Túrkistan oblysy mal sharýashylyǵy men et eksportynan kósh bastap tur
TÚRKІSTAN. KAZINFORM — Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy merekeler týraly zańǵa sáıkes, jyl saıyn elimizde maýsym aıynyń ekinshi jeksenbisinde Malshylar kúni kásibı merekesi atap ótiledi. Túrkistan oblysynyń mal sharýashylyǵy salasy elimizde jetekshi orynda. Memlekettik qoldaý men atqarylyp jatqan jumystyń nátıjesinde mal sharýashylyǵy qarqyndy damý jolyna tústi.
Ótken jyly mal sharýashylyǵy ónimi 470 mlrd teńgege jetip, respýblıkada 1-orynǵa shyqty nemese úlesi 11% qurady.
Elimizdegi iri qara mal sanynyń 13 paıyzy, qoıdyń 22 paıyzy, jylqynyń 11 paıyzy, túıeniń 15 paıyzy, óndirilgen ettiń 13 paıyzy, súttiń 16 paıyzy — óńirdiń úlesinde.
Oblystaǵy qoı basynyń 14%, ІQM, jylqynyń 5%, túıeniń 7% — asyl tuqymdy.
2024 jyldyń 4 aıynda iri qara mal sany — 1 mln 232,5 myń bas boldy, al qoı men eshki — 5 mln 502,4 myń, jylqy — 484,8 myń bas, túıe — 44,5 myń bas, qus — 2 mln 085,5 myń bas.
78,4 myń tonna et, 235,33 myń tonna sút, 78,3 mln dana jumyrtqa óndirildi.
Et eksporty boıynsha Túrkistan oblysy respýblıkada kósh basynda. Eksportqa shyǵarylatyn iri qara mal etiniń 80%, usaq mal etiniń 75% oblystyń enshisinde (2023 jyly 10,9 myń tonna ІQM, 5 myń tonna qoı eti eksportaldy).
Mal sharýashylyǵy ónimderiniń eksporttyq kólemin ulǵaıtýda óńirde bordaqylaý alańdary men keshenderin júıeli damytý isi oń septigin tıgizip otyr. Oblysta jalpy 9183 iri qara mal bordaqylaý alańy bar.
Onyń ishinde 400 basqa deıin — 9148, 400 bastan 1000 basqa deıin — 13, 1000 bastan joǵary — 22 mal bordaqylaý alańy jumys istep tur.
Oblysta mal sharýashylyǵy ónimderin qaıta óńdeýde et ónimderin óńdeıtin 7 (24,6 myń tonna), sút ónimderin óńdeıtin (143,2 myń tonna) 23 kásiporyn jumys isteıdi.
Osy kásiporyndar esebinen oblysta óndirilgen ettiń 29%, súttiń 21,5% qaıta óńdelip, naryqqa shyǵarylyp jatyr.
Atap aıtqanda, «Qarqyn-2030» JShS-niń «Narlen» markasymen shujyq, jumyrtqa ónimderi, «Aıkan» JShS-niń «Emır» markasymen sút ónimderi, «Bórte mılka» JShS-niń «Bórte Mılka» markasymen sút ónimderi Qazaqstan naryǵynda joǵary suranysqa ıe bolyp, brendke aınala bildi.
Sút ónimderin óńdeý kásiporyndarynyń qýatyn arttyrý boıynsha jalpy quny 10,5 mlrd teńgeni quraıtyn 3 iri taýarly sút fermasy ınvestıtsııalyq jobalary júzege asyp jatyr.
Bul jobalardy qoldaýǵa respýblıkalyq bıýdjetten jyldyq 2,5% mólsherlememen 6 mlrd teńge qarjy bólindi.
Olar — «BNK AGRO KZ» JShS, «Bórte Mılka» JShS, «Sultan Agro» JShS.
Jobalar túrkııalyq «Sezer», Shvetsııalyq «De-Ieval» avtomatty tehnologııalyq qondyrǵylarymen jabdyqtalady.
Danııa, Majarstan memleketterinen ónimdiligi joǵary Golshtın tuqymdy 1600 bas jáne Sımmental tuqymdy 600 bas analyq iri qara mal ákelinedi.
Osy jobalar arqyly jylyna qosymsha 10,4 myń tonna sút ónimi óndiriledi.
