Tramp pen Mamdanı teketiresi: Nıý-Iorktiń endigi saıasaty qandaı bolýy múmkin

ASTANA. KAZINFORM – BBC-diń Nıý-Iorktegi tilshisi Madelın Halperttiń maqalasynda AQSh prezıdenti Donald Tramptyń jańa saılanǵan Nıý-Iork meri Zohran Mamdanıdiń saıası baǵdarlamasyna yqtımal áseri týraly baıandalady.

Tramp Mamdanıdi maýsymdaǵy praımerızden keıin únemi «kommýnıst» dep atap keledi jáne ol Nıý-Iorkti basqarsa, qala federaldyq qarjylandyrýdan aıyrylýy múmkin ekenin eskertti.

Prezıdent saılaý aldynda táýelsiz kandıdat retinde qatysqan eks-gýbernator Endrıý Kýomony qoldap shyqqan.

Mamdanıdiń negizgi ýádeleri — qaladaǵy ómir súrý qunyn tómendetý, tegin ekspress-avtobýstar jelisin iske qosý, jaldaý aqysyn bir qalypta ustap turý, balabaqsha men azyq-túlik baǵasyn arzandatý.

Alaıda sarapshylardyń aıtýynsha, Tramp ákimshiliginiń áreketteri bul josparlardyń júzege asýyna aıtarlyqtaı kedergi keltirýi múmkin.

Prezıdent Tramp federaldyq qarjylandyrýdy qysqartyp, Nıý-Iork qalasyna bólingen 18 mlrd dollardy ýaqytsha toqtatyp qoıǵan. Qala bıýdjetiniń shamamen 7%-y (8,5 mlrd dollar) federaldyq qarajat esebinen qalyptasady. Bul qarajat áleýmettik qyzmetter, turǵyn úı, bilim jáne apattyq kómek sııaqty mańyzdy baǵyttarǵa jumsalady.

Prınston ýnıversıtetiniń professory Djýlıan Zelızerdiń pikirinshe, mer Mamdanı ýaqytynyń kóp bóligin qala máselelerine emes, prezıdenttiń shabýyldaryna qarsy kúreske jumsaýyna týra keledi. Bul qalanyń damýyn tejeıdi.

Mamdanı sonymen qatar baı korporatsııalar men tabysy joǵary turǵyndarǵa salyqty arttyrý arqyly 10 mlrd dollarlyq jańa tabys kózin usynǵan. Biraq bul bastamany júzege asyrý úshin shtat gýbernatorynyń maquldaýy qajet.

Sarapshylar Tramptyń demokrattar basqaratyn qalalarǵa qarsy burynǵy tásilderin qaıta qoldanýy múmkin ekenin aıtady. Buǵan deıin ol Los-Andjeleske, Portlendke jáne Vashıngtonǵa Ulttyq gvardııa jiberip, «qylmys deńgeıi joǵary qalalarǵa federaldyq aralasý qajet» dep túsindirgen.

Professor Zelızerdiń aıtýynsha, ol bul árekettiń úlgisin burynnan kórsetip júr. Sondyqtan dál sondaı stsenarıı Nıý-Iorkte qaıtalanýy ǵajap emes.

Immıgratsııalyq saıasat ta qataıa túsýi yqtımal. Nıý-Iork — 1980 jyldardan beri ımmıgranttarǵa pana bolyp kelgen shahar. Alaıda Tramp ákimshiligi qaladaǵy ımmıgratsııalyq sottarda reıdter men tutqyndaýlardy jıiletip keledi.

Mamdanı ózi de ımmıgrant — Ýgandadan jeti jasynda AQSh-qa kelgen.

«Nıý-Iork — ımmıgranttar salǵan jáne ımmıgranttar kóteretin qala. Endi ol ımmıgrant basqaratyn qalaǵa aınaldy. Prezıdent Tramp, birimizge jetý úshin barlyǵymyzdan ótýiń kerek», — dedi ol óz sózinde.

Mamdanı qańtarda qyzmetine kirisedi. Columbia ýnıversıtetiniń professory Bob Shapıronyń aıtýynsha, ol sol ýaqytqa deıin Tramp ákimshiliginiń alǵashqy shabýyldaryna jaýap berý strategııasyn ázirleıdi.

Mer ákimshiligi Trampqa qarsy áreketterge daıyn bolý úshin qalalyq zań bólimin 200 jańa zańgermen tolyqtyrýdy josparlap otyr.

Garvard ýnıversıtetiniń sarapshysy Djastın de Benedıktıs-Kessner atap ótkendeı, Mamdanı Trampqa tek saıası maqsattaryna qol jetkizýge kómektesetin jaǵdaıda ǵana qarsy turady. Al qajet bolmasa, qarsylastyqtan bas tartady. Bul onyń saıası aqyldy sheshim qabyldaıtynyn kórsetedi.

Zohran Mamdanıdiń mer retindegi alǵashqy synaǵy — Donald Tramptyń federaldyq qysymy bolmaq.

Sarapshylardyń pikirinshe, Nıý-Iork tarıhyndaǵy bul qaqtyǵys demokratııalyq saıasattyń jańa kezeńin bastaı alady: bir jaǵynda – ımmıgrant mer, ekinshi jaǵynda – óz qalasyn qaıta baqylaýǵa alǵysy keletin prezıdent.

Aıta keteıik, Zohran Mamdanı mer bolǵan jaǵdaıda Tramp Nıý-Iork qalasyn qarjylandyrýdy qysqartatyny habarlanǵan.