«Superpave» tehnologııasy boıynsha alǵashqy jol telimderi tóseldi
Qazaqstanda halyqaralyq «Superpave» (Superior Performing Asphalt Pavement) tehnologııasy boıynsha alǵashqy jol telimderi salyndy.
Asfaltbeton qospalaryn jobalaýdyń bul júıesi qatty aıaz ben aptap ystyqty, sondaı-aq kólik qozǵalysynyń joǵary qarqyndylyǵyn eskere otyryp jasalynady. Osy tásildiń arqasynda jol jabyndarynyń jóndeýaralyq merzimi 20 jylǵa deıin uzarady dep kútilýde. Bul Qazaqstannyń kúrt kontınentaldy klımat jaǵdaıynda erekshe mańyzdy.
— Jańa tehnologııaǵa kóshý qajettiligi qazirgi joldardyń jaı-kúıimen baılanysty. Qozǵalys kólemi jyldan jylǵa artyp, júk kólikteriniń aǵymy men ostik júktemeler ulǵaıýda. Buǵan qosa, basty synaq, ol - klımat. Qazaqstanda jazda aýa temperatýrasy +50°S-qa deıin kóterilse, qysta — 40°S-qa deıin tómendeıdi. Mundaı kúrt aıyrmashylyq dástúrli ádispen salynǵan jabyndarda jaryqtardyń paıda bolýyna, deformatsııaǵa jáne qalyńdaý izderiniń túzilýine ákeledi. Sonyń saldarynan jıi jóndeý qajet bolyp, shyǵyndar artady, — dep atap ótti Qazaqstan jol ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń (QazolǴZI) mamandary.
«Superpave» tehnologııasy osyndaı syn-tegeýrinderge jaýap beredi. Ol klımattyq jaǵdaılardy jáne kólik aǵynyn eskerip, asfaltbeton quramyn ystyqta da, qystyń sýyǵynda da beriktigin saqtaıtyndaı etip tańdaıdy. Ádisti qazaqstandyq jaǵdaıǵa beıimdeý jumysyn «QazjolǴZI» ǵalymdary júrgizýde. 2024 jyldan osy jyldyń maýsym aıyna deıin ınstıtýt mamandary 300-den astam zerthanalyq synaq ótkizdi. Nátıjeler kórsetkendeı, «Superpave» qospalary ylǵalǵa, joǵary temperatýraǵa jáne qaıtalanatyn júktemelerge tózimdi. Budan bólek, polımer-bıtýmdy baılanystyrǵysh (PBB) aımaqqa sáıkes PG markasyna saı bolsa asfaltbeton quramyn irikteý merzimi 15 kúnnen tórt kúnge deıin qysqarady. Mamandar bul búkil protsesti aıtarlyqtaı jedeldetip, tezdetetinin atap ótti.
Jańa tásilderdi zańdy túrde bekitý maqsatynda ótken jyly Qazaqstanda úsh ulttyq standart qabyldandy. Al 2025 jyldyń aıaǵyna deıin qospalardy jobalaý erejeleri men bıtýmdardy PG júıesi boıynsha jikteýdi qamtıtyn taǵy birneshe qujat daıyndalady dep kútilýde.
Alǵashqy synaqtyq joldar «Almaty — Kókpek — Kóktal — Qorǵas», «Otar — Uzynaǵash», «Qapshaǵaı — Qurty», Astana qalasynyń kóshelerinde, «Astana — Şýchınsk» jáne «Qyzylorda — Jezqazǵan» avtomobıl joldarynyń telimderinde tóseldi.
Tehnologııany engizýdiń jol kartasy da bekitilgen. Oǵan sáıkes, kelesi jyly taǵy úsh ýchaskede synaq júrgizý josparlanǵan. Barlyq tájirıbelik nysanǵa monıtorıng 2027 jyldyń sońyna deıin júrgiziledi. Nátıjesinde «Superpave» tehnologııasyn tolyq kólemde engizý jóninde qorytyndy daıyndalmaq.
Qazaqstan úshin bul tehnologııany engizý strategııalyq mańyzǵa ıe. «Superpave» qatań klımat pen ósip kele jatqan kólik júktemesine tótep bere alatyn sapaly joldar salýǵa múmkindik beredi. Ol jóndeý shyǵyndaryn azaıtyp, kólik júıesiniń senimdiligin arttyrady dep kútilýde.
Aıta ketelik Baıanaýyldaǵy «Maıkóbe» kenishine tehnıkalyq jol salý usynylǵan edi.