Tájikstan – Qazaqstan: Yntymaqtastyq pen dostyqtyń negizgi salalary
Qazaqstan men Tájikstan arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastar 1993 jyly 7 qańtarda ornatyldy. Tájikstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Emomalı Rahmonnyń Qazaqstanǵa saparynyń qorytyndysy boıynsha Qazaqstan men Tájikstan arasyndaǵy qarym-qatynas negizderi týraly shartqa qol qoıyldy.
Qazaqstanda 1993 jyly maýsymda Tájikstannyń dıplomatııalyq ókildigi ashyldy, al Qazaqstannyń dıplomatııalyq ókildigi Dýshanbede 1998 jylǵy sáýirde derbes mıssııa retinde jumys isteı bastady jáne 2001 jyly elshilik mártebesi berildi.
«Táýelsizdik alǵan sátten bastap Qazaqstan men Tájikstan kópǵasyrlyq tarıhı jáne mádenı dástúrleri bar dostyq pen baýyrlastyq qatynastaryn dáıekti túrde damytyp keledi», - dep quttyqtady Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev 2013 jyly eki eldiń dıplomatııalyq qatynastarynyń 20 jyldyq mereıtoıyn quttyqtaý jedelhatynda.
«Biz Tájikstan men Qazaqstan arasynda qalyptasqan zamanaýı baılanystarynyń joǵary deńgeıin baǵalaımyz jáne halyqtarymyzdyń umtylystaryn eskere otyryp, ýaqyt talaptaryna sáıkes olardyń túrli aspektilerin jańa mazmunmen toltyrýǵa múddelimiz», - dep jaýap qatty Tájikstan Prezıdenti Emomalı Rahmon áriptesine.
Ekonomıkalyq yntymaqtastyq
2015 jyly Tájikstan men Qazaqstan arasyndaǵy ózara taýar aınalymy kólemi 752,5 mln dollardan asty. Al 2020 jyly koronavırýs pandemııasyna qaramastan, bul kórsetkish 791,4 mıllıon dollarǵa jetti, bul 2019 jylmen salystyrǵanda 3,7%-ǵa kóp.
Tájikstannan jetkiziletin ımporttyń negizgi baǵyttary – elektr energııasy, maqta, alıýmınıı jáne odan jasalǵan buıymdar, ken, kúl, jemis-kókónis ónimderi jáne toqyma materıaldary bolyp otyr.
Qazaqstannan Tájikstanǵa – astyq jáne un ónimderi, janýarlar men ósimdikterden alynatyn maılar, tuz, kúkirt, belsendi organıkalyq zattar jáne qurylys materıaldary tasymaldanady. Munaı ónimderi, qara metaldar, beıorganıkalyq hımııa ónimderi de aıtarlyqtaı úlken kólemde jetkiziledi.
2007-2014 jyldar aralyǵynda Qazaqstan Tájikstan Respýblıkasynyń ekonomıkasyna 522,7 mln dollar ınvestıtsııa salǵan. Onyń 105 mln dollary – tikeleı ınvestıtsııa. 2014 jyly Qazaqstan Tájikstan ekonomıkasyna 41,9 mln dollar ınvestıtsııa saldy. Qazaqstandyq ınvestıtsııalardyń qatysýymen Tájikstan aýmaǵynda 84 birlesken kásiporyn jumys isteıdi, olardyń 15-i tolyǵymen qazaq ınvestorlaryna tıesili.
Óz kezeginde Qazaqstanda Tájikstan azamattarynyń qatysýymen tórt birlesken kásiporyn qurylǵan.
Mádenı-gýmanıtarlyq yntymaqtastyq
2007 jyly jeltoqsanda Dýshanbedegi «Halyqtar Dostyǵy» saıabaǵynda Tájikstandaǵy azamat soǵysy jyldary tájik-aýǵan shekarasynda qyzmette qaza tapqan 35 qazaqstandyq jaýyngerge monýment ashyldy. Monýmenttiń ashylý saltanatyna qaza bolǵandardyń jaqyn týystary, Qazaqstan men Tájikstannyń joǵary laýazymdy jáne resmı tulǵalary qatysty.
2008 jyly qazanda Dýshanbede Qazaqstan Respýblıkasynyń Tájikstan Respýblıkasyndaǵy mádenı kúnderi ótti, olar Tájikstan turǵyndaryn Qazaqstannyń mádenıet pen óner salasyndaǵy jańa jetistikterimen jaqynyraq tanystyrdy.
Bilim berý jáne ǵylymı-pedagogıkalyq kadrlardy daıarlaý salasyndaǵy baılanystar da aıtarlyqtaı jaqyn. Jyl saıyn Qazaqstan astanasynda ótetin «Shabyt» halyqaralyq festıvaline Tájikstan Respýblıkasynyń mádenıet ókilderi men ártisteri qatysady.
