Tólemge qabiletsiz bankterdi retteýdiń jańa tetigi engiziledi
ASTANA. KAZINFORM – Tólemge qabiletsiz bankterdi retteýdiń jańa tetigi engiziledi. Bul týraly Májilistiń jalpy otyrysynda bank qyzmeti týraly zań jobasyn tanystyrǵan Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń tóraǵasy Mádına Ábilqasymova aıtty.
- Halyqaralyq praktıkaǵa sáıkes keletin jańa tetik - bankterdiń tólemge qabiletsizdigin retteýge keshendi tásildi jáne úılestirilgen vedomstvoaralyq ózara is-qımyldy kózdeıdi. Bul tásil halyqaralyq standart sanalady. Ony jetekshi qarjylyq retteýshilerdiń kópshiligi, onyń ishinde Eýropalyq Odaq, AQSh, Ulybrıtanııa engizdi. Birinshiden, retteý tetigi daǵdarysqa qarsy úsh rejımnen turady: kúsheıtilgen qadaǵalaý, qarjylyq ornyqtylyqty qalpyna keltirý jáne tólemge qabiletsiz bankti retteý. Rejımderdiń ózgerýi aldyn ala belgilengen trıggerler boıynsha júzege asyrylady. Bul retteýshiniń ýaqtyly áreket etýin jáne olardyń boljamdylyǵyn qamtamasyz etedi, - dedi Mádına Ábilqasymova.
Onyń aıtýynsha, ekinshiden, bankterdiń qarjylyq jaǵdaıynyń nasharlaýyn boldyrmaý úshin jańa quraldar, ıaǵnı qalpyna keltirý josparlary jáne retteý josparlary engiziledi. Bul qujattar bankti daǵdarysty jaǵdaıdan shyǵarý jáne tólem qabiletsizdigin boldyrmaý boıynsha jan-jaqty sharalardy aıqyndaıdy. Josparlardy ázirleý jáne jyl saıyn jańartý bankterdiń, sol sııaqty retteýshiniń de mindeti bolady.
- Úshinshiden, bank tólemge qabiletsiz dep tanylǵan jaǵdaıda, onyń qyzmet etýin retteý men baǵalaýdyń naqty rásimi belgilenedi. Júıelik emes bankter úshin bankti jańa ınvestorǵa satý, aktıvter men mindettemelerdi, onyń ishinde turaqtandyrý bankine berý, sondaı-aq mindettemelerdi kapıtalǵa aıyrbastaý quraldary kózdelgen. Budan basqa, júıelik mańyzy bar bankter úshin olardyń mindettemeleri esebinen shyǵyndardy ıgerýdiń jańa tetigi kózdeledi, - dedi ol.
Agenttik tóraǵasynyń sózine qaraǵanda, júıelik mańyzy bar bankti retteý kezinde birinshi kezekte aktsıonerlik kapıtal esepten shyǵarylady. ıAǵnı bank aktsıoneri bankke ıelik etýdi tolyǵymen joǵaltady. Odan keıin atalǵan tetik aıasynda basqa kredıtorlardyń barlyq mindettemesi esepten shyǵarylady. Bul sharalar qarjylyq ornyqtylyqty qalpyna keltirý úshin áli de jetkiliksiz bolsa, memlekettiń kapıtalǵa kirý máselesi qaralýy múmkin.
- Bul týraly sheshimdi Qarjylyq turaqtylyq jónindegi keńes banktiń qarjylyq turaqtylyqqa áserin, sondaı-aq halyq pen bıznes salymdarynyń saqtalý qajettiligin eskere otyryp qabyldaıdy. Memlekettiń qatysýy ýaqytsha, óteýli jáne kólemi boıynsha shekteýli bolady. Bank aktsıonerleri men basshylyǵyn aýystyrý, dıvıdendter men bonýstar tóleýge tyıym salý, táýekeldi operatsııalardy shekteý jáne qarjylyq qalpyna keltirý josparyn iske asyrý sııaqty talaptar qoıylady. Qarjylyq ornyqtylyq qalpyna kelgennen keıin bank jańa ınvestorǵa satylady. Al salynǵan memlekettik qarajat bıýdjetke qaıtarylady. Memlekette shyǵyndar týyndaǵan jaǵdaıda olardy óteý bank salasy esebinen qamtamasyz etiledi. Bul ádil jáne tepe-teń jaýapkershilik qaǵıdatyn kórsetedi. Oǵan sáıkes bank júıesin turaqtandyrýǵa jumsalatyn shyǵystar memlekettik bıýdjet pen salyq tóleýshilerge emes, naryqqa qatysýshylarǵa júkteledi, - dedi vedomstvo basshysy.
Aıta keteıik, zań jobasynda Qarjy ombýdsmeniniń biryńǵaı ofısi qurý kózdelgen.