Sýıtsıdtik minez-qulyqtyń aldyn alý – maman keńesi
Sýıtsıd – bul óte kúrdeli jáne kóptegen sebepterden týyndaıtyn qubylys. Ata-ana óz balasyna saýatty kómek kórsetý joldaryn bilse osy jaǵdaıdyń aldyn alý múmkindigi joǵary.
Balamen áńgime barysynda:
Qamqorlyq qarym-qatynas ornatý. Ózin-ózi óltirý sııaqty máseleni sheshýde birjaqty jaýap bolmaıdy. Janynan bezgen adamdy qabyldaýǵa mindettisiz. Oǵan erekshe kóńil qoıyp, qoldaý kórsetýińiz qajet.
Aıtqandaryn muqııat tyńdaý. Jabyǵýǵa ushyraǵan adammen áńgimelesý barysynda, onyń ózin sóıletýge tyrysý, onyń ishki syryn aqtarýǵa jeteleý kerek. Siz tyńdap, túsiný arqyly oǵan baǵa jetpes kómek kórsetesiz. Keı sátte únsiz, jaı ǵana janynda otyrǵanyńyzdyń ózi onyń janyn túsingenińizdiń dáleli retinde medeý bolady.
Suraqtar qoıý. Sýıtsıdentke kómek berý úshin onyń oılary men ishki sezimderinen jaýap izdep, «Basqasha aıtqanda, sen bylaı demeksiń ǵoı ...» degen sııaqty sózdermen olardy qaıtalap aıtý arqyly, jaýaptardy naqtylap otyrý kerek.
Orynsyz jubatpańyz. Jattandy sózderden aýlaq bolyńyz!
Konstrýktıvti amaldardy usynyńyz. «Seniń túrińnen abyrjý baıqalady, eger sen ishki syryńmen bólisseń, men seni túsinip, kómektesýge tyrysyp kóremin» dep aıtý óte mańyzdy.
Úmit otyn jaǵyńyz. Mazalaıtyn oılar syrtqa shyqqan kezde baqytsyzdyqtyń beti qaıtqandaı bolady. Saryýaıymǵa salynǵan adam: «Bul máseleni qalaı sheshýge bolatynyn áli de túsine alar emespin. Degenmen, qıyndyqtyń sebebin túsingen soń, tyǵyryqtan shyǵar joldy kórgendeımin, úmitim qaıta jandy» degen oıǵa keledi.
Sýıtsıd qaýpiniń dárejesin baǵalańyz. Óz-ózine qol salý ıdeıasy ótkinshi oıdan bastaý alyp, ártúrli ólý múmkindikteri týraly kelip ketetin oılar arqyly sharyqtap shyńyna jetýi ǵajap emesi anyq. Osy oraıda, dárilerdi, qarý nemese ótkir zattardy kózden tasa jerge qoıý kerek.
Joǵary sýıtsıdtik qaýip bar jaǵdaıda adamdy jalǵyz qaldyrmańyz. Onymen uzaǵyraq bolýǵa tyrysyńyz. Birge bolýǵa múmkindik bolmasa, kúızelis sheshilgenshe jáne kómek kelgenshe, basqa bireýden jetkinshektiń qasynda bola turýyn ótinińiz. Qoldaý kórsetip, kómek berýge jaýapty ekenińizdi este saqtańyz.
Mamandardyń kómegine júginińiz. Sýıtsıdentterdiń kórý aıasy tar, ózine tán týnneldik sanasy bolady. Jaǵdaı ýshyqqan kezde sýıtsıdentke kómek berýdegi jalǵyz balama – ony psıhıatrııalyq aýrýhanaǵa jatqyzý. Kesheýildeý qaýipti bolýy múmkin.
Qamqorlyq pen qoldaý jasaýdy toqtatpaýdyń mańyzdylyǵy. Shıelenis seıilgen kezde, ata-analar nemese januıa músheleri alańdaýdan aıyǵa bastaıdy, ózderin erkin ustap, bosańsıdy. Degenmen, qoldap, qýattaýdy toqtatpaı, onyń ómirge beıimdelýi úshin barlyq jaǵdaı jasaý qajet.
Avtory: Aıjan Qudaıbergenova
