Táýelsizdikke 30 jyl: Turǵyn úı qurylysy jáne ınfraqurylym salasyndaǵy jetistikter

NUR-SULTAN. QazAqparat -Qurylys salasy ekonomıkada jetekshi oryn alatyny anyq. Sońǵy 12 jylda (2008 jyldan 2020 jylǵa deıin) qurylys jumystarynyń kólemi 2,8 esege (1,7 trln teńgeden 4,9 trln teńgege deıin) ulǵaıdy. Ekonomıka salalarynda ártúrli jobalardy iske asyrý qurylys salasyn damytýda mýltıplıkatıvtik áserge negiz boldy.Osy oraıda Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy turǵyn úı qurylysyn jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵyn damytý boıynsha Táýelsizdik jyldarynda atqarylǵan jumystarǵa sholýdy usynbaqpyz.

Qurylys salasynyń serpindi damýynyń arqasynda qurylys materıaldary óndirisiniń kólemi 3,3 ese (176 mlrd teńgeden 586 mlrd teńgege deıin) ulǵaıdy. Óńdeý ónerkásibi kóleminde (10 trln teńge) osy sektordyń úlesi 6 %-dy quraıdy.

Qurylys salasynyń ósý serpini Turǵyn úı-kommýnaldyq damýdyń «Nurly jer», Indýstrııalyq-ınnovatsııalyq damýdyń «Nurly jol», memlekettik baǵdarlamalary, Jumyspen qamtýdyń jol kartasy aıasynda aýqymdy ınvestıtsııalarmen jáne «EKSPO-2017» halyqaralyq kórmesi, Ýnıversıada, Astananyń 20 jyldyǵy, Reseı-Qazaqstan forýmy sııaqty iri áleýmettik-mádenı is-sharalardy iske asyrýmen baılanysty.

Nátıjesinde, qalalardyń, eldi mekenderdiń sáýleti jaqsartyldy, tarıhı-mádenı muralar jańǵyrtyldy, kólik magıstraldary retke keltirildi, túrli óndiristik keshender, zaýyttar, áleýmettik jáne turǵyn úı nysandary salyndy.

El táýelsizdik alǵannan beri barlyǵy 169 mln sharshy metrden astam jańa turǵyn úı salyndy. 1,5 mln adamnyń turǵyn úı jaǵdaıy jaqsardy.

«Aǵymdaǵy jyly 17 mln sharshy metr turǵyn úı (163,1 myń turǵynjaı) salý josparlanǵan, bıyldyń on aıynda 11,6 mln sharshy metr (+107,9%) turǵyn úı nysandary paıdalanýǵa berildi. Elimizde turǵyn úımen qamtamasyz etý bir turǵynǵa shaqqanda 22,6 sharshy metrge, onyń ishinde qalalyq jerlerde – 25 sharshy metrge, aýyldyq jerlerde 19,3 sharshy metrge jetti», - dep atalyp ótken QR Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi málimetinde.

Aýyz sýmen qamtý

Turǵyn úı qoryn jańartý jáne jańǵyrtý, sapaly aýyz sýmen qamtamasyz etý jáne kommýnaldyq sektor obektilerin qoldaý esebinen azamattardyń ómir súrýine qolaıly orta qurýǵa aıtarlyqtaı mán beriledi. 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha sýmen jabdyqtaý qyzmetterine elimizde halyqtyń 94,1 paıyzy, onyń ishinde qala halqynyń 97,5 paıyzy jáne aýyl halqynyń 90,1 paıyzy qamtamasyz etildi.

Bıyl sýmen jabdyqtaý jáne sý burý júıelerin salýǵa ári rekonstrýktsııalaýǵa 151,4 mlrd teńge, onyń ishinde qalalarda – 77,3 mlrd teńge, aýyldarda 74,1 mlrd teńge kózdelgen.

2021 jyldyń qorytyndysy boıynsha respýblıkanyń barlyq halqynyń 95 paıyzyn sýmen jabdyqtaý qyzmetterimen qamtý josparlanǵan, onyń ishinde: qalalarda 98 %, aýyldarda - 91,8 % bolady.

Jylý berý júıesin jańǵyrtý

Kúrdeli jóndeýdi qajet etetin turǵyn úıler men jylýmen jabdyqtaý jelileriniń tozýyn tómendetý boıynsha josparly jumys júrgizilip jatyr.

Sonymen qatar, jylýmen, sýmen jabdyqtaý jáne sý burý jelileriniń tozýyn tómendetý maqsatynda 2015-2021 jyldary 442 jobany iske asyrýǵa 287,4 mlrd teńge bólindi. Osy jyldar ishinde 3 520 shaqyrym ınjenerlik jeli salyndy jáne rekonstrýktsııalandy, jelilerdiń tozýy 67 paıyzdan 55 paıyzǵa deıin tómendedi.

Múliktiń menshik ıeleri ınstıtýttaryn engizý boıynsha jumys júrgizilýde.

Budan bólek, qurylys bıznesin júrgizýdi jaqsartý maqsatynda qoldanystaǵy qurylys normalary ońtaılandyryldy jáne ozyq tehnologııalar men eýropalyq standarttar engizildi, ruqsattar alý protsesteri ońaılatyldy, smetalyq qunyn aıqyndaýdyń bazıstik-ındekstik ádisinen resýrstyq ádiske kóshý júzege asyryldy, jobalarǵa saraptama berildi, qazaqstandyq qamtýdyń ónimderin qoldanýǵa qoıylatyn talaptar kúsheıtildi.

Sonymen qatar, qurylys salasynda jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq salasynda tsıfrlyq tehnologııalar belsendi engizilip jatyr.