Tramp kezekti ret AQSh-tyń Grenlandııany baqylaýda ustaýyn usyndy
ASTANA. KAZINFORM – AQSh-tyń jańadan saılanǵan prezıdenti Donald Tramp aralǵa ıelik etý AQSh úshin «absolıýtti qajettilik» ekenin málimdedi, dep habarlaıdy Kazinform menshikti tilshisi ABC News-ke silteme jasap.
- Búkil álemde ulttyq qaýipsizdik pen bostandyq maqsatynda Amerıka Qurama Shtattary Grenlandııaǵa ıelik etý jáne baqylaý absolıýtti qajettilik dep sanaıdy. Ken Qurama Shtattar múddesin qorǵaıtyn tamasha jumys isteıdi, - dep jazdy Donald Tramp «PayPal» negizin qalaýshy Ken Hoverıdiń Danııadaǵy elshisi bolyp taǵaıyndalǵanyn jarııalaǵannan keıin.
Grenlandııa premer-mınıstri Mýte Egede bul ıdeıany úzildi-kesildi qabyl almaı, Facebook-te málimdeme jarııalady:
«Grenlandııa bizdiki. Biz satylmaımyz jáne eshqashan satylatyn bolmaımyz. Biz azattyq úshin kóp jylǵy kúresimizdi joǵaltpaýymyz kerek. Degenmen, biz búkil álemmen, ásirese kórshilerimizben yntymaqtastyq pen saýdaǵa ashyq bolýymyz kerek».
Donald Tramp óziniń birinshi ákimshiligi kezinde (2017 jyldyń 20 qańtarynan 2021 jyldyń 20 qańtaryna deıin) Grenlandııany satyp alýǵa árekettenýge qyzyǵýshylyq tanytqan.
Ózin-ózi basqaratyn aralda egemendikke ıe Danııanyń premer-mınıstri Mette Frederıksen (2022 jyly qaıta saılanǵan) bul ıdeıany «sandyraq» dep atady.
Danııa premer-mınıstriniń keńsesi «Danııa úkimeti Amerıkanyń jańa elshisimen kezdesýdi, al úkimet jańa ákimshilikpen jumys isteýdi asyǵa kútetinin» habarlady.
– Qazirgi tańda biz bastan keshirip otyrǵan kúrdeli qaýipsizdik pen saıası jaǵdaıda transatlantıkalyq yntymaqtastyq óte mańyzdy. Grenlandııaǵa qatysty málimdemelerge qatysty aıtsaq, premer-mınıstr keńsesi Grenlandııa premer-mınıstriniń Grenlandııa satylmaıdy, biraq yntymaqtastyqqa ashyq degen sózine silteme jasaýdan basqa eshqandaı túsinikteme bermeıdi, - dep málimdedi Danııa premer-mınıstriniń keńsesi.
Grenlandııa qundy mıneraldarǵa, sonyń ishinde sırek kezdesetin metaldar, asyl tastar, kómir, grafıt jáne ýranǵa baı, biraq onyń geografııasy men klımaty AQSh Saýda departamentiniń Halyqaralyq saýda qaýymdastyǵynyń málimetteri boıynsha kommertsııalyq turǵydan paıdaly ken óndirýdi qıyndatady. Onyń sırek jer resýrstary ıgerilse, álemdegi alǵashqy «bestikke» kirer edi.