Túrkııada Túrki dúnıesi arheologtary qaýymdastyǵynyń ekinshi otyrysy ótti
ASTANA. KAZINFORM — Anadoly óńirindegi eń kóne qalalardyń biri — Gazıantepte Túrki dúnıesi arheologııasy ǵylymı-zertteý ınstıtýttary men ortalyqtary qaýymdastyǵynyń (ARICA) ekinshi otyrysy uıymdastyryldy, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.
Jıynǵa Túrik akademııasynyń prezıdenti Shaın Mustafaev, Túrik tarıhı qoǵamynyń prezıdenti ıÝksel Ózgen, Túrik arheologııa jáne mádenı mura ınstıtýtynyń tóraǵasy Shaban Doǵan, sonymen qatar Qazaqstan, Ázerbaıjan, Qyrǵyzstan, Túrkııa, Majarstan jáne Mońǵolııa arheologııa ınstıtýttarynyń basshylary, jetekshi arheologtary men ǵalymdary qatysty.
Otyrystyń ashylýynda sóz sóılegen Túrki akademııasynyń prezıdenti Shahın Mustafaev keńestik kezeńde túrki respýblıkalarynda arheologııalyq zertteýler kóbine ulttyq tarıh aıasynda júrgizilgenin, al Túrkııada zertteý baǵyty negizinen antıkalyq jáne vızantııalyq arheologııaǵa baǵyttalǵanyn atap ótti. Sonyń saldarynan túrki dúnıesiniń arheologııasyna ortaq ǵylymı ádisnama qalyptasa qoımaǵanyn basa aıtty.
— Bizge Ortaq túrki arheologııasy uǵymynyń teorııalyq negizin qalyptastyrý qajet. Bul bizdiń qaýymdastyqtyń basty baǵyttarynyń biri bolýǵa tıis, — dedi ol.
Qazaqstan tarapynan Á. H. Marǵulan atyndaǵy Arheologııa ınstıtýtynyń bas dırektory Aqan Ońǵaruly qatysyp, sońǵy jyldary ınstıtýt júrgizip kele jatqan arheologııalyq zertteýlerdiń nátıjelerimen bólisti. Ol ǵun, kóne túrki jáne oǵyz dáýirlerine qatysty birqatar mańyzdy jańalyqtardy atap ótip, ǵalym túrki áleminiń arheologııasyn ortaq ǵylymı tujyrym negizinde zertteý, birlesken ekspedıtsııalar uıymdastyrý, ortaq tsıfrlyq derekqor men ǵylymı aqparat almasý júıesin qalyptastyrý jóninde usynystar aıtty.
Jumys aptasynda túrki dúnıesiniń arheologtary Ankaradaǵy Hadjettepe ýnıversıtetiniń Antropologııa zerthanasy men HÜNİTEK zerthanasynyń qyzmetimen tanysty. Al Gazıantepte olar Túrik arheologııasy jáne mádenı mura ınstıtýtynyń arheometrııa zerthanasynda bolyp, arheologııalyq oljalardy taldaýdyń zamanaýı ádisterimen jáne birlesken ǵylymı jobalardyń nátıjelerimen tanysty.
Kezdesýde qatysýshylar óz elderindegi arheologııalyq zertteý jumystarynyń barysy týraly baıandama jasap, dalalyq tájirıbelerimen jáne sońǵy ǵylymı nátıjelerimen bólisti.
Otyrystyń qorytyndysynda taraptar túrki elderi arasyndaǵy ǵylymı yntymaqtastyq pen birlesken jobalardy damytý týraly memorandýmǵa qol qoıdy.
Apta boıynda qatysýshylar Ankara qalasynda bolyp, Hadjettepe ýnıversıtetiniń antropologııalyq jáne HÜNİTEK zerthanalarynyń jumysymen tanysty. Sondaı-aq Gazıanteptegi Túrik arheologııa jáne mádenı mura ınstıtýtynyń arheometrııalyq zerthanasyna baryp, tabylǵan jádigerlerdi taldaýdyń jańa ádisterin kórdi.
ARICA qaýymdastyǵy Túrki Akademııasynyń bastamasymen 2023 jyly Samarqanda resmı túrde qurylǵan. Uıymnyń negizgi maqsaty — túrki áleminiń arheologııasy salasynda birlesken ǵylymı zertteýler júrgizý, tájirıbe almasý jáne túrki órkenıetiniń tarıhyn keshendi turǵyda zerdeleýge arnalǵan ortaq ǵylymı tuǵyrnama qalyptastyrý.
Birinshi jıyn 2024 jyly Ázerbaıjannyń Shýsha qalasynda ótken bolatyn. Samarqand, Shýsha jáne Gazıantep qalalarynyń tańdalýy da sımvoldyq mánge ıe — bul shaharlar túrki órkenıetiniń eń kóne mádenı qabattaryn saqtap, Ortalyq Azııa men Anatolııa arasyndaǵy tarıhı baılanystardy beıneleıdi.
Buǵan deıin túrki memleketteriniń arheologtar delegatsııasy Túrkııadaǵy Hadjettepe ýnıversıtetiniń antropologııalyq zerthanasynda bolǵany habarlanǵan edi.