Súleımenov dezınflıatsııalyq áserdi kúsheıtýge baǵyttalǵan qosymsha sharalardy atady
ASTANA. KAZINFORM – Ulttyq bank dezınflıatsııalyq áserdi kúsheıtýge baǵyttalǵan qosymsha sharalardy iske asyrýdy bastap ketti. Bul týraly Ulttyq bank tóraǵasy Tımýr Súleımenov aıtty.
- Qalyptasqan joǵary ınflıatsııa men boljamnyń qaıta qaralýy aqsha-kredıt saıasatynyń qazirgi qatań deńgeıin buryn boljanǵannan uzaǵyraq saqtaý qajet ekenin kórsetedi. Aqsha-kredıt saıasatynyń tikeleı quraldarynan bólek, Ulttyq bank dezınflıatsııalyq áserdi kúsheıtýge baǵyttalǵan qosymsha sharalardy iske asyrýdy bastap ketti. Birinshiden, bul – tutynýshylyq nesıeleýdi tejeýge baǵyttalǵan makroprýdentsııalyq sharalar. Buryn aıtqanymyzdaı, olar jeke tulǵalardyń kredıti boıynsha kontrtsıkldi kapıtal býferin engizýdi kózdeıdi. Sonymen qatar Qarjy naryǵyn retteý agenttigimen birlesip, mıkroprýdentsııalyq retteý sharalary pysyqtalyp jatyr. Mysaly, eń joǵary jyldyq tıimdi syıaqy mólsherlemesi (JTSM) tómendetildi. Buǵan qosa, agenttik kepilsiz tutynýshylyq qaryzdyń shekti mólsherin shekteý jáne 90 kúnnen astam merzimi ótken bereshegi bar tulǵalarǵa mundaı qaryzdardy berýge tyıym salý sekildi basqa da sharalar boıynsha birqatar mıkroprýdentsııalyq quraldardy iske asyrdy. Óz tarapymyzdan, biz qosymsha quraldardy naqtylaý baǵytynda jumysty bastap kettik. Olardyń qatarynda borysh júktemesiniń koeffıtsıenti (KDN) men qaryzdyń tabysqa qatynasy (DTI) bar. Qajet bolǵan jaǵdaıda bul quraldar júıelik táýekelderdi tómendetý jáne dezınflıatsııalyq áserdi kúsheıtý maqsatynda qoldanylady, - dedi Ulttyq bank basshysy.
Onyń aıtýynsha, ekinshiden, mınımaldy rezervtik talaptar (MRT) mehanızmi qatańdatylady. Qazir bul talaptar aımaqtaǵy eń tómen deńgeıde ári ınflıatsııalyq qysymdy kúsheıtetin áserge ıe. MRT-nyń qatańdatylýy banktik júıedegi artyq ótimdilikti tıimdi túrde shekteýge, ónimsiz ári ınflıatsııalyq qysym týdyratyn sektorlarǵa baǵyttalatyn resýrstar kólemin azaıtýǵa, sondaı-aq naqty sektordy nesıeleý isin jandandyrýǵa yntalandyrady. Osylaısha, MRT-ny túzetý saıasattyń dezınflıatsııalyq áserin kúsheıtip qana qoımaı, qarjylandyrý aǵyndarynyń tutynýshylyq pen bıznes-nesıeleý arasyndaǵy qurylymdyq teńgerimine yqpal etedi.
- Úshinshiden, Ulttyq bank altynmen jasalatyn operatsııalardy aınalaý mehanızmin qoldaný ádisin jalǵastyrady. Máselen, 2025 jyldyń alǵashqy bes aıynda Ulttyq bank osy mehanızm aıasynda ishki naryqtan shamamen 1,2 trln teńgeni shyǵardy. Halyqaralyq naryqtarda altyn baǵasy óskenin eskere otyryp, biz bul aınalaý operatsııasy osy jyldyń ishinde qosymsha 3,3-3,6 trln teńgeni sterılızatsııalaýǵa kómektesedi dep boljaımyz, - dedi ol.
Tımýr Súleımenov tórtinshiden, Úkimetpen birqatar baǵyt boıynsha birlesken jumystar júrip jatqanyn aıtty.
- Eń aldymen, fıskaldyq saıasatty neǵurlym teńgerimdi, protsıkldik emes baǵytqa kóshirý mańyzdy. Biz aldaǵy jyldary Ulttyq qordan túsetin transfertterge bıýdjettiń táýeldiligi azaıady dep boljaımyz. Bul jıyntyq suranys tarapynan bolatyn ınflıatsııalyq qysymdy tómendetýge múmkindik beredi. Mysaly, áleýmettik-ekonomıkalyq damý boljamyna sáıkes, 2026 jáne 2027 jyldary jyl saıyn 2 trln teńge kóleminde transfert bólý kózdelgen. Bul sharalar júzege asqan jaǵdaıda, ınflıatsııany tómendetýge yqpal etip, júrgizilip jatqan aqsha-kredıt saıasatynyń áserin kúsheıtedi. Sondaı-aq, Memleket basshysy tapsyrǵan ınflıatsııany baqylaý jónindegi keshendi sharalar josparyn ózektendirý jáne kúsheıtý de mańyzdy. Osy jaǵdaıda tarıftik saıasattyń qarqyny erekshe ózektilikke ıe, - dedi ol.
UB tóraǵasynyń atap ótýinshe, sýmen jabdyqtaý, sý burý jáne elektr qýaty sııaqty birqatar baǵyttarda baǵanyń uzaqmerzimdi ósý qarqyny jalpy ınflıatsııa men qyzmet kórsetý salasyndaǵy ınflıatsııadan da asyp tústi. Sonyń saldarynan retteletin sektor qosymsha baǵa qysymyn qalyptastyryp otyr.
- Biz tarıftik saıasat parametrlerin qaıta qaraý múmkindigi boıynsha Úkimetpen belsendi konsýltatsııalar júrgizip jatyrmyz. Bul rette, tarıfterdiń ósý qarqyny ınflıatsııalyq maqsattarmen úılesip, halyqtyń satyp alý qabiletin saqtaýdy qamtamasyz etýge tıis degen ustanymǵa basymdyq berilip otyr. Sonymen birge biz ınfraqurylymdy jańǵyrtý men tarıftik reformanyń qajettiligin moıyndaımyz – bul qyzmetterdiń sapaly ári úzdiksiz kórsetilýi úshin mańyzdy. Alaıda mundaı sheshimder tıimdilikke qatysty ashyq baǵalaýǵa negizdelip, aqsha-kredıt jáne makroekonomıkalyq saıasattyń maqsattary men olardyń turaqtylyǵymen ózara úılesimdi túrde qabyldanýy kerek. Ulttyq bank alǵa qoıǵan óz maqsatyn ustana otyryp, ınflıatsııany 5%-tik deńgeıge qaıtarýdy qamtamasyz etý jolynda áreket etýge daıyn. Qajet bolǵan jaǵdaıda saıasatty qatańdatý sharalaryn qabyldaýy da múmkin. Bul maqsatqa qol jetkizý tek qatań monetarlyq pozıtsııany ǵana emes, sonymen qatar, osyǵan deıin atap ótkenimdeı, barlyq ekonomıkalyq saıasat júrgizýshi organdardyń úılesimdi is-qımylyn qajet etedi, dedi Tımýr Súleımenov.
Buǵan deıin Tımýr Súleımenov krıptovalıýtaǵa ınvestıtsııa salýǵa qatysty pikir bildirgen edi.