Temir keninen altynǵa deıin: Qostanaı oblysynda qandaı qazba baılyqtar bar

ASTANA. KAZINFORM — Qostanaı oblysynda temir keni myń jylǵa, al boksıt qory jarty ǵasyrdan astam ýaqytqa jetedi. Óńirdiń mıneraldy-shıkizat áleýeti týraly agenttik tilshisine Ónerkásip jáne qurylys mınıstrliginen habarlady.

7 altyn ken orny ıgerilýde

Mınıstrliktiń málimetinshe, Qostanaı oblysy – eldegi jetekshi mıneraldy-shıkizat aımaqtarynyń biri. Munda Qazaqstandaǵy eń iri temir keni oryndary shoǵyrlanǵan (Sarbaı, Sokolov, Qashar, Lısakov ken oryndary).

Sonymen qatar, aımaq boksıt óndirý ortalyǵy bolyp sanalady (Batys, Ortalyq jáne Shyǵys Torǵaı aýdandary).

— Munda nıkel men kobalt rýdalary, altyn, kómir, asbest, qurylys materıaldary, saz, áktas jáne shyny qumy óndiriledi. 7 altyn ken orny ıgerilýde, taǵy 9 perspektıvaly ýchaskede barlaý jumystary júrgizilýde, — delingen mınıstrliktiń resmı jaýabynda.

Óńir jer asty sýyna da baı: táýligine 1 mln tekshe metrden asatyn qory bar 386 jer asty sý ken orny esepke alynǵan. Bul qazirgi jáne bolashaqtaǵy qajettilikti tolyq qamtamasyz etedi.

Jerasty baılyǵy neshe jylǵa jetedi?

Sońǵy derekterge sáıkes, temir keni qory — 22,7 mlrd tonna (shamamen 1000 jylǵa jetedi). Boksıt qory — 267,42 mln tonna (65 jylǵa jetkilikti).

Basqa metaldarǵa kelsek: altyn qory — 180,6 tonna (2023 jyly 4,3 tonna óndirilgen), nıkel — 1,07 mln tonna, kobalt — 143,9 myń tonna, kúmis — 95 tonna.

Sonymen qatar mys, volfram jáne molıbdenniń shaǵyn qory bar. Kómir qory — 7,5 mlrd tonna.

2024 jyly bastalǵan geologııalyq kartografııalaý jumystary (aýqymy 20,8 myń sharshy shaqyrym) 2026 jyly aıaqtalmaq. Maqsat — jańa rýdaly aımaqtardy, tústi, sırek jáne baǵaly metaldardyń, sondaı-aq kómirdiń perspektıvaly ýchaskelerin anyqtaý.

2026 jyly Soltústik Torǵaı shógindi basseıninde kómirsýtekterdiń áleýetin baǵalaý úshin 3D-seısmıkalyq barlaý jumystary josparlanǵan.

Investıtsııa quıýdyń tártibi qandaı?

QR «Jer qoınaýy jáne jer qoınaýyn paıdalaný týraly» kodeksine sáıkes, salada «birinshi kelgen — birinshi alady» qaǵıdaty qoldanylady. Bul ákimshilik kedergilerdi azaıtady. Barlyq lıtsenzııalaý rásimderi tolyq tsıfrlandyrylǵan jáne Minerals.e-qazyna.kz platformasy arqyly júrgiziledi.

Mınıstrliktiń málimetinshe, Qostanaı oblysynda barlaýǵa — 113, óndirýge — 17 lıtsenzııa berilgen. Bos ýchaskeler boıynsha elektrondy aýktsıon ótkizý josparlanýda.

Investıtsııalyq tartymdylyqty arttyrý úshin salyqtyq jeńildikter qarastyrylýy múmkin.

Perspektıvaly shıkizat túrleri

Álemdik metallýrgııa men akkýmýlıator óndirisinde úlken suranysqa ıe nıkel men kobalt ken oryndaryna erekshe kóńil bólinýde.

Qostanaı oblysy altyn óndiretin mańyzdy óńir bolyp qala beredi (jumys istep turǵan 7 jáne barlaý kezeńindegi 9 ken orny).

Óńir ónerkásibiniń negizin temir keni men boksıt quraıdy. Olardy tıimdi paıdalaný úshin 2027 jylǵa deıin geologııalyq barlaý aýqymyn keńeıtý, jańa ken oryndaryn ıgerý jáne óndirý tıimdiligin arttyrý sharalary josparlanǵan.

Aıta keteıik, elimizde 97,8 tonna altyn qory bar jańa 5 ken orny esepke qoıyldy.