Tarıhı meje: Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy saýda-sattyq kólemi 44 mlrd dollarǵa jetti
ASTANA. KAZINFORM — Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev qytaılyq China Daily basylymynda jarııalanǵan «Qazaqstan men Qytaıdyń berik ári senimdi qarym-qatynasy — tabysty yntymaqtastyqtyń kepili» atty maqalasynda eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq baılanysqa toqtaldy.
Qasym-Jomart Toqaev atap ótkendeı, jahandy jaılaǵan ekonomıkalyq syn-qaterlerge qaramastan elderimizdiń saýda-ekonomkalyq baılanystary aıtarlyqtaı damyp keledi. Máselen, 2024 jyly ekijaqty saýda-sattyq kólemi 44 mıllıard dollarǵa jetti.
— Bul — tarıhı meje. Osylaısha, Qytaı Qazaqstannyń eń iri saýda-ekonomıkalyq seriktesi retinde pozıtsııasyn kúsheıtti. 2005 jyldan beri qytaılyq kásiporyndar Qazaqstanǵa 27 mıllıard dollardan astam ınvestıtsııa quıdy. Búgingi tańda qytaı kapıtalynyń úlesi bar alty myńǵa jýyq kompanııa jumys isteıdi. Olar elimizdiń tehnologııalyq turǵydan damýyna yqpal etip, ónerkásipti jańǵyrtý isinde mańyzdy ról atqarady. Qazaqstan men Qytaı — Uly Jibek Joly zamanynan beri bir-birimen bite qaınasqan taǵdyrlas elder. Qazir biz osy tamyrlastyqtyń negizinde jańa kúre joldar salýǵa kiristik. Prezıdent Sı Tszınpınniń alǵash ret 2013 jyly Astanada jarııalaǵan «Bir beldeý, bir jol» bastamasy tarıhı yqpaldastyqtyń jarqyn mysaly sanalady, — dedi Prezıdent.
Memleket basshysynyń sózinshe, saýda jáne kólik baǵyttarynyń zamanaýı jelisi Qazaqstannyń Eýrazııa qurlyǵyndaǵy basty tranzıt toraby retinde rólin kúsheıtip, Qytaıdyń ekonomıkalyq qýatyn pash etti.
— Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵdarynyń nemese Orta dálizdiń órkendeýi — bizdiń ortaq kúsh-jigerimizdiń nátıjesi. Bul — Qytaı, Ortalyq Azııa jáne Eýropa arasynda úzdiksiz júk tasymaldaýǵa múmkindik beretin anaǵurlym qysqa ári ornyqty kólik baǵyty. 2024 jyly «Dostyq — Moıynty» ýchaskesinde qosymsha temirjol jelisiniń iske qosylýy Qazaqstan arqyly Qytaı — Eýropa dálizimen bes ese kóp júk jóneltýge múmkindik beredi. Sondaı-aq ótken jyly qytaılyq seriktesterimizben birge Sıan qalasynda saýda-logıstıka ortalyǵyn ashtyq. Nátıjesinde ózara kólik baılanystarymyz aıtarlyqtaı nyǵaıdy, — dedi ol.
Prezıdent teńiz salasyndaǵy seriktestik te erekshe mańyzǵa ıe ekenin aıtty. Qazaqstannyń Aqtaý portynda Qytaıdyń Lıanıýngan portynyń ákimshiligimen birge konteıner habynyń qurylysy aıaqtaldy. Bul, óz kezeginde, Ortalyq Azııa men Kaspıı aımaǵyna logıstıkalyq qyzmettiń barlyq túrin usynatyn konteıner flotyn qurýǵa yqpal etti.
— Munaı-gaz sektory árqashan bizdiń ekonomıkalyq baılanystarymyzdyń arqaýy bolǵan. Qazaqstan — Qytaı munaı qubyryn keńeıtý, munaı óńdeý zaýytyn jańǵyrtý jáne munaı hımııasy kásiporyndaryn salý osy saladaǵy ortaq jobalarymyzdyń bir parasy ǵana, — dep atap ótti Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaev aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy yntymaqtastyǵymyz da belsendi damyp kele jatqanyn aıtty. Byltyr Qazaqstannan Qytaıǵa jóneltiletin aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksporty 10 paıyzǵa ulǵaıdy. Qytaı ınvestorlary kókónis, dándi daqyldar, júgeri jáne maqta sekildi aýyl sharýashylyǵy ónimderin tereń óndeıtin iri jobalardy júzege asyrý múmkindikterin belsendi qarastyryp jatyr.
Osyǵan deıin Qytaıdyń eń iri basylymy China Daily Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń «Qazaqstan men Qytaıdyń berik ári senimdi qarym-qatynasy – tabysty yntymaqtastyqtyń kepili» atty maqalasyn jarııalady. Kazinform osy materıaldyń beıresmı aýdarmasyn oqyrmandar nazaryna usynady.