«Stalıngrad, biz seni qorǵap qaldyq!» - Stalıngrad túbindegi uly shaıqasqa - 67 jyl

SKEMEN. Aqpannyń 22-si. QazAqparat /Lıýdmıla Malko/ - «Stalıngrad, biz seni qorǵap qaldyq!» - Óskemendegi oblystyq tarıhı-ólketaný murajaıynda búgin osyndaı taqyryppen kezdesý ótedi. Uly Otan soǵysy ardagerleriniń mektep oqýshylarymen bolatyn bul kezdesýi Stalıngrad túbindegi nemis-fashıst basqynshylaryn tas-talqan etken shaıqastyń 67 jyldyǵyna arnalady.

Stalıngrad úshin shaıqasta 1,2 mıllıonnan astam keńes jaýyngeri qurban boldy. Bul - Ekinshi Dúnıejúzilik soǵystaǵy basty shaıqastardyń biri. Osy shaıqastan keıin Qyzyl Armııa búkil maıdan boıynsha shabýyldy bastady.

Oqýshylarmen bolatyn búgingi kezdesýge Stalıngrad shaıqasynyń óskemendik qatysýshylary - M.Shaıahmetov, A.Kýıýmov, N.Shýshenkov, S.Cherdantsev, V.Krasıvov qatysady dep kútilýde. Sharany uıymdastyrýshylar kezdesýge sondaı-aq, Uly Otan soǵysynyń ardagerleri H.Baqtybaevty, A.Qalıevti, KSRO-nyń Sotsıalıstik eńbek ardagerleri A.Qımasov, K.Ýstıantsev, D.Moskaltsev, K.Nurbekenov, A.Kýlagın syndy qarııalardy da shaqyryp otyr.

Stalıngrad shaıqasyna Qazaqstanda jasaqtalǵan 27, 72 jáne 73 - gvardııashyl atqyshtar dıvızııalary, 292 jáne 387 - atqyshtar dıvızııalary, 81 - atty áskerı dıvızııasy, 74 - teńiz atqyshtar brıgadasy, 129 - mınomet polki jáne 156 jeke kópir qurylysy batalony qatysty. Dańqty 62-shi armııanyń quramynda 4 myńǵa jýyq qazaq boldy. 64-shi armııanyń quramynda bolǵan qazaqstandyq 29-shy, 38-shi atqyshtar dıvızııasy Stalıngrad shaıqasynda kórsetken tabandylyǵy men qaharmandyǵy úshin 72-shi, 73-shi gvardııashyl atqyshtar dıvızııasy atandy, 73-shi gvardııashyl atqyshtar dıvızııasyna «Stalıngradtyq» qurmetti ataǵy qosa berildi. 1942 jyly jeltoqsannyń 22-de «Stalıngradty qorǵaǵany úshin» medali taǵaıyndalyp, 750 myń soldat pen ofıtser marapattaldy. 112 adamǵa Qeńes Odaǵynyń Batyry ataǵy berildi. Onyń tórteýi - qazaqstandyq ushqysh N.Ábdirov, polk komandıri T.S.Pozolotın, vzvod komandıri G.G.Ramaev jáne mınometshi Q.Sypataev.

1945 jyly mamyrdyń 1-de Stalıngrad (qazirgi Volgograd) qaharman qala ataǵyna ıe boldy. Stalıngrad shaıqasy batyrlarynyń erligin máńgi este saqtaý úshin 1963 - 1967 jyldary Mamaı qorǵanynda memorıaldy keshen salynyp, 1982 jyly «Stalıngrad shaıqasy» mýzeı - panoramasy ashyldy.