Til úırenýshiler endi qazaq maqaldaryn aǵylshynsha emin-erkin qoldana alady
ASTANA. KAZINFORM — Elimizde qazaqsha-oryssha-aǵylshynsha frazeologııalyq sózdik jaryqqa shyqty.
Sózdiktiń tanystyrylymy elordadaǵy Ulttyq akademııalyq kitaphanada ótti. Ádistemelik quraldyń avtory — Jazýshylar odaǵynyń múshesi, fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty, ilespe aýdarmashy Kamal Álpeıisova.
Eńbek memlekettik tildiń elaralyq qatynastarda qoldanylý aıasyn keńeıtýge baǵyttalǵan. Atap aıtqanda, saıasatkerlerdiń, jýrnalısterdiń, ǵalymdardyń, ustazdardyń qazaq tilindegi maqal-mátel, turaqty tirkes, qanatty sózderin, ıaǵnı frazeologızmderin basqa tilderde qoldanýǵa múmkindik beredi.
— Ár adam ana tilin damytý úshin óziniń qabileti jetetin sharýany isteıdi. Bireý án jazady, bireý óleń shyǵarady, bireý til ǵylymyn zertteıdi. Men ózimizdiń tilimizdegi injý-marjandardy — maqal-mátelderdi, turaqty tirkesterdi basqa elder de tanysa, bilse dedim. Basynda óz tilimizdi jańa meńgerip júrgen baýyrlarymyz úshin qazaqsha-oryssha sózdik jasaǵanmyn. Ol sózdik 2006, 2011, 2016 jyldary shyqty. Amerıkaǵa saparymda talantty jastardy kórip, olar «bizdiń qazaq halqynda mynandaı maqal bar, onyń aǵylshynshasy bylaı dep aıtyp otyrsa ǵoı» dep armandadym. Sol oıdan osy kitap týdy, — dedi Kamal Álpeıisova.
Sondaı-aq avtor bul kitaptyń qazaqsha-oryssha bóligin ózi jazǵanyn, al aǵylshynsha baǵanyn óziniń shákirti, Shyǵys Anglııadaǵy Norvıch ýnıversıtetin támamdaǵan Mereı Málikova jazyp shyqqanyn aıtty.
Sózdik oqyrmannyń til baılyǵyn arttyryp, úsh tilde erkin sóıleýge, sheshendik ónerdi ıgerýge taptyrmas qural sanalady. Qazirgi tańda ol 2000 danamen basylyp shyqqan jáne onlaın nusqasy jasalyp jatyr.
Atap óterlik jaıt, bul eńbekke qazaqtyń 1001 frazeologızmi enip otyr. Olar neǵurlym keń taralýy, qazaq halqynyń danalyǵyn kórsete alýy, halyqtar arasyndaǵy baılanys kezinde jıi qoldanylýy syndy krıterııler boıynsha iriktelip alynǵan.
Aıta ketsek «Qazaq tiliniń ulttyq sózdik qory» aqparattyq júıesin qalyptastyrý qaǵıdasy ázirlendi.