhandar jalpy 470 myń tonna shıtti maqta jınaıdy dep kútilýde. Túrkistan oblysynda 25 maqta zaýyty, 175 maqta qabyldaý beketi qyzmet etedi.