Túrkistan - ajyrasý deńgeıi eń tómen óńir

ASTANA. KAZINFORM — Ajyrasý boıynsha elimizde Shyǵys Qazaqstan oblysy kósh bastady. Munda 1000 adamǵa shaqqanda ajyrasý koeffıtsıenti 3,12-ge jetken.

— Juptardyń ajyrasýyna ártúrli sebepter áser etedi. Biz bul máseleni áleýmettanýlyq zertteýler arqyly taldaımyz. 2023 jyly osy taqyrypta arnaıy áleýmettik zertteý júrgizdik. Anketada otbasylyq ómirge qatysty túrli suraqtar qoıdyq. Nátıjesinde eń basty sebep — qarjylyq qıyndyqtar ekeni anyqtaldy. Ekinshi orynda — ustanymdardyń ózgerýi, birge turý mádenıetiniń qıyndyǵy, otbasy múshelerimen kelispeýshilik. Sonymen qatar áleýmettik-ekonomıkalyq sebepter ishimdikke salyný, qumar oıyndarǵa jeteleıtin faktor ekeni belgili boldy, — deıdi otbasy jáne genderlik saıasat salasyndaǵy zertteýler ortalyǵynyń sarapshysy Aqnur Imanqul «Búgin LIVE» baǵdarlamasyna bergen suhbatynda.

Sońǵy statıstıka boıynsha elimizdegi ajyrasqandar sany 40,5 myńǵa jetken. Olardyń 74,4%-y qalalyq jerde turatyndar.

— Sońǵy statıstıkaǵa súıensek, ajyrasý kórsetkishi tómendep keledi. Mysaly, 2019 jyly ajyrasý koeffıtsıenti 3,23 bolsa, 2023 jyly ol 2,01-ge deıin tómendedi. Biraq nekege turý kórsetkishi de azaıdy. Muny qazir otbasyn quratyn jasqa jetkenderdiń sanymen túsindirýge bolady. Elimizde 90-jyldardan keıin týý deńgeıi tómendegen. Jastardyń jańa ustanymdary da áser etip jatyr, — deıdi stýdııa qonaǵy.

Ajyrasýdyń eń tómengi deńgeıi Túrkistan oblysynda. Ondaǵy otbasylardyń ekige aıyrylýy 1000 adamǵa shaqqanda 0,90 koeffıtsıentin kórsetken.

— Zertteý barysynda jastardan «siz úshin eń basty qundylyq ne?» dep suradyq. Nátıjege sáıkes, otbasy — jastar úshin áli de eń mańyzdy qundylyq. Áleýmettik medıanyń otbasyndaǵy kıkiljińge de yqpaly bar. Biraq ol asa úlken faktor emes. Degenmen, keńeıtilgen otbasylardy zertteý kezinde áleýmettik jelige baılanysty kommýnıkatsııanyń azaıyp bara jatqany baıqaldy. «Bizben az sóılesedi» nemese «erli-zaıyptylar telefondy kóp paıdalanady» degen jaýaptar aıtyldy, — deıdi otbasy jáne genderlik saıasat salasyndaǵy zertteýler ortalyǵynyń sarapshysy.

Áleýmettik sarapshy jastardyń otbasylyq bilimin arttyrý kerektigin de jetkizdi.

— 2024 jyly Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń bastamasymen Astana men Shymkentte nekege turýǵa ótinish bergen jastar arasynda otbasyna daıyndyq boıynsha pılottyq joba ótti. 32 qatysýshy qamtyldy. Nátıjesinde jastardy otbasylyq ómirge daıyndaý kóbirek júrgizilýi kerek degen qorytyndyǵa keldik. Jas juptarǵa zańnama, qarjylyq saýattylyq, reprodýktıvti densaýlyq, tsıfrlyq saýattylyq boıynsha bilim berý qajet. Bul baǵyttaǵy kýrs, semınar, trenıngterdi jalǵastyrý usynyldy. Qazir osy usynystar qarastyrylyp jatyr, — deıdi Aqnur Imanqul.

Aıta keteıik, Prezıdent qazaqstandyqtardy Otbasy kúnimen quttyqtady.