Túrki jurty birlesken jobalardyń bolǵanyn qalaıdy - Túrki barometri
Eske salaıyq, «Túrki barometrin» halyqaralyq Túrki akademııasy uıymynyń tapsyrýymen «Qoǵamdyq pikir» ǵylymı-zertteý ınstıtýty júrgizgen.
Respondentter jaýap bergen saýalnamadaǵy negizgi suraqtardyń biri túrki elderi arasyndaǵy baýyrlastyq pen biregeılikti sezinýge baılanysty bolǵan. Saýalnamaǵa sáıkes, bul sezim negizinen Ózbekstan, Qazaqstan jáne Qyrǵyzstanda tómenirek bolǵan. Kerisinshe, Ázerbaıjan, Túrkııa men Túrkmenstanda biregeılik pen baýyrlastyq sezimi aıtarlyqtaı ańǵarylypty. Sonymen qatar, túrki tildes memleketterdegi aqparattarǵa Ázerbaıjan, Qyrǵyzstan jáne Túrkmenstan elderiniń turǵyndary kóbirek nazar aýdarsa, Túrkııa, Qazaqstan men Ózbekstanda onyń deńgeıi sál tómendeý bolǵan. 
«Suralǵandardyń 18 jasqa deıingileriniń kópshiligi túrki halyqtaryn biriktiretin 20-30 faktordy atady. Túrki halyqtaryn biriktiretin negizgi faktor - bul ortaq tarıhynyń tamyry, til men din», - deıdi jobany tanystyrǵan áleýmettanýshy Botagoz Raqysheva.
Al kórshi elderdiń tilin bilý deńgeıine kelsek, ázerbaıjandar, túrkmender men qazaqstandyqtardyń birazy túrik tilin biledi, al túrikter kóbinese - Ázerbaıjan, Ózbekstan men Qyrǵyzstan turǵyndary - qosymsha qazaq tilin meńgergen bolyp shyqqan.
Bunymen qatar, áleýmettanýshylar ekonomıkalyq ıntegratsııa men ózara qarym-qatynastar týraly da jurt pikirlerin bilgen. Nátıjesinde suralǵandardyń basym bóligi ekonomıkalyq yntymaqtastyqty damytý úshin tartymdy elder retinde Qazaqstan men Túrkııany ataǵan. Túrki elderiniń turǵyndary sonymen qatar bilim men ǵylym salasyndaǵy birlesken jumystarǵa qyzyǵýshylyq tanytqan. Bul rette respondentter jas ǵalymdarǵa arnalǵan baǵdarlamalar men tájirıbe almasýdy arttyrýdy usynyp, oqýshylar, stýdentter almasatyn túrli kezdesýlerdiń bolýyn qalaǵan. Sondaı-aq, túrkiler negizinen birge kıno túsirýge, mýzykalyq jobalarǵa, kınofestıvalderge, telearnalar men gazetterge, týrıstik marshrýttarǵa qoldaý bildirip otyr.
Qasıetti oryndar retinde suralǵandardyń jartysyna jýyǵy Ystanbuldaǵy Sultan Ahmet meshitin, Samarqandaǵy Ámir Temir kesenesin, Buharany, Mekke men Mádınany, Túrkistandy atap ótken.
Tutastaı alǵanda Astana, Ankara, Baký, Tashkent, Ashhabad jáne Bishkek qalalarynan árqaısysy 500-den 3 myń adam suralǵan.
«Túrki barometri» óziniń sıpaty jaǵynan Eýropa odaǵynyń «Eýropa barometri» zertteý baǵdarlamasy men álemniń ózge de aımaqtarynda júrgiziletin («Afrobarometr», «Latynbarometr» t.b.) zertteýlerine uqsas. Mundaǵy maqsat - túrki memleketteri turǵyndarynyń Túrki keńesi tarapynan júrgiziletin ıntegratsııalyq protsesterge qatysty kózqarastaryn, ekonomıkalyq, mádenı aspektilerge baılanysty oı-pikirlerin baǵamdaý.
