Túrkistan oblysynan maıdanǵa attanǵan sarbazdyń beıiti 80 jyldan keıin tabyldy
TÚRKІSTAN. KAZINFORM – Jaýynger Baıserik Tórembekovten sońǵy hat jeńiske eki aı qalǵanda kelgen. Sodan beri 80 jylǵa jýyq ýaqyt ótti. Urys dalasynda bolǵan sarbazdardyń qatarynda ol jaıynda aqparat izim-qaıym joǵaldy. Otbasy men aǵaıyn-týysta «baýyrymyzben qaıta qaýyshsaq» degen úmitin úzdi. Degenmen, jaýynger jerlengen oryndy izdeý jumystary bir sátke de toqtamady.
Baıserik Túrkistan oblysyndaǵy Sastóbe degen shaǵyn aýylda dúnıege kelgen. Jerlesteri jaýynger jaıyndaǵy estelikterdi jıi aıtyp otyrady. Ásirese, jıeni Beısenbek Shylmurzaev Baıserikti óte qatty jaqsy kórdi. Ol jaıynda anasynyń aıtqan árbir esteligin júreginde saqtap ósti. Baıserik oǵan jaı ini emes, soǵys alyp ketken «batyr» edi.
1942 jyly Baıserik Qostanaıda artıllerııalyq kýrstardan ótip, óz erkimen maıdanǵa attandy. Ol Otan úshin janyn berýge daıyn jandardyń qatarynda boldy. Soǵys bozbalany Polshaǵa alyp ketti. Al 1945 jyldyń aqpanynda, kópten kútken Jeńiske eki aı qalǵanda onymen baılanys úzildi. Al, izdeý salynǵan hattarǵa qanaǵattanarlyq jaýap kelmedi.
Muraǵattar, hattar, telefon qońyraýlary — joǵalǵan sarbazdyń izin tabý áreketiniń bári sátsiz aıaqtaldy. Arada ondaǵan jyldar ótse de, «Joq. 1945 jyly 3 aqpanda qaıtys boldy» degen qurǵaq ári qysqa jaýap keletin.
— Ol meniń anamnyń aǵasy edi, onyń otbasy joq, mennen basqa eshkim izdegen joq, — deıdi Beısenbek Shylmurzaev.
Kóptegen jyldar boıy júrgizilgen izdeý jumystary sátsiz aıaqtaldy. Degenmen, Beısenbek te inisin izdeýden bas tartpady. Anasy úshin aıaýly jandy umytýǵa bolmaıtynyn jete sezindi. Aqparat jınaý úshin kóp izdenip, kóptegen jyldaryn sarp etti. Biraq jaǵdaı báribir ózgerissiz qaldy.
Tek, arada 80 jyl ótkende kópten kútken jaýap keldi. Baıserik tabyldy. Onyń súıegi Shyǵys Prýssııa operatsııasynda qaza tapqan 31 365 soldat pen ofıtser jerlengen baýyrlas zırattardyń biri Branevoda jatyr eken.
Beısenbek kúsh jınap, Polshaǵa attandy. Kóp jylǵy izdenistiń sońy bolatyn sapaǵa shyqty. Bul iske jergilikti bılikte qoldaý kórsetti.
Ómir boıy izdegen inisiniń beıitin tapqanda kózine jas alyp, quran oqyp, duǵa etti. Bul onyń inisi úshin jasaı alǵan sońǵy isi edi. Týǵan jerine ákelý úshin qolyna molanyń topyraǵyn aldy.
— Biz ózimizben birge Baıserik jerlengen jerdiń topyraǵyn alyp keldik. Urpaqtarymyz bul esteliktiń qanshalyqty mańyzdy ekenin bilýi kerek. Otan úshin keýdesin oqqa tosqan batyrlarymyzdyń erligin biz árdaıym umytpaýymyz qajet. Baıseriktiń jáne Qazaqstannan kelgen basqa da sarbazdardyń esimi máńgilikke el esinde saqtalsyn, — deıdi marqum jaýyngerdiń jıeni Beısenbek.
Beısenbek týǵan jeri Sastóbege qaıtqanda kózinen jas almaǵanymen, kóńilinde sheksiz jubanysh ornady. Eń bastysy izdenis bitkenin bildi.
Bul oqıǵa ekinshi dúnıejúzilik soǵysta erlik kórsetken batyrlardyń erlikteri búgingi urpaqtyń júreginde máńgilikke saqtalatynyn kórsetedi. Ári keleshek urpaq úshin de erlikke toly úlgi is bolary anyq.
Aıta keteıik, ekinshi dúnıejúzilik soǵysta habarsyz ketkender tiziminde 300 myńǵa jýyq qazaqstandyq bar. Olardy izdeý eshqashan toqtaǵan emes.
Al, jyl ótken saıyn jeńis jeńimpazdary azaıyp barady. Qazaqstanda bar bolǵany 127 ardager qaldy.
Eske sala keteıik, jaqynda Prezıdent Teleradıokesheni soǵys ardageri Jaqan Seısebaevqa qurmet kórsetti.