Túrik ǵalymy Astana protsesiniń ereksheligi týraly aıtty

ASTANA. QazAqparat - 16 naýryz kúni elordaǵa Reseı, Túrkııa, Irannyń syrtqy ister mınıstrleri - Sırııa jónindegi Astana protsesiniń kepilger elderiniń birinshi mınıstrlik deńgeıdegi kezdesýiniń qatysýshylary keledi. Osyǵan oraı QazAqparattyń arnaýly tilshisi Arnur Rahymbekov búgingi kúngi Sırııadaǵy ahýalǵa saraptama jasady.

Teke-tires taraptary arasyndaǵy soǵys is-qımyldary birneshe jerde, atap aıtqanda, Aleppo, Sham, rakka, Homs pen Latakııa ólkelerinde júrip jatyr. Aleppo ólkesiniń soltústigindegi Afrın kúrd kantonyna qarsy 20 qańtarda «Záıtún butaǵy»  dep atalatyn túrik áskerı operatsııasy bastalǵan. Ol Túrkııanyń áskerı kúshteri men «Sırııanyń demokratııalyq kúshteri» bastaǵan kúrdterdiń arasyndaǵy soǵys is-qımyldarynyń belsendi urysyn bildiredi. Aıta keterligi, eki taraptan da kelip túsip jatqan qaza tapqandardyń sany men ıelik etken aımaqtarǵa qatysty aqparattar kereǵar.  Sarapshylardyń basym bóliginiń baǵalaýyna qaraǵanda,  túrik kúshteri kantonnyń 60 paıyz aýmaǵyn tazartyp úlgergen. 

Ankaralyq halyqaralyq qarym-qatynas jónindegi professor doktor Hýseın Bagchı «QazAqparat» tilshisine bergen suhbatynda Sırııanyń soltústiginde Túrkııanyń áskerı naýqany bastalǵan eki aıdyń ishinde qandaı nátıjege qol jetkizilgendigin aıtyp berdi. Sarapshynyń paıymynsha, «Záıtún butaqtary» operatsııasy Túrkııa shekarasynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýge ǵana emes, sonymen qatar óńirlerdi terrorıstik elementterden tazartýǵa baǵyttalǵan. Sham ólkesindegi soǵys is-qımyldary Shyǵys Gýta aýdanynda shoǵyrlaǵan. Bul azamattyq soǵys bastalǵan sátte oppozıtsııalyq toptar óz baqylaýyna alǵan Sırııanyń alǵashqy aýdandarynyń biri sanalady. Qazirgi ýaqytta olar Gýta jazyǵynan Sham shaharyna shabýyldasa resmı rejım kúshteri de olarǵa jaýap qaıtaryp jatyr.

Aıta keterligi, Astanada ótken kelissózder protsesi aıasynda Sırııa aýmaǵynda tórt deesklatsııa aýmaǵyn qurý týraly ýaǵdalasqa qol jetkizilgen bolatyn. 2017 jyldyń 4 mamyrynda Reseı, Iran jáne Túrkııa tarabynyń kelisimimen shyǵys Gýtada Sırııadaǵy 4 deeskalatsııa aýmaǵynyń biri qurylǵan edi.

Osy turǵydan alǵanda H.Bagchı Astana protsesi Taıaý Shyǵystaǵy negizgi oıynshylar úshin barynsha talap etiletin format bolyp otyrǵandyǵyn basa aıtady. Elordada Reseı, Iran jáne Túrkııa Syrtqy ister mınıstrleriniń aldaǵy ýaqyttaǵy kezdesýine qatysty pikir bildirgen H.Bagchı sırııaaralyq kelissózderdiń Astanada jalǵasa bergendigin quptaıtyndyǵyna aıryqsha nazar aýdardy. Onyń paıymynsha, Qazaq eliniń elordasy resmı Damaskimen qatar sırııalyq oppozıtsııa ókilderin qosa alǵanda janjaldasýshy barlyq taraptyń bir ústel basynda bas qosýymen erekshelenedi.