Tanymal AQSh ǵalymy qazaqstandyq kásipkerlerge keńes berdi
«Ekonomıkany shekten tys turaqtandyrý álemdik daǵdarystarǵa alyp keledi. Mysaly, eger de balany eshqandaı mıkroby joq pedıatrııalyq bólimge jatqyzsam, onda jetkinshek ózin jaqsy sezinip ósip-jetiledi, al ony bul bólimnen shyǵarǵan bette aǵzasy belgili bir qıyndyqtarǵa tap bolady. Atap aıtqanda, ekonomıkada da dál osyndaı jaǵdaı»,-dedi ǵalym.
Sonymen qatar N. Taleb sońǵy júz jyldyqtarda AQSh-tyń qarqyndy damýyna qandaı sebepter áser etkendigin aıtyp berdi.
«Bilim berý deńgeıi álsiz bola tura, olar qarqyndy damýǵa qalaı qol jetkizdi? Sebebi Amerıka adamdardy damýǵa májbúrleıdi. Franklın myrza aıtpaqshy: «Amerıka barlyq sektorlardaǵy qatelikke jol berý quqyǵyn qalypty úrdis retinde qabyldaıdy». Mysaly, Nıý-Iorkte jyl saıyn júzdegen meıramhanalar bankrotqa ushyraıdy. Ekonomıkada únemi kásiporyndar bankrot bolady. Adamdardy ǵylymǵa baýlý kerek, ıaǵnı ǵylymǵa barynsha kóp kóńil bólgen jón. Sonymen qatar adamdarǵa kásipkerlikke barýyna jaǵdaı jasaý qajet. Osy rette ózderińiz kásipkerliktegi sátsizdik ne ekenin, qateliktiń aşy dámin sezinińizder! Kerisinshe, sátsizdik ne ekenin túsinetin adamdarǵa qurmetpen qaraý kerek. Ne úshin Amerıka qýatty memleket? Óıtkeni Amerıkada bızneste bankrottyqtyń eń joǵary deńgeıi baıqalyp otyr. Sondyqtan onda tehnologııa sekildi jaqsy ári utqyr qadamdar birinshi paıda bolady»,-dep túsindirdi professor.
Aıta keteıik, Nassım Taleb álemdik ekonomıkaǵa aıtarlyqtaı saldary tıetin boljaýǵa kelmeıtin oqıǵalarǵa negizdelgen «Qara aqqý» teorııasynyń avtory. Bul teorııaǵa mysal retinde ınternettiń damýyn, Birinshi dúnıejúzilik soǵys, Keńes Odaǵynyń kúıreýi men 11 qyrkúıektegi teraktini ataýǵa bolady.
N. Talebtiń ǵylymı saladaǵy negizgi zertteýleri álemdik ekonomıka men bırjalyq saýdaǵa kezdeısoq jáne boljaýǵa kelmeıtin oqıǵalardyń yqpalyna arnalǵan. «Qara aqqý» teorııasy - ol keıinnen aýqymdy saldarǵa alyp keletin qıyn boljanatyn ári sırek kezdesetin oqıǵalardy qarastyrady.
