Syńǵyrly sazdyń sandýǵashy - Sheteldegi qazaq tildi BAQ-qa sholý
Tarıhtan syr shertetin Tarbaǵataıdaǵy qyzyl úı - «Tarbaǵataı aqparat» saıty
Qytaıdyń qazaqtar qonystanǵan Tarbaǵataı aımaǵynda ótkenniń óshpes belgisindeı, tarıhtan syr shertetin «Tarbaǵataı qyzyl úı murajaıy» dep atalatyn erekshe tarıhı- mádenı keshen bar, dep jazady kztcxw.cc saıty.
Atalǵan aqparat quralynyń jazýynsha, «Tarbaǵataı qyzyl úı murajaıy» kesheni Qytaıdyń Іle Qazaq avtonomııaly oblysyna qarasty Tarbaǵataı aımaǵynyń ortalyǵy Sháýeshek qalasynda ornalasqan. Bul nysan Sháýeshek qalasyndaǵy ǵasyrdan astam tarıhy bar erekshe qurylys sanalady. Atalǵan keshen Qytaıda Tsın patshalyǵy (manchjýr) tizgin ustap turǵan 1910 jyly bastap salynyp, 1914 jyly paıdalanýǵa berilgen. Qurylysty Reseıdiń Qazan qalasynan kelgen tatar saýdageri Ramazan Chanyshev saldyrǵan. «Tarbaǵataı qyzyl úıi» men onyń ishki aýlasynyń jalpy aýmaǵy - 3916.6 sharshy metr, negizgi qurylys aýmaǵy 1068.54 sharshy metr bolǵan.
«Tarbaǵataı qyzyl úıiniń» jazyqtyq syzbasy «L» árpi formasynda bolyp, jıyny 16 bólmeden turady. Nysannyń tóbesi jasyl tústi qańyltyrmen qaptalǵan, qabyrǵasy kúıdirilgen qyzyl kirpishpen qalanyp, qyzyl túspen boıalǵandyqtan qyzyl úı dep atalǵan. «Tarbaǵataı qyzyl úıi» 2006 jyly Qytaı Halyq Respýblıkasynyń memlekettik deńgeıde qorǵaıtyn mańyzdy mádenı murasy bolyp tanylǵan. Qazirgi kúni tarıhı keshenniń ishi mýzeıge aınalyp, onda 7900 túrli mádenı mura qoıylǵan. Tarbaǵataıdyń mádenıeti men tarıhynan syr shertetin nysanda osynaý aımatyń ár jerinen tabylǵan tarıhı-mádenı buıymdar men ulttyq salt-dástúrdi tanytatyn zattar saqtalǵan. «Tarbaǵataı qyzyl úı» mýzeıi Sháýeshek qalasyna kelgen týrısterdiń jıi bas suǵatyn jáne arnaıy izdep kelip kóretin ortalyǵy bolyp sanalady», - dep jazady «Tarbaǵataı aqparat» saıty.
Qytaı bıligi Baıan-Ólgeı aımaǵyna 1 mıllıon ıýan bóledi - KAZNEWS
QHR-nyń Úkimeti Mońǵolııanyń Baıan-Ólgeı aımaǵyna 1 mıllıon ıýan bóletin boldy. Bul týraly aımaq ákimi Ǵylymhan Áıipuly habarlady, dep jazady KAZNEWS aqparattyq portaly.
«QHR-nyń Syrtqy ister mınıstri Van I Mońǵolııadaǵy is-sapary aıasynda eldiń batys zonasynda ornalasqan 5 aımaqtyń ákimderimen kezdesý ótkizgen. Kezdesý barysynda Van I Baıan-Ólgeı aımaǵyna 1 mıllıon ıýan-nyń kómegin kórsetetini týraly málimdegen. Sonymen qatar, Ývs, Hovd, Zavhan, Gov-Altaı aımaqtaryna da 1 mıllıon ıýan beretinin aıtqan. Bul qarjy aımaqtyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik máselelerin sheshýge jumsalmaq. Kezdesýge Mońǵolııa Syrtqy ister mınıstri D.Tsogtbaatar, Qarjy mınıstri Ch.Húrelbaatar qatysyp, taraptar et eksportyn jandandyrý, kedendik beketterdiń ótkizý múmkindigin arttyrý, óńirlik áriptestikti jańa satyǵa kóterý týraly pikir almasty», - dep jazady atalǵan BAQ.
Syńǵyrly sazdyń sandýǵashy Zilásh Mútálipqyzy - Qytaıdyń «Ortalyq halyq radıosy» (CNR)
Qytaılyq kazakcnr.com saıtynda Qýandyq Kóbenulynyń Qytaıdaǵy qandastarymyzdyń arasynan shyqqan belgili ánshi Zilásh Mútálipqyzynyń óner joly týraly jazǵan «Syńǵyrly sazdyń Sandýǵashy» atty maqalasy jaryq kórdi.
Atalǵan maqalanyń málimetinshe, Zilásh Mútálipqyzy - 1975 jyly Qytaıdaǵy Іle Qazaq avtonomııaly oblysynyń ortalyǵy Qulja qalasynda týǵan. Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Halyq artısi, qazaq kıno óneriniń jaryq juldyzy Mútálip Ábdirahmanulynyń shańyraǵynda erjetken Ziláshtiń kózin ashyp kórgeni sahna, tyńdaǵany halyq áni bolǵan. Ol 1992 jyly Shynjań ulttyq pedagogıkalyq kolledjine mýzyka mamandyǵy boıynsha oqýǵa túsedi. 1994 jyly stýdent Zilásh Іle Qazaq avtonomııaly oblysy uıymdastyrǵan án baıqaýynda, Abaıdyń «jelsiz túnde jaryq aı» ánin tamyljyta shyrqap, bas júldeni jeńip alady. Zilásh Mútálipqyzy tyńdarman qaýymǵa «Aqmaral sulý, erkem-aı», «Alqyzyl tas», «Gúlsara», «Aq kóılek», «Kókózen», «Túımeli-aı», «Qos kúreń» sekildi halyq ánderin sheber oryndaýshy retinde keńinen tanylǵan. Sondaı-aq, osy halyq ánderi «Gúlsara», «Aq Kóılek» jane Appaq Maıtabanqyzynyń «Kók ózen» sııaqty ánderge beınebaıan túsirip, kópshilikke usynǵan.
«Án - kóńildiń ajary» dep asqaq daýysty sal-serisin, ásem áýendi ul-qyzdaryn qadirleıtin halyqtyń urpaǵymyz. Sulý sazy tabıǵatymen bite qaınasqan qazaq ánderi ǵajaıyp sulýlyǵymen, tereńdigimen qymbat. Búgingi kúni sol qazynaly ónerdiń qadirin túsinetin, esti tyńdarmannyń nazarynda ánshi Zilásh Mútálipqyzynyń orny bólek. Ol 1999 jyly Qytaıdyń Jyjııań ólkesinde ótken respýblıkalyq án baıqaýynda júldeger atansa, 2007 jyly Haınan telearnasy men Shynjań telearnasy birigip ótkizgen Qytaı jańa jylyn qarsy alý merekelik kontsertinde halyq áni «Qamajaıdy» oryndap tyńdarmannyń erekshe yqylasyna bólenedi. Al 2008 jyly Shenchjen qalasynda Gonkong, Shynjań, Tıbet telearnalarynyń birigip ótkizgen kontsertinde «Haınannyń bulty» atty qytaı tilindegi ándi de joǵary deńgeıde oryndap jurtty talantymen tánti etedi. Ol budan basqada kóptegen óner báıgesine qatysyp, san márte júldeger atanyp, túrli marapat, syılyqtardy ıelengen.
«Zilásh Mútálipqyzy baýyryńdy balqytatyn, júregińdi tolqytatyn tamasha ánshi. Ásirese, ol oryndaǵan «Qos kúreń», «Túımeli-aı» sekildi halyq ánderi kópshiliktiń jalyqpaı tyńdaıtyn áýenine aınaldy. Sholpan juldyzdyń nury árqashan jaryq bolatyndyǵy sııaqty, ánshiniń aldaǵy óner joly da uzarǵan saıyn aıshyqty bolary sózsiz. Ásem daýysymen, áserli oryndaý sheberligimen óz bıigin jaratqan sahna sańlaǵynyń ushar tuǵyry berik, qalyqtar aspany bıik bolsyn!»,- dep túıindeıdi avtor maqalasyn.
Bulbul Muratqyzy Jakartadaǵy Azııa oıyndarynda sheberligimen kózge tústi - KAZNEWS
Indonezııa astanasy Jakarta qalasynda ótip jatqan XVIII Jazǵy Azııa oıyndarynda qandasymyz, basketbolshy Bulbul Muratqyzy sheberligimen kózge tústi, dep habarlaıdy KAZNEWS aqparattyq portaly.
«Azııa oıyndarynda kezdesken Mońǵolııa eliniń basketbolshy qyzdary men Gonkongtyń qyzdar quramasy jarys kórigin qyzdyrdy. Qyzyq bolǵanda buryn-sońdy mundaı úlken dodada bıikten kórine bermeıtin mońǵolııalyq arýlar 83:79 esebimen jeti mıllıon turǵyny bar álemniń eń baı shaharynyń komandasyn jeńip ketti. Bul oqıǵa Mońǵol elinde úlken sensatsııaǵa telinip, komandaǵa jeńis syılaǵan sheber basketbolshy qazaq arýy Bulbul Muratqyzy týraly jańalyq Mońǵol eliniń aspanynda jańǵyryp tur. Ony sport súıer qaýym «Jakartada janǵan juldyz» dep baǵalaýda. Bulbul sheńberge dopty alystan 8 ret dál túsirip, ózge de áreketterimen komandasyna 37 upaı alyp bergen. Bul jeke oıynshy úshin úlken jetistik. Bulbul qaryndasymyz 1995 jyly 11 qarashada Ulan-batyr irgesindegi Nalaıqy kentinde dúnıege kelgen. Boıy - 165 sm, salmaǵy - 58 keli. Buǵan deıin birneshe halyqaralyq jarystarda top jaryp, 2016 jyly qurlyqtyq stýdentter lıgasynyń qola medal ıegeri atanǵan», - dep jazady KAZNEWS portaly.
Túrkııa prezıdenti Erdoǵan Qyrǵyzstanǵa attanady - TRT
Túrkııa prezıdenti Rejep Taıyp Erdoǵan resmı kezdesýler júrgizý jáne Túrik keńesiniń sammıtine qatysý maqsatymen 1-3 qyrkúıek kúnderinde Qyrǵyzstanda bolady, dep habarlaıdy Túrkııa Radıo Televızııa portaly.
«Prezıdenttiń baspasóz ortalyǵynyń habarlamasyna qaraǵanda, Erdoǵan sapar aıasynda Bishkekte Qyrǵyzstan prezıdenti Sooronbaı Jeenbekovpen kezdesedi. Artynan Túrkııa men Qyrǵyzstan joǵary deńgeıdegi strategııalyq yntymaqtastyq keńesiniń tórtinshi jınalysy ótkiziledi. Erdoǵan Qyrǵyzstan saparynyń ekinshi kúninde Ystyqkól aımaǵynda Sholpan-Ata qalasynda ótetin 3-shi Búkilálemdik kóshpendiler oıyndarynyń ashylý rásimine jáne Túrik keńesiniń sammıtine qatysady», - dep jazady atalǵan BAQ.
Dalasynda arqary jýsaǵan kıeli meken - Tıanshannet
Qytaıdyń Shynjań ólkesi Buratala Mońǵol avtonomııaly oblysynda Memlekettik deńgeıde erekshe qorǵalatyn dalanyń qońyr ańy taý arqary meken etedi, dep jazady «Tıanshannet» aqparattyq portaly.
Kúz mezgili jetisimen, batys Tıanshan taýynyń bókterinde taýeshki, barys, arqar, buǵy sııaqty memlekettiń «qyzyl kitabyna» engen, erekshe qorǵalatyn haıýanattar boı kórsete bastaǵan. Qytaılyq «Tıanshannet» portaly osy taý arqaryn taspalaǵan fotoreportaj jarııalady.
