Temeki epıdemııasynan jyl saıyn 8 mln astam adam qaıtys bolady

ASTANA. QazAqparat – Búkil álem jurtshylyǵy jyl saıyn 31 mamyrda 1988 jyly DDU resmı túrde jarııalaǵan Dúnıejúzilik temekisiz kúndi atap ótedi, dep habarlaıdy QazAqparat Densaýlyq saqtaý mınıstrligine silteme jasap.

Temeki epıdemııasy – adam densaýlyǵy úshin eń zor qaýiptiń biri. Jyl saıyn temeki epıdemııasynan 8 mıllıonnan astam adam qaıtys bolady. Olardyń 7 mıllıonnan astamy – temeki tutynýshylary men burynǵy tutynýshylary, al 1,2 mıllıonnan astamy – temeki shekpeıtinder.

Temeki shegýden bas tartý qıyn bolýy múmkin, ásirese pandemııadan týyndaǵan qosymsha áleýmettik jáne ekonomıkalyq kúızeliske baılanysty, biraq muny isteýdiń kóptegen sebebi bar. Temekini tastaýdyń artyqshylyqtary birden seziledi. Temeki shegýdi toqtatqannan keıin 20 mınýttan keıin júrek soǵý jıiligi tómendeıdi. 12 saǵattyń ishinde qandaǵy kómirtegi totyǵynyń deńgeıi qalypty deńgeıge deıin túsedi. 2-12 aptanyń ishinde qan aınalymy jaqsarady jáne ókpe qyzmeti qalypqa keledi. 1-9 aıdyń ishinde jótel men entigý azaıady. 5-15 jyldyń ishinde ınsýlt qaýpi temeki shekpeıtin adamnyń qaýip deńgeıine deıin tómendeıdi. 10 jyldyń ishinde temeki shegetin adamdardyń qaýpimen salystyrǵanda ókpeniń obyrynan ólim qaýpi shamamen eki ese azaıady. 15 jyldyń ishinde júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń qaýpi temeki shekpeıtin adamnyń qaýip deńgeıine deıin tómendeıdi.

Temeki shegý nemese balalardyń arasynda elektrondy temekini paıdalaný olardyń densaýlyǵy men qaýipsizdigine qaýip tóndiredi.

Temeki shegetin balalarda ókpe qyzmeti jıi tómendeıdi, onyń saldary – eresek jastaǵy sozylmaly respıratorlyq aýrýlar.

Balalardyń densaýlyǵyna eleýli qaýip elektrondy temeki suıyqtyǵynyń áserinen bolady. Qurylǵylardyń aǵýy jáne balalardyń suıyqtyqty jutý qaýpi bar.

Temeki shegý teriniń, tyrnaqtyń, shashtyń jaǵdaıyn nasharlatady, tisterdi buzady, aýyzdan, kıimnen jaǵymsyz ıiske ákeledi. Temeki shegý ókpeniń qaterli isigi, ınfarkt sııaqty jıi ómirge sáıkes kelmeıtin aýrýlardyń damýymen tikeleı baılanysty.

Jyl saıyn bul kúni túrli is-sharalar ótkiziledi: temeki shegýdiń zııandy áseri týraly halyqtyń habardarlyǵyn arttyrýǵa jáne temeki shegýden bas tartýdy nasıhattaýǵa baǵyttalǵan ashyq esik kúnderi, aktsııalar, konferentsııalar, dárister, kórmeler, chellendjder.