Tsıfrlyq densaýlyq: Túrkistan medıtsınasy jańa deńgeıge kóterilip keledi
TÚRKІSTAN. KAZINFORM - «Tsıfrlyq Qazaqstan» baǵdarlamasy aıasyndaǵy mindetterdiń oryndalýy Túrkistan óńirin ozyq tájirıbelerdiń ortalyǵyna aınaldyrady.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev óziniń Joldaýlarynda tsıfrlandyrýdy el damýynyń strategııalyq basymdyǵy dep atap, halyqtyń ál-aýqaty men densaýlyǵyn qorǵaý – memlekettiń basty mindetteriniń biri ekenin únemi basa aıtady. Bul aımaqtardaǵy, sonyń ishinde Túrkistan qalasyndaǵy medıtsına salasyna serpin berip, densaýlyq saqtaý júıesin jańa deńgeıge kóterýge baǵyttalǵan iri jobalarǵa jol ashty.
«Tsıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda óńirdiń qala men aýdan deńgeıindegi memlekettik jáne jekemenshik medıtsınalyq uıymdary tolyqtaı «Damýmed» medıtsınalyq aqparattyq júıesine qosyldy. Sonymen qatar oblystyq jedel medıtsınalyq járdem stantsııasy «Kómek» medıtsınalyq aqparattyq júıesi arqyly jumys isteıdi. Eki júıeni ózara ıntegratsııalaý boıynsha aýqymdy jumystar atqarylyp jatyr. Bul – naýqastarǵa kórsetiletin medıtsınalyq qyzmettiń sapasyn arttyrýmen qatar medıtsınalyq aqparattyń naqty ári jedel jetkizilýin qamtamasyz etetin mańyzdy qadam. «Damýmed» júıesi Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń ortalyq aqparattyq platformalarymen jáne e-gov portalymen úılestirilip, málimet almasý tıimdiligi arttyryldy.
Prezıdent Joldaýynda atap kórsetilgendeı, óńirlik medıtsınalyq qyzmet sapasy men qoljetimdiligi – ulttyq densaýlyq saqtaý saıasatynyń basty baǵyty. Túrkistan qalasynda bul mindet naqty sharalar arqyly oryndalyp jatyr. Qala jáne aýdan ortalyqtaryndaǵy emhanalar men aýrýhanalar sapaly ınternet jelisimen tolyq qamtyldy, zamanaýı kompıýterlik tehnıka ornatyldy. Bul óz kezeginde dárigerlerdiń kúndelikti jumysyn jeńildetip qana qoımaı, aýyl turǵyndarynyń da medıtsınalyq aqparattarǵa der kezinde qol jetkizýin qamtamasyz etti.
Medıtsınalyq qyzmetkerlerdiń biliktiligin arttyrý máselesi de nazardan tys qalmaǵan. Dárigerler men orta býyndy medıtsına qyzmetkerleri tsıfrlyq júıelermen jumys isteý daǵdylary boıynsha keshendi oqytýdan ótti. Bul qadam kadrlyq áleýetti nyǵaıtyp, jańa tehnologııalardy durys qoldanýǵa múmkindik berdi. Qala turǵyndary elektrondyq densaýlyq pasporttarymen tolyq qamtamasyz etildi. Endi árbir azamat óziniń densaýlyǵyna qatysty derekterdi onlaın qarap, dárigerdiń qabyldaýyna aldyn ala jazylyp, úıge shaqyrý nemese medıtsınalyq anyqtamalardy elektrondy formatta alý múmkindigine ıe. Bul – Memleket basshysy atap ótken «Halyqqa qolaıly jáne ashyq memlekettik qyzmet kórsetý» qaǵıdatynyń naqty kórinisi.
Túrkistan qalasy tsıfrlyq medıtsınany damytýmen qatar, keleshek tehnologııalardy da engizýdi kózdep otyr. 2026 jylǵa deıin óńirdegi barlyq medıtsınalyq uıymdardy jasandy ıntellekt elementterimen jáne PAKS (medıtsınalyq keskinderdi arhıvteý jáne jiberý júıesi) júıesimen jabdyqtaý josparlanǵan. Jasandy ıntellekt dıagnostıkalyq protsesterdi jedeldetip, zertteý nátıjelerin óńdeýde dárigerlerge kómek kórsetedi. Mysaly, rentgen nemese ÝDZ sýretterin avtomatty túrde taldap, yqtımal dıagnozdardy aldyn ala usyna alady. Bul – medıtsınalyq sheshimderdiń dáldigin arttyrýǵa múmkindik beretin ozyq baǵyt.
Sonymen birge qaǵazsyz qujat aınalymyna kóshý jumystary kezeń-kezeńimen júzege asyrylyp jatyr. Emhanalardaǵy tirkeý bólimderinde jáne kútý zaldarynda ózine-ózi qyzmet kórsetý buryshtary ornatyldy. Onda naýqastar dáriger qabyldaýyna onlaın jazylyp, elektrondy anyqtama alyp, zerthanalyq nátıjelerdi qaraı alady. Sondaı-aq árbir emhanada tsıfrlyq keńes berý posttary jumys isteıdi. Bul posttardyń mamandary turǵyndarǵa jańa servısterdi paıdalanýdy úıretip, týyndaǵan suraqtarǵa jedel jaýap berip otyrady.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń: «Azamattardyń ómir sapasyn arttyrý – reformalardyń basty ólshemi. Árbir qazaqstandyq der kezinde, sapaly medıtsınalyq kómekke qol jetkize alýy kerek. Bul – ádiletti qoǵamnyń basty sharty» degen sózi Túrkistan óńirindegi tsıfrlyq reformalardyń negizgi ustanymyna aınaldy.
Qaladaǵy emhanalar men aýrýhanalarǵa engizilgen jańa júıeler tek dárigerlerdiń jumysyn ońtaılandyrýmen shektelmeıdi. Olar halyqtyń densaýlyq saqtaý júıesine degen senimin nyǵaıtady. Buryn uzaq kezekte turyp, qaǵaz qujattardy izdeýge ketetin ýaqyt endi qysqaryp, elektrondy jazylý men onlaın qorytyndylardyń arqasynda qyzmet kórsetý merzimi birneshe esege azaıdy.
Tsıfrlyq tehnologııalar medıtsınalyq statıstıkany júrgizýdi de jeńildetti. Densaýlyq saqtaý basqarmasy naqty jáne jedel málimetter negizinde josparlaý men taldaý jumystaryn júrgizip, resýrstardy tıimdi bólýge múmkindik aldy. Bul óz kezeginde óńirlik medıtsına ınfraqurylymyn damytýǵa oń áserin tıgizedi.
Jańǵyrý tek tehnologııalyq deńgeıde emes, sonymen birge mádenı turǵydan da júrip jatyr. Dárigerler men turǵyndar arasyndaǵy ózara senim men seriktestik nyǵaıyp, medıtsınadaǵy ashyqtyq pen jaýapkershilik arta tústi. Prezıdent Joldaýlarynda aıtylǵandaı, tsıfrlyq sheshimder tek qural ǵana emes, ol – qoǵamnyń damýy men azamattardyń ál-aýqatyn kóterýdiń mańyzdy tetigi.
Túrkistan qalasynda qolǵa alynǵan bastamalar – «Ádiletti Qazaqstan» ıdeıasyn naqty iske asyratyn jobalardyń aıqyn mysaly. Tsıfrlyq medıtsına halyqqa jaqyndaı túsip, aýyl men qala arasyndaǵy alshaqtyqty azaıtyp jatyr. Aldaǵy jyldary jasandy ıntellekt, smart-dıagnostıka, mobıldi qosymshalar jáne telemedıtsına sekildi jańa múmkindikter iske qosylǵanda, óńir turǵyndary zamanaýı densaýlyq saqtaý júıesiniń artyqshylyqtaryn tolyq sezinetin bolady.
Oblystyq Densaýlyq saqtaý basqarmasynyń ókilderi atap ótkendeı, bul jumystar tek jergilikti deńgeıde emes, ulttyq aýqymdaǵy reformalarmen úılesimdi júrgizilip jatyr. «Tsıfrlyq Qazaqstan» baǵdarlamasy aıasyndaǵy mindetterdiń oryndalýy – Túrkistan óńirin ozyq tájirıbelerdiń ortalyǵyna aınaldyrady.
Memleket basshysynyń tapsyrmalary negizinde júzege asyp jatqan bul ózgerister medıtsına salasynyń tıimdiligin jańa deńgeıge kóterip, halyq densaýlyǵyn qorǵaýǵa baǵyttalǵan ıgi isterdiń jarqyn úlgisi bolyp otyr.