Túrkistan oblysynda aýyl sharýashylyǵyn damytý maqsatynda tyń jobalar júzege asady
Túrkistan oblysyndaǵy aýyl sharýashylyǵyna qatysty ózekti máselelerdiń sheshilý barysyn Kazinform tilshisi Túrkistan oblysy ákiminiń orynbasary Ermek Kenjehanulynan surap bildi.
- Ermek Kenjehanuly, óńirdegi maqtashylardy mazalap otyrǵan jaǵdaıdyń biri - maqta baǵasy. Jalpy bul másele óńirde qalaı sheshilip jatyr?
- Iá, durys aıtasyz, bul - óńirdegi ózekti máseleniń biri. Jalpy, Túrkistan oblysy Respýblıkada maqta daqylyn ósiretin birden-bir óńir. Maqta sharýashylyǵynda 25 myń agroqurylym bar, olarda 70 myńǵa jýyq adam eńbek etedi.
Álemde qalyptasqan geosaıası jaǵdaıǵa baılanysty logıstıkalyq jelilerdiń buzylýynan, sheteldik kompanııalardyń qazaqstandyq maqta naryǵyna suranysynyń bolmaýynan áli kúnge deıin 8 myń tonna maqta talshyǵy zaýyttarda saqtaýly tur.
Bıyl da maqta naryǵyna sheteldik kompanııalardyń qyzyǵýshylyǵynyń tómendiginen, maqta óńdeý zaýyttary shıtti maqtanyń tonnasyn 220-250 myń teńgeden qabyldap jatyr.
Maqtanyń naryqtyq baǵasy eksportqa táýeldi. Sondyqtan jyl saıyn qubylmaly bolyp keledi. Ózekti máseleni sheshýdiń negizgi joly - elimizde toqyma, tigin fabrıkalaryn jáne jergilikti tuqym sharýashylyǵyn damytý. Búginde bul baǵytta birneshe jobalardy júzege asyrý josparlanyp otyr.
- Jalpy óńirdegi sharýalarǵa qajetti qysqy mal azyǵy tolyq daıyndaldy ma?
- Jyl saıyn mal basynyń ulǵaıýyna oraı, jem-shópke suranys ta artyp keledi. Soǵan sáıkes, egis qurylymyn qalyptastyrýda malǵa azyqtyq daqyldarǵa basymdylyq berilýde. Malǵa azyqtyq daqyldar ótken jylmen salystyrǵanda 2,1 myń ga artyp, 223,7 myń ga ornalastyryldy. Bul jalpy egis kóleminiń 26% quraıdy.
Bıyl mal qystatý naýqanyna qajetti 4,3 mln. tonna iri soıaýly mal azyǵy daıyndaldy. 273,4 myń gektarǵa egilgen astyqtyń gektar túsimdiligi 18,0 tsentnerdi qurap, 492 myń tonna ónim jınaldy. Egis alqaptarynan mal qystatý naýqanyna qajetti 300,1 myń tonna saban jáne bıdaı, arpa qaldyqtarynan 89,4 myń tonna pishendeme daıyndaldy.
1,5 jyldyq azyqtyq qordy qamtamasyz etý maqsatynda, 1,7 mln. tonna – jońyshqa, 1,9 mln. tonna - tabıǵı shóp, 22,4 myń tonna – súrlem jınaldy. Sonymen qatar, taýar óndirýshiler arqyly ózge oblystardan 399,3 myń tonna mal azyǵy satyp alyndy.
- Sýarmaly sýdyń máselesin sheshýde qandaı jobalardy qolǵa alyp otyrsyzdar?
- Bıyl oblys aýmaǵynda aǵyn sý ysyrabyn azaıtý maqsatynda mańyzdylyǵy joǵary kommýnaldyq menshiktegi jalpy uzyndyǵy 131 shaqyrymdy quraıtyn 15 sý nysanyna kúrdeli jóndeý, 5 sý nysanyna aǵymdaǵy jóndeý jáne jalpy uzyndyǵy 677,6 shaqyrymdy quraıtyn 39 nysanǵa kúrdeli jóndeý jumystaryna jobalyq-smetalyq qujattama ázirlenip jatyr.
Oblys aýmaǵynda aǵyn sý tapshylyǵyn sheshý maqsatynda, jańadan «Keńsaı - Qosqorǵan – 2» sý qoımasy salyndy. Nátıjesinde, jylyna 31,0 mln.m3 aǵyn sý qosymsha jetkiziletin bolady.
Sonymen qatar, Boraldaı ózeniniń boıynan «Boraldaı» sý qoımasyn salý jobasy boıynsha jumystar júrgizilip jatyr. Atalǵan joba tolyq iske asqan jaǵdaıda vegetatsııalyq kezeńde «Bógen» sý qoımasyna qosymsha 130 mln.m3 sý tastalyp, Túrkistan óńirine aǵyn sý kepildi túrde jetkiziletin bolady.
- Áńgimeńizge rahmet!