Táýelsizdiktiń 30 jyly: Qazaqstannyń uıǵyr jurtshylyǵy elimiz jetistikterin atap ótti
Kezdesý Qazaqstan Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna oraılastyrylyp, Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń qoldaýymen ótti.
«Nátıjeli pikir almasý bolyp, ózekti máseleler talqylandy. Qazaqstannyń 1991 jyly Memlekettik Egemendik alýy – etnosaralyq qatynastardy damytýǵa jańa múmkindikter ashqany atap ótildi», - delingen baspasóz habarlamasynda.
Kezdesýge Qazaqstan halqy Assambleıasynyń músheleri, etnomádenı birlestikterdiń jetekshileri men belsendi músheleri, ǵylymı-shyǵarmashylyq zııaly qaýym, jastar uıymdarynyń ókilderi qatysty.
Aıta keteıik, uıǵyrlardyń respýblıkalyq mádenı ortalyǵy – Qazaqstan halqy Assambleıasyna qarasty Qazaqstan uıǵyrlaryn biriktiretin jalǵyz uıym.
«Qazaqstan halqy Assambleıasy uıǵyr etnosynyń týǵan mádenıetin saqtaýǵa, sondaı-aq Tuńǵysh Prezıdent – Elbasy Nursultan Nazarbaev negizin qalaǵan Qazaqstandaǵy etnosaralyq kelisim qaǵıdattaryn damytýǵa járdemdesedi. Qazaqstan uıǵyrlary, ádette, úshtildi. Ana tilinen basqa memlekettik qazaq jáne orys tilderin jaqsy biledi», - dedi is-sharanyń moderatory, Qazaqstan halqy Assambleıasynyń múshesi jáne uıǵyr respýblıkalyq mádenı ortalyǵynyń tóraǵasy Shaımardan Nurymov.
Shaımardan Nurymov respýblıkanyń 15 óńirinde el uıǵyrlarynyń biryńǵaı qoǵamdyq birlestigine kiretin etnomádenı birlestikter jumys isteıtinin aıtty.
Qazaqstanda uıǵyr tilinde oqytatyn mektepter jumys isteıdi, álemdegi eń iri uıǵyr gazetteriniń biri «Uıǵyr avazı» shyǵarylady. Elimizde K.Kojamııarov atyndaǵy Ortalyq Azııadaǵy alǵashqy jáne jalǵyz Memlekettik respýblıkalyq uıǵyr mýzykalyq komedııa teatry jumys isteıdi.
«Іs-shara barysynda qatysýshylar Qazaqstan uıǵyrlarynyń barlyq óńirlik etnomádenı birlestikterin bildiretin qoǵamdyq birlestik retinde, respýblıkalyq mádenı ortalyq Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń eldegi beıbitshilik pen kelisimdi nyǵaıtý jónindegi sabaqtastyq saıasatyn qoldaıtynyn atap ótti», - delingen vedomstvo málimetinde.
Osylaısha, Sh.Nurymov Ortalyq elimizdegi etnosaralyq kelisimdi nyǵaıtýǵa jáne damytýǵa yqpal etetin respýblıkalyq mańyzy bar is-sharalar ótkizip jatqanyn aıtty.
Mysaly, «Rýhanı Jańǵyrý» aıasynda Ortalyq uıǵyrlardyń mádenı murasyn saqtaý jáne damytý boıynsha jumys júrgizip, uıǵyr taǵamdarynyń tarıhı ataýlaryn jańǵyrtý boıynsha jobany iske asyrady, latyn qarpindegi uıǵyr álipbıiniń nusqasyn jasaý máselesin de bastap, pysyqtaýda.
Atap ótilgendeı sharanyń mańyzdy bóligi «Beıbitshilik pen kelisim jolymen» fılminiń tusaýkeseri boldy. Onyń avtory – Qazaqstan halqy Assambleıasy tóraǵasynyń orynbasary, «Qazaq TV» telearnasynyń dırektory Maııa Bekbaeva. Fılmde elimizdiń barlyq óńiri boıynsha biregeı televızııalyq ekspedıtsııanyń kadrlary men tarıhy, Qazaqstannyń polıetnıkalyq qoǵamy tarıhynyń negizgi kezeńderi kórsetilgen.
Sonymen qatar, kezdesýde «Uıǵyr Avazı» qoǵamdyq-saıası gazetiniń bas redaktory Ershat Asmatov, Qazaqstan uıǵyr jastary odaǵynyń tóraǵasy Rýstam Kaıryev baıandama jasady. Olar Táýelsizdiktiń 30 jyly ishindegi Qazaqstannyń tabystaryn, sondaı-aq bilimdi jáne básekege qabiletti qazaqstandyq jastardy qalyptastyrý máselelerin aıtyp ótti. Sonymen qatar Qazaqstan Táýelsizdigi halyqqa konfessııaaralyq jáne etnosaralyq kelisim saıasatynyń naqty jetistikterin sezinýge múmkindik bergenin jetkizdi.
Qazaqstan uıǵyrlary – mádenıeti baı túrkitildes etnostardyń biri. Statıstıkalyq málimetterge súıensek, búginde Qazaqstandaǵy uıǵyrlardyń sany 278 869 adamdy quraıdy. Olardyń basym bóligi Almaty oblysynyń (160 801 adam) jáne Almaty qalasynyń (106 253 adam) aýmaǵynda turady.
