TOP-10: Qazaqstan alǵash ret kúnbaǵys maıynyń úzdik eksporttaýshylary qataryna endi

ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstan maıly ónimderdiń álemdik naryǵynda óz pozıtsııasyn  nyǵaıtyp jatyr. Sońǵy úsh jylda elimizde kúnbaǵys maıynyń óndirisi 2,5 ese, eksport 4,8 ese ósti. Al oralǵan maıdyń ımporty 11% qysqardy. Bul týraly Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi málim etti.

Qazaqstan alǵash ret 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha 8-shi orynǵa ıe bolyp, álemdegi eń iri 10 kúnbaǵys maıyn eksporttaýshylardyń qataryna endi. Sondaı-aq Qazaqstan Eýropalyq Odaqqa kúnbaǵys ónimin jetekshi jetkizýshilerdiń úshtigine kirdi. Bul –ondaǵan elderde suranysqa ıe mal sharýashylyǵynyń negizgi ónimi.

Ótken maýsymda maı, un jáne tort satýdan túsken eksporttyq kiris 562 mıllıon AQSh dollaryna jetti. Aldaǵy jyldary Qazaqstan bul kórsetkishti jyl saıyn 1 mıllıard dollarǵa deıin arttyrýdy josparlap otyr. Bul nátıjege qol jetkizý úshin ósimdik sharýashylyǵyndaǵy basymdyqtardy birtindep ózgerte otyryp, bıdaıdan tabysy joǵary maıly daqyldarǵa, eń aldymen kúnbaǵysqa kóshý arqyly múmkin bolady. 

Foto: Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi

– Búginde Qazaqstan ishki naryqty tolyǵymen qamtamasyz etip, baǵany turaqtandyrady. Sondaı-aq eksportty ulǵaıtady. Biz tek ónimdi eksporttap qana qoımaımyz — biz eldiń ekonomıkalyq qaýipsizdigin nyǵaıtyp, búkil óńir úshin azyq-túlik turaqtylyǵyn jetkizýshige aınalamyz. QR Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrliginde qazaqstandyq maı óńdeý kásiporyndaryn ilgeriletýdiń tıimdi quraldary bar. Bul saýda-ekonomıkalyq mıssııalar, eksportty jedeldetý baǵdarlamasy, sondaı-aq eksportty ilgeriletý shyǵyndaryn óteý tetikteri. Biz qazirdiń ózinde negizgi nátıjelerdi kórip otyrmyz. Sońǵy 5 jylda qazaqstandyq ósimdik maıyn álemdik naryqqa jetkizý turaqty ósip keledi, - dep atap ótti «QazTrade» AQ bas dırektorynyń birinshi orynbasary Nurlan Qulbatyrov.

Qazaqstan kúnbaǵys maıyn Ortalyq Azııa elderi men Qytaıǵa eksporttaıdy. Jaqyn ýaqytta eksport geografııasyn Taıaý Shyǵyselderine deıin ulǵaıtý josparlanǵan.

Maıly daqyldardy qaıta óńdeýshilerdiń Ulttyq qaýymdastyǵynyń tóraǵasy ıAdykar Ibragımov Qazaqstan básekege qabiletti oıynshy bola alatyn maı ónimderi men jem-shóptiń jahandyq naryǵy 43 mıllıon tonnaǵa baǵalanatynyn aıtty. Bul qazaqstandyq eksporttyń aǵymdaǵy kóleminen 42 ese kóp. Onyń aıtýynsha, mundaı perspektıva memleket pen jeke sektordyń kúsh-jigerin júıeli úılestirýdi talap etedi.

Osyǵan baılanysty Astanada maı salasynyń eksporttyq áleýetin damytýǵa arnalǵan dóńgelek ústel ótip jatyr. Ol maıly daqyldar eksportyn damytý jónindegi úsh jyldyq josparmen jumystyń bastalýyn belgiledi. Basty maqsat – memleket pen bıznes arasyndaǵy ornyqty yntymaqtastyqty jolǵa qoıý. Bılik pen sala ókilderi maıly daqyldardy óńdeýdi ornyqty damytý úshin birlesip sheshimder taba alatyn turaqty platforma quratyn bolady. Osy bastama sheńberinde Qazaqstannyń halyqaralyq naryqtardaǵy pozıtsııasyn nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan 2025-2027 jyldarǵa arnalǵan eksporttyq Jol kartasy ázirlenedi.

Іs-sharany Halyqaralyq saýda ortalyǵy (HTO) Qaztrade saýda saıasatyn damytý ortalyǵy Qazaqstan Respýblıkasy Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrliginiń qoldaýymen maıly daqyldardy qaıta óńdeýshilerdiń Ulttyq qaýymdastyǵymen birlesip uıymdastyrdy. Dóńgelek ústel Ready4trade – Ortalyq Azııa: Eýropalyq Odaq qarjylandyratyn «Transkaspıı kólik dálizi arqyly órkendeý joly» jobasy aıasynda ótip jatyr.

Aıta keteıik, EAEO elderi arasynda eń arzan kúnbaǵys maıy Qazaqstanǵa tıesili.