Sý qoımalaryn qaıta jańǵyrtý qarqyny qalaı
ASTANA. KAZINFORM — Búgin jyl qorytyndysyna oraı BAQ ókilderine arnalǵan brıfıngte Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov jóndelip jatqan sý qoımalaryna qatysty túsinik berdi.
- Memleket basshysy qoıǵan mindetterdi oryndaý aıasynda búginde salada barlyq 17 oblysty qamtıtyn aýqymdy jańǵyrtý jumystary júrgizilip jatyr. Ol 42 sý qoımasyn salýdy, 37 sý qoımasyn rekonstrýktsııalaý, sondaı-aq 14,5 myń shaqyrym sýarý kanaldaryn jóndeý men rekonstrýktsııalaýdy kózdeıdi. Barlyq basym baǵyt boıynsha jumystar bastalyp ketti. 2024 jyly Aqtóbe oblysynda sý qoımasyn qaıta jańǵyrtý aıaqtaldy, sondaı-aq bes jyl boıy toqtap turǵan Qyzylorda sý torabyn rekonstrýktsııalaý jumysy qaıta jalǵasyn tapty. Sonymen qatar byltyr 6 oblysta 8 toptyq sý qubyrynyń qurylysy men rekonstrýktsııasy aıaqtalyp, nátıjesinde 49 eldi mekenniń (208 myń adam) sýmen jabdyqtaý júıesi aıtarlyqtaı jaqsardy, - dedi N. Nurjigitov.
Onyń aıtýynsha, 2025 jyly saladaǵy jumystar jalǵasyp, 145 joba iske asyrylyp, shamamen 300 nysan boıynsha jobalaý-smetalyq qujattama men tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdeme ázirlenip jatyr. Almaty oblysyndaǵy Qyzylaǵash sý qoımasyn jáne Abaı oblysyndaǵy Shar sý qoımasyn qaıta jańǵyrtý jumystary aıaqtaldy. Sonymen qatar, Astana qalasynyń negizgi aýyzsý kózi sanalatyn Astana sý qoımasyn aýqymdy tazalaý jumystarynyń birinshi kezeńi aıaqtaldy. Bıyl Túrkistan oblysyndaǵy Qapshaǵaı sý qoımasyn qaıta jańǵyrtý jáne Batys Qazaqstan oblysyndaǵy Kırov sý qoımasynyń sońǵy 58 jylda alǵash ret júrgizilip otyrǵan kúrdeli rekonstrýktsııasy aıaqtalady.
- 2025 jyly jóndeý jáne rekonstrýktsııalaýdan ótken 700 shaqyrymnan astam ırrıgatsııalyq jeliler, sondaı-aq 224 eldi mekendi aýyzsýmen qamtamasyz etetin 13 toptyq sý qubyry paıdalanýǵa beriledi. Bul eldi mekenderde 469 myńnan astam adam turady, olardyń ishinde 43 eldi meken (32 myń adam) birinshi ret ortalyqtandyrylǵan sýmen jabdyqtaýǵa qosyldy. Mysaly, Soltústik Qazaqstan oblysynda Esil toptyq sý qubyryn rekonstrýktsııalaý jobasy aıasynda 35 myńnan astam turǵyny bar 52 eldi mekenniń sýmen qamtamasyz etilýi jaqsartyldy, jumystar 100 km-den astam sý qubyrynda júrgizildi. Ulytaý oblysyndaǵy Esqula sý qubyryn salý jobasy boıynsha 75 myńnan astam turǵyny bar eldi mekenderdiń sýmen qamtylý deńgeıi jaqsartylyp jatyr, - dedi mınıstr.
Onyń sózine qaraǵanda, Túrkistan oblysynda Qaraqýys jáne Báıdibek-ata sý qoımalarynyń qurylysy jalǵasyp jatyr. Olardy 2026 jyly aıaqtaý josparlanǵan, bul shamamen 69 mln tekshe metr qosymsha sý jınaýǵa múmkindik beredi. Munymen qosa, Islam damý banki qaryzynyń birinshi transhy qarajaty esebinen 2026 jyly úsh jańa sý qoımasynyń qurylysy bastalyp (Aqmola sý qoımasy – Jambyl oblysy, Qaraózek – Qyzylorda oblysy, Úlken Ózen – Batys Qazaqstan oblysy), eki sý qoımasyn rekonstrýktsııalaý kózdelgen (Qaraqońyz – Jambyl oblysy, Kóksaraı – Túrkistan oblysy). Bir mezgilde ońtústiktiń 5 oblysynda jalpy uzyndyǵy 986 km quraıtyn 103 kanaldy rekonstrýktsııalaý men avtomattandyrý boıynsha 96 jobany iske asyrý bastalady.
Aıta ketý kerek, 2023 jylǵa deıin betonmen qaptalǵan kanaldardyń úlesi 18%-dy (8 039 km) quraǵan. Sýarý jelilerin jańǵyrtý boıynsha barlyq josparlanǵan jobany iske asyrý 2030 jylǵa qaraı bul kórsetkishti 50%-ǵa deıin (14 500 km) jetkizýge múmkindik beredi.
Buǵan deıin Astana sý qoımasy 55 jyldan keıin alǵash ret tazartylǵanyn jazǵan edik.