Túrkistan oblysy aýyl sharýashylyǵy óniminiń kólemi jaǵynan respýblıka boıynsha kósh bastady
Túrkistan oblysy ekonomıkasynyń mańyzdy salasynyń biri – aýyl sharýashylyǵy. Bıyl ónim kólemi 1 trln teńgeden asyp, respýblıkada kósh bastady. Jyl basynan salaǵa 88,5 mlrd teńge ınvestıtsııa tartylǵan. Bul týraly Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń alańynda oblystyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy týraly esep berý barysynda Túrkistan oblysynyń ákimi Darhan Satybaldy málim etti, dep habarlaıdy Kazinform.
«Bıyl biz aýyl sharýashylyǵyndaǵy negizgi ózekti máselelerge nazar aýdaryp, ony júıeli túrde sheshý joldaryn qarastyrdyq. Birinshiden, jylyjaı sharýashylyqtaryn qoldaýdyń jańa tetikteri jasalyp, jylytý shyǵyndaryn sýbsıdııalaý erejesi bekitildi. Bıyl bul maqsatta 500 mln teńge bólindi. Sondaı-aq jylyjaılardy bir ortalyqtan qatty otynmen qamtamasyz etý úshin arnaıy kooperatıv qurylyp, kómir óndirýshilerden tikeleı tasymaldaý kelisildi. Ekinshiden, maqta sharýashylyqtaryn damytý maqsatynda «Global Textile Solution», «TST JETISAY TEXTILE», «Cotton Maqta» jáne «Tulpar Textile» jobalary júzege asyrylýda. Nátıjesinde maqta baǵasyna eksporttyq táýeldilikti joıatyn bolamyz. Sondaı-aq maqta daqylyn rentabeldiligi joǵary dándik júgeri daqyldarmen almastyrý maqsatynda «Jylyna 150 myń tonna júgeri dánin tereń óńdeý zaýyty» jobasy júzege asyrylýda. Úshinshiden, sý sharýashylyǵyn damytý úshin «Turan sý» memlekettik kásiporynnyń jumysyn júıelendirý esebinen, kanaldardy qalpyna keltirý jáne tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jumystaryn merziminde atqarýǵa qol jetkizdik. Nátıjesinde bıýdjet qarjysy 28 paıyzǵa únemdelip, ekonomıkalyq tıimdiligi 1,5 - 2 ese joǵary boldy», – dedi Darhan Satybaldy.
Egistikti ártaraptandyrý nátıjesinde kókónis, baqsha ónimderinen rekordtyq 3,3 mln tonna jınaldy. Naryqty otandyq ónimdermen qamtamasyz etý maqsatynda bıyl quny 16,7 mlrd tg 25 jobany iske asyrý kózdelse, sonyń quny 14,1 mlrd tg bolatyn naqty 22 joba qosyldy. Nátıjesinde 396 jumys orny ashyldy.
Salada jańa tehnologııa keńinen qoldanylyp jatyr. Qarqyndy baý kólemi bıyl 5 405 gektarǵa jetkizildi. Nátıjesinde, ónimdilik 5 esege artyp otyr. Buryn 60-70 tsentner bolsa, qazir 300-350 tsentnerge deıin ónim jınaldy.
Sý únemdeý tehnologııasy 31 788 gektarǵa, «Bir alqaptan jylyna 2-3 ónim alý» jobasy 9 403 gektarǵa endirilip, sýdy 2 ese únemdeýge múmkindik berdi.
Jylyjaılardyń jalpy kólemi 1 640 gektarǵa jetip, 140 myń tonna ónim jınaldy.
Mal sharýashylyǵynyń damýy boıynsha oblys respýblıkada aldyńǵy orynda. Mal basy jáne ónimdiligi ortasha eseppen 5% ósken. Et eksporty boıynsha oblys respýblıkada aldyńǵy orynda. Іri qara mal etiniń úlesi 85%, usaq mal – 60%. 10 myń tonna iri qara mal, 4,6 myń tonna qoı eti eksportqa jóneltildi.
