Tramp beıbitshilik úshin Nobel syılyǵyn alady ma
ASTANA. KAZINFORM – Norvegııalyq Nobel komıteti Beıbitshilik calasyndaǵy syılyq laýreatyn 10 qazanda jarııalaıdy. Іs-shara qarsańynda Donald Tramptyń kandıdatýrasyna qyzyǵýshylyq artyp keledi, óıtkeni ol bul syılyqqa basqalardan góri laıyqtyraq ekenin birneshe ret málimdegen.
Býkmekerlik keńseler Izraıl-HAMAS arasyndaǵy kelisimnen keıin onyń múmkindigin arttyrdy, alaıda laýreat týraly sheshim kelisim jasasqanǵa deıin shyǵaryldy, dep habarlaıdy Kazinform menshikti tilshisi.
Ol soǵan laıyq
Qyrkúıek aıynda Nıý-Iorkte Birikken Ulttar Uıymynyń Bas assambleıasynda sóılegen sózinde Tramp: «Barlyǵy maǵan beıbitshilik salasyndaǵy Nobel syılyǵyn alýym tıis ekenimdi aıtyp otyr» dep málimdedi.
- Men jeti soǵystyń aıaqtalýyna jol saldym. Birde-bir prezıdent nemese premer-mınıstr mundaı áreket jasaǵan emes, - dedi ol.
President Donald J. Trump is the President of PEACE. pic.twitter.com/7ZH5hKHLVI
— The White House (@WhiteHouse) August 12, 2025
Birqatar álemdik kóshbasshylar da Donald Trampty beıbitshilik salasyndaǵy Nobel syılyǵyna laıyq degen pikirde.
Olardyń arasynda Ázerbaıjan prezıdenti Ilham Álıev, Armenııa premer-mınıstri Nıkol Pashınıan, Kambodja premeri Hýn Sen, Gabon prezıdenti Braıs Olıgı Ngema, sondaı-aq Pákistan ókilderi, Rýanda Syrtqy ister mınıstri Olıve Ndýhýngırehe jáne Izraıl premer-mınıstri Benıamın Netanıahý bar.
Netanıahý 9 qazanda, marapat jarııalanǵannan bir kún buryn Gaza sektoryndaǵy atysty toqtatý kelisimi aıasynda Trampty qoldaıtynyn bildirdi.
- Donald Trampqa Nobel syılyǵyn berińiz – ol soǵan laıyq, - dep jazdy Netanıahý H-tegi paraqshasynda.
Give @realDonaldTrump the Nobel Peace Prize - he deserves it! 🏅 pic.twitter.com/Hbuc7kmPt1
— Prime Minister of Israel (@IsraeliPM) October 9, 2025
AQSh prezıdenti Izraıl men HAMAS arasyndaǵy kelisimniń birinshi kezeńine qol qoıylǵannan keıin beıbitshilik salasyndaǵy Nobel syılyǵy úshin kúreste óz ustanymyn nyǵaıtqany sózsiz. Degenmen, sarapshylar men boljaý platformalarynyń baǵalaýynsha, onyń júldeni alý múmkindigi áli de joǵary emes. Bes músheden turatyn norvegııalyq Nobel komıteti qorytyndy otyrysyn 6 qazanda, Gaza sektoryndaǵy beıbit kelisimge birneshe kún qalǵanda ótkizdi.
Beıbitshilik boıynsha Nobel syılyǵyna qatysty boljam
Saıasat pen halyqaralyq oqıǵalarǵa qatysty paıdalanýshylardyń kútýlerin qadaǵalaıtyn Polymarket qoǵamdyq boljaý platformasynyń málimetinshe, Tramptyń júldeni jeńip alý múmkindigi shamamen 6 paıyzdy quraıdy. Bul oǵan reıtıngte BAPOR agenttigin, Halyqaralyq qylmys sotyn jáne belsendi Greta Týnbergten basyp ozýyna múmkindik berdi, alaıda ıÝlııa Navalnaıa (shamamen 9 paıyz), «Shekarasyz dárigerler» halyqaralyq uıymy (10 paıyz) jáne 38 paıyzben kósh bastaǵan sýdandyq Emergency Response Rooms eriktiler jelisi sııaqty úmitkerler alda kele jatyr.
Follow live:https://t.co/OdnqlGRR5Z
— Polymarket (@Polymarket) October 9, 2025
Bıyl beıbitshilik salasyndaǵy Nobel syılyǵyna 338 úmitker – 244 jeke tulǵa men 94 uıym usynyldy. Nobel komıteti talqylaýyn osy aptanyń basynda aıaqtady, laýreat týraly sheshim qabyldandy jáne ol juma kúni resmı túrde jarııalanady dep kútilip otyr.
Norvegııalyq jáne shved sarapshylary atap ótkendeı, komıtet sońǵy jyldary saqtyq tanytyp, gýmanıtarlyq bastamalarǵa, quqyq qorǵaý uıymdaryna jáne sóz bostandyǵyn qorǵaýshylarǵa qoldaý kórsetip keledi. Norvegııalyq halyqaralyq qatynastar ınstıtýtynyń dırektory Halvard Leıra komıtettiń qazirgi quramy múmkidiginshe daý týdyrmaıtyn tulǵany tańdaýy múmkin degen pikirin bildirdi.
Rýzveltten Obamaǵa deıin: Amerıkanyń qaı kóshbasshylary Beıbitshilik syılyǵyn jeńip aldy
Tarıhta Beıbitshilik salasyndaǵy Nobel syılyǵyn AQSh-tyń tórt prezıdenti alǵan: Teodor Rýzvelt, Djımmı Karter (prezıdenttik merziminde emes), Výdro Vılson jáne Barak Obama. Sońǵysy shetelde, sonyń ishinde AQSh azamattaryna qarsy shabýyldar kezinde ushqyshsyz apparattardy qoldanýdy keńeıtýdegi róli jáne dúnıejúzindegi kóptegen soǵystarǵa qatysýyn jalǵastyrǵany úshin talaı ret synǵa ushyraǵan.
- Eger meni Obama dep atasa, maǵan Nobel syılyǵyn 10 sekýndta beretin edi, - dep málimdedi Tramp ótken jyly.
2009 jyly Barak Obama syılyq alǵan kezde, synshylar onyń qyzmette bir jyldan az ýaqyt bolǵanyn jáne beıbitshilikti ilgeriletýde áli naqty nátıje kórsetpegendikten, ol erte berildi dep sendirdi. Tramptyń buǵan azdap renish bildirýi sodan bolar.
Happy birthday to Barack Obama, who was awarded the Nobel Peace Prize in 2009. pic.twitter.com/HWwHIaPWvn
— The Nobel Prize (@NobelPrize) August 4, 2018
Aıta keteıik, Tramp buǵan deıin Beıbitshilik salasyndaǵy Nobel syılyǵyna usynylǵan bolatyn. 2019 jyly Japonııanyń sol kezdegi premer-mınıstri Sındzo Abe Aq úı basshysynyń kandıdatýrasyn «Koreı túbegin ıadrolyq qarýsyzdandyrýǵa jáne Azııa-Tynyq muhıty aımaǵynda beıbitshilikti saqtaýǵa qosqan úlesi úshin» Beıbitshilik salasyndaǵy Nobel syılyǵyna usyndy.
Al eger Tramp bolmasa
Al Jazeera jazýynsha, qyrkúıekte Vırdjınııadaǵy amerıkalyq áskerıler kezdesýinde sóılegen sózinde Tramp oǵan syılyq bermeý «Amerıkaǵa úlken qorlyq» bolatynyn málimdegen.
- Olar ony eshteńe istemegen áldebir jigitke beredi... olar ony Donald Tramptyń aqyl-oıy týraly kitap jazǵan jigitke beredi, - dedi ol.
Osy arada Norvegııada Aq úı basshysy jeńilgen jaǵdaıda qalaı jaýap beredi degen suraqtar týyndady. AQSh qazirdiń ózinde el eksportyna 15 paıyzdyq baj salyǵyn engizgen.
Bloomberg agenttigi norvegııalyq Nobel komıtetiniń «tikeleı saıası qysymǵa ushyramaǵanyn, biraq jarııa jáne jekeshe birneshe naýqan júrgizilip jatqany anyq», dep málimdedi norvegııalyq Nobel ınstıtýtynyń dırektory Krıstıan Berg Harpvıken. Bul rette ol Tramptyń esimin ataǵan joq.
Norvegııa parlamenti taǵaıyndaǵan bes músheden turatyn komıtettiń sheshimderi 50 jyl qupııalanǵan. Sondyqtan, eger Qurama Shtattar prezıdenti 10 qazanda Nobel syılyǵymen marapattalmasa, onyń 2025 jylǵy qysqa tizimde bolǵan-bolmaıtynyn bilýge jarty ǵasyr ýaqyt ótedi, dep atap ótti agenttik.
Buǵan deıin jeti el Trampty Nobel syılyǵyna usynýdy qoldaǵanyn jazǵan bolatynbyz.