Tramp «C5+1» sammıtinde «Djekson-Venık» zańynyń kúshi joıylǵanyn jarııalaýy múmkin - sarapshy

ASTANA. KAZINFORM – «S5+1» sammıtinen keıingi eki jyl ishinde AQSh-tyń syrtqy saıasaty qanshalyqty ózgerdi? Sonymen qatar, 6 qarashada Vashıngtonda ótetin kezdesýde qandaı máselelerge ekpin qoıylmaq? Bul suraqtarǵa Kazinform menshikti tilshisine bergen suhbatynda Ortalyq Azııa jáne Kavkaz ınstıtýtynyń tóraǵasy Frederık Starr jaýap berdi.

Sarapshynyń aıtýynsha, «S5+1» formaty — birazdan beri júzege asyrylyp kele jatqan tıimdi dıalog alańy. Osy oraıda Japonııa Ortalyq Azııa memleketterimen mundaı kezdesýdi uıymdastyrýǵa 20 jyldan astam ýaqyt buryn bastamashy bolǵan. Keıinnen Ońtústik Koreıa, Eýropa odaǵy jáne Qytaı osyndaı dıalogti ornatty. Amerıka Qurama Shtattary bul tájirıbege keıinirek qosyldy.

- AQSh osy formattaǵy dıalogke tym kesh mán berdi, ıaǵnı 20 jyl buryn bastaýy kerek edi, - dedi Frederık Starr.

Onyń paıymynsha, keıingi eki jylda «S5+1» formaty barlyq eldiń múddesine qyzmet etetini jáne eshkimge qarsy baǵyttalmaǵany moıyndaldy.

- Amerıka Qurama Shtattary men Ortalyq Azııa elderi ortaq múddege qyzmet etetin osyndaı alańdy qurýdyń jáne qoldaýdyń mańyzdylyǵyn túsindi. Bul turǵyda ótetin talqylaýlar arasynda memleketter arasynda qarama-qaıshylyqtar bolmaıdy, - dedi Starr.

Sońǵy eki jylda Ortalyq Azııa elderiniń ekonomıkalyq áleýeti qaıta saralandy.

Sarapshynyń pikirinshe, amerıkalyq bıznes pen ınvestorlardyń osy óńirge tartylýyna erekshe nazar aýdarý kerek. Bul baǵytta AQSh úkimeti bıznes-qoǵamdastyqty qoldaýǵa mán berip otyr.

- Amerıkalyq ınvestorlar tarapynan Ortalyq Azııaǵa degen basqasha kózqarasty baıqap otyrmyz. Qazir munaı men gaz týraly kóp aıtylyp jatyr, biraq óńirdiń áleýeti áldeqaıda keń, sonyń ishinde ınnovatsııalar men zamanaýı tehnologııalardy da eskerý kerek. Sondyqtan «S5+1» formatyn barynsha quptaımyn, - dedi sarapshy.

Frederık Starr bolashaqta bul formattyń «S6+1» deńgeıine deıin keńeıtilgenin qalaıtynyn, sonyń ishinde Ázerbaıjannyń qosylǵany ońtaıly bolatynyn atap ótti. Bul rette, AQSh-tyń Ortalyq Azııa memleketterimen qarym-qatynasy ekijaqty deńgeıde ǵana emes, sonymen qatar óńirlik aýqymda damýy tıis.

Sarapshy Ortalyq Azııa elderinde áli kúnge deıin ózderiniń óńirlik uıymy joq ekenin eske saldy. Bul jaǵdaı aımaqtyń birneshe elinde bıznespen aınalysqysy keletin amerıkalyq kásipkerler úshin qıyndyqtar týǵyzady.

- Máselen, AQSh azamattary Ortalyq Azııanyń ár eline barý úshin birneshe ret vıza alýǵa májbúr. Bul óz kezeginde biryńǵaı óńirlik qurylymnyń joqtyǵyn aıqyn kórsetedi, - dedi ol.

Sarapshy «Djekson-Venık» zańynyń kúshin joıý múmkindigi týraly aıta kele, jaqyn arada osy sheshim qabyldanatynyna senim bildirdi.

- Atap aıtqanda, AQSh prezıdenti bul túzetýdiń kúshin joıýǵa qatysty tıisti sheshim jasap, Kongresske ótinishpen barady degen úmittemin, - deıdi Frederık Starr.

Sarapshy Ortalyq Azııa men AQSh arasynda mádenıetten bastap memlekettik basqarýǵa deıingi barlyq salada yntymaqtastyqty nyǵaıtý mańyzdy ekenin atap ótti.

- Bıznes, mádenıet, sport jáne bilim salasyndaǵy keńeıtilgen yntymaqtastyqty qoldaımyn. Amerıka Qurama Shtattary Ortalyq Azııa elderin tıimdirek áreket etý úshin kúsh-jigerin biriktirýge yntalandyrýy kerek, - dedi ol.

Eske salsaq, jyl basynda AQSh Qazaqstanǵa qatysty «Djekson-Venık» túzetýlerin joıý týraly zań jobasyn qaraıtyny málim boldy.