Tramp Azııaǵa barady: ol kimmen kezdesýdi josparlap otyr
ASTANA.KAZINFORM – AQSh prezıdenti sapar barysynda Malaızııaǵa, Japonııaǵa jáne Ońtústik Koreıaǵa barady. Sondaı-aq ol Qytaı tóraǵasy Sı Tszınpınmen kezdesedi dep boljanyp otyr, dep habarlaıdy Euronews.
Juma kúni keshke Donald Tramp Aq úıden Azııaǵa attanyp, qurlyqqa alǵashqy saparyn jasady. Ol Malaızııa, Japonııa jáne Ońtústik Koreıaǵa aıaldaıdy.
AQSh prezıdenti ınvestıtsııalyq kelisimder men beıbitshilikti saqtaý jumystarymen aınalysady, sodan keıin saýda soǵysyn toqtatý úshin Qytaı tóraǵasy Sı Tszınpınmen betpe-bet kezdesedi dep josparlanǵan.
– Bizdiń Sı Tszınpınmen talqylaıtyn máselelerimiz kóp, onyń da bizben talqylaıtyn máseleleri bar. Meniń oıymsha, biz jaqsy kezdesý ótkizemiz, - dedi Tramp Aq úıden shyǵyp bara jatyp tilshilerge.
Tramptyń alǵashqy aıaldamasy - Kýala-Lýmpýrdaǵy aımaqtyq sammıt. Ol Ońtústik-Shyǵys Azııa elderi qaýymdastyǵynyń jyl saıynǵy sammıtine bir ret qatysqan. Bıyl ol Malaızııa men Amerıka Qurama Shtattary Taıland pen Kambodja arasyndaǵy qaqtyǵysty sheshýge tyrysyp jatqan kezde barady.
Jeksenbi kúni onyń Malaızııa premer-mınıstri Anvar Ibragımmen kezdesýi, sodan keıin Taıland pen Kambodja premer-mınıstrlerimen birlesken kelisimge qol qoıý rásimi josparlanǵan.
Osy jyldyń basynda Tramp bul elder soǵys qımyldaryn toqtatpasa, olarmen saýda kelisimin buzamyn dep qorqytqan. Onyń ákimshiligi sodan beri Malaızııamen birge atysty toqtatý rejımi boıynsha jumys istep keledi.
Prezıdent Ibragımniń qaqtyǵysty sheshýdegi jumysyna alǵys bildirdi.
Jeksenbi kúni amerıkalyq kóshbasshy Brazılııa prezıdenti Lýı́s Inásıý Lý́la da Sı́lvamen mańyzdy kezdesý ótkizýi múmkin. Ol AQSh-tyń brazılııalyq ımportqa salynatyn 40 paıyzdyq tarıfterdi tómendetýin qalaıtynyn atap ótken edi. AQSh ákimshiligi tarıfti Brazılııanyń Tramptyń odaqtasy, burynǵy prezıdent Jaır Bolsonarýdy qylmystyq jaýapkershilikke tartýymen aqtaıdy.
Saýdadan basqa, Lýla juma kúni esirtki saýdasyna qarsy kúres aıasynda Ońtústik Amerıka jaǵalaýynda AQSh-tyń áskerı shabýyl jasaý naýqanyn da synǵa aldy. Ol jeksenbi kúni Malaızııada ótetin kezdesýde Trampqa óz alańdaýshylyǵyn bildirýdi josparlap otyrǵanyn aıtty. Aq úı áli kezdesýdiń ótetinin rastaǵan joq.
Sodan keıin Tramp Japonııa men Ońtústik Koreıaǵa sapar shegedi. Onda ol amerıkalyq zaýyttar men basqa da jobalarǵa keminde 900 mıllıard dollar (776 mıllıard eýro) ınvestıtsııa salý úshin kelissóz júrgizedi dep josparlanǵan. Bul elder Tramptyń josparlanǵan tarıfterin 25%-dan 15%-ǵa deıin tómendetýine aıyrbas retinde ýáde berdi.
Tokıo sapary Sanae Takaıtı premer-mınıstr bolyp saılanǵannan keıin bir aptadan keıin ótedi. Tramp burynǵy premer-mınıstr Sındzo Abeniń saıasatyn jalǵastyrýdy kózdeıtin Takaıtımen kezdespek. Tramp qyzmetinen ketkennen keıin óltirilgen Abege jaqyn bolǵan edi.
Tramp Takaıtıdiń Abemen qarym-qatynasy «jaqsy belgi» ekenin jáne «onymen kezdesýdi asyǵa kútetinin» aıtty. Sonymen qatar Trampty Japonııa ımperatory Narýhıto qabyldap, Japonııadaǵy amerıkalyq áskerlermen kezdesedi dep boljanyp otyr.
Ońtústik Koreıada Tramp Azııa-Tynyq muhıty ekonomıkalyq yntymaqtastyǵy sammıti aıasynda Sı Tszınpınmen kópten kútken kezdesý ótkizedi dep josparlanǵan.
ATES sammıti Kendjýda ótip jatqanda, AQSh sheneýniginiń aıtýynsha, Tramp pen Sı kezdesýi Qytaı men AQSh arasyndaǵy saýda soǵysy ýaqytynda Pýsanda ótpek. Tramp sonymen qatar Sı Tszınpınnen demokratııany jaqtaıtyn gazettiń negizin qalaýshy Djımmı Laıdy bosatýdy suraýy múmkin ekenin aıtyp, «bul meniń tizimimde bolady» dedi.
Taǵy aıtylyp jatqan jaıt – Soltústik Koreıa kóshbasshysy Kım Chen Ynmen kútpegen kezdesý. Ońtústik Koreıanyń birigý mınıstri Chon Don En osy aıda zań shyǵarýshylarǵa Tramptyń Kımmen 2019 jyly bolǵandaı demılıtarızatsııalanǵan aımaqta qaıtadan kezdesýi múmkin ekenin aıtqannan keıin qaýeset paıda bolǵan.
Degenmen AQSh sheneýniginiń aıtýynsha, mundaı kezdesý prezıdenttiń bul saparynyń kestesinde joq.
Aıta keteıik, Aq úıdiń baspasóz qyzmeti AQSh prezıdenti Donald Tramptyń Azııaǵa sapary kezinde QHR tóraǵasy Sı Tszınpınmen kezdesetinin jarııalaǵan bolatyn.