Sozylmaly júrek jetkiliksizdigi pandemııa sıpatyna ıe bolýy múmkin - kardıolog
Dárigerdiń aıtýynsha, sozylmaly júrek jetkiliksizdigi – júrek fýnktsııasynyń buzylýy oǵan tinderdegi qalypty metabolızmdi qamtamasyz etý úshin qajetti qan aınalymy deńgeıin ustap turýǵa múmkindik bermeıtin patologııalyq jaǵdaı.
«Qanmen, ıaǵnı ottegimen, qorektik zattarmen qamtamasyz etýdiń aǵzanyń qajettilikterine sáıkes kelmeýi júrek jetkiliksizdiginiń paıda bolýyna ákeledi. DDU málimetteri boıynsha, 2050 jylǵa qaraı planeta halqynyń 8-shi bóligi júrek-qan tamyrlary aýrýlarynan zardap shegetin bolady. Bolashaqta sozylmaly júrek jetkiliksizdiginiń taralýy pandemııa sıpatyna ıe bolýy múmkin. CJJ bar patsıentteriniń eń kóp taralǵan shaǵymdary – entigý jáne tez sharshaý (98,4 jáne 94,3%). Jıi kezdesetin taǵy bir sımptom – júrek soǵysy, al perıferııalyq isiný, jótel, ókpede ysqyryqty syryldar sııaqty belgiler sırek kezdesedi. Erte kezeńde júrek jetkiliksizdiginiń belgileri fızıkalyq jumystan keıin jıi paıda bolady. Aýrý kúsheıgen saıyn belgileri de uzaqqa sozyla beredi», - deıdi kardıolog.
Spıkerdiń sózinshe, sozylmaly júrek jetkiliksizdigi kezinde entigýdiń birqatar klınıkalyq túri bar.
– Qysylý entikpesi. Bastapqy kezeńderde ol fızıkalyq kúsh túskende ǵana paıda bolady.
– Ortopnoe –ؘ jatqan qalpynda qatty entigý kezinde tynys alýdy jeńildetý úshin patsıenttiń májbúrli otyrý jaǵdaıy.
– Paroksızmaldy túngi entigý – «júrek demikpesi». Qatty entigý jáne jótelý ádette túnde mazalaıdy.
– Tynyshtyqta entigý – júrek jetkiliksizdigi kezinde sol jaq qarynshanyń jıyrylýy synı túrde tómendegende damıdy. Júrek jetkiliksizdigi kezinde álsizdik jáne sharshaý sııaqty belgilerdiń paıda bolý jıiligi 94%-ǵa deıin jetedi. Júrektiń bulshyqet jumysyna qajetti qan aǵymyn qamtamasyz ete almaýynan bulshyqet metabolızmi buzylady. Júrek jetkiliksizdigi venozdyq arnaǵa qannyń toqtap qalýyna ákeledi.
«Bul 1-shi kezekte aıaqtyń isinýine, sondaı-aq baýyr tamyrlarynyń tolyp ketýine baılanysty oń jaq qabyrǵa asty aýyrsynýǵa ákeledi. Júrek jetkiliksizdiginiń eń aýyr kezeńinde joǵaryda atalǵan barlyq belgi kúsheıedi.
Tsıanoz jáne entigý adamdy tipti tolyq tynyshtyqta da mazalaıdy. Іsiný deneniń tómengi bóligine taralady, suıyqtyq dene qýystarynda (ish qýysy, plevra) da jınalady», - deıdi Kardıologııa jáne ishki aýrýlar ǴZI SJJ bólimshesiniń meńgerýshisi, PhD, joǵary sanatty kardıolog dáriger Amına Rakısheva.
Dáriger em neǵurlym erte bastalsa, naýqas soǵurlym jaqsy bolatynyn atap ótti.
«Sondyqtan, CJJ bar ár patsıent dári-dármekterdi únemi qabyldap, dárigerdiń barlyq usynystaryn oryndaýy tıis. Dári-dármekpen emdeý ómir súrý sapasyn saqtap qana qoımaı, sonymen qatar CJJ damýyn toqtatady, sonymen qatar kóptegen zertteýge sáıkes ómirdi uzartady. Terapııalyq emniń tıimsizdigi jáne jaǵdaıdyń kúrt tómendeýi kezinde hırýrgııalyq jáne mehanıkalyq emdeý ádisterine júginýge týra keledi. Hırýrgııalyq emdeý dári-dármekpen biriktirilýi tıis», - deıdi kardıolog.
Dárigerdiń aıtýynsha, ómir saltyn ózgertý jáne SJJ ózdiginen baqylaý sııaqty dári-dármeksiz emdeý de kómektesedi:
– Kúrdeli júrek jetkiliksizdigi kezinde suıyqtyqty tutynýdy táýligine 2 lıtrge deıin shekteý kerek. Bul - sý, sorpa, shaı, jemister men kókónisterde kezdesetin suıyqtyq.
– Kúnine 2 gramnan - jarty shaı qasyqtan az tuz tutyný kerek. Bul taǵamǵa tuz qosýdan bas tartý kerek degendi bildiredi. Taǵamnyń quramyndaǵy tuz aǵzanyń qalypty jumys isteýi úshin jetkilikti.
– Salmaq qosý suıyqtyqtyń toqtap qalýyn bildiredi. Eger kúndelikti 1 kg salmaq qosylsa, aptasyna 2 nemese odan da kóp salmaq qossańyz, dárigerge habarlasý qajet.
– Temeki shegý CJJ asqyný qaýpin arttyrady.
– Alkogoldiń joǵary dozalary júrek jetkiliksizdigin nasharlatady.
– Fızıkalyq júkteme kólemi CJJ damýyna ákelgen aýrýǵa baılanysty jeke eseptelýi kerek.
