Sońǵy bes jylda zańsyz aınalymnan alynǵan sıntetıkalyq esirtkiniń kólemi 100 ese ulǵaıdy
ASTANA. KAZINFORM – Bas prokýratýrada «Zań men Tártip» qaǵıdatyn iske asyrý aıasynda Halyqaralyq esirtkige qarsy kúres kúnine oraılastyrylǵan Zańdylyqty, quqyqtyq tártipti jáne qylmysqa qarsy kúresti qamtamasyz etý jónindegi úılestirý keńesiniń otyrysy ótti.
Keńes alańynda esirtkiniń zańsyz aınalymyna baılanysty qazirgi zamanǵy syn-qaterler qaralyp, olardy ulttyq jáne halyqaralyq deńgeıde beıtaraptandyrý boıynsha birlesken sharalar ázirlendi.
Otyrysqa Prezıdent Ákimshiliginiń, Úkimettiń ókilderi, Parlament depýtattary, memlekettik organdardyń basshylary, halyqaralyq seriktester, sonyń ishinde BUU-nyń Esirtki jáne qylmys jónindegi basqarmasy, EQYU, OAÓAÚO (Esirtki quraldarynyń, psıhotroptyq zattar men olardyń prekýrsorlarynyń zańsyz aınalymyna qarsy kúres jónindegi Ortalyq Azııa óńirlik aqparattyq úılestirý ortalyǵy), CADAP, shet elderdiń dıplomatııalyq mıssııalary (Qazaqstandaǵy AQSh, Germanııa, Qytaı, Saýd Aravııa Koroldigi, Túrkııa memleketteriniń elshilikteri), sondaı-aq úkimettik emes uıymdardyń ókilderi qatysty.
Óz sózinde Bas Prokýror Berik Asylov Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha elimizde esirtki bıznesin uıymdastyrýshylardyń qylmystyq jaýapkershiligin qatańdatýǵa, esirtki arnalaryn anyqtaý jáne jolyn kesý tetikterin tsıfrlandyrýǵa, qarjy aǵyndaryn jabýǵa jáne halyqaralyq ózara is-qımyldy keńeıtýge negizdelgen esirtkige qarsy júıeli saıasat iske asyrylyp jatqanyn atap ótti.
Esirtkini baqylaý jónindegi BUU-nyń barlyq úsh negizgi konventsııasyn ratıfıkatsııalaǵan Qazaqstan BUU-nyń esirtki jónindegi komıssııasynyń quramyna saılanǵan jáne 2029 jylǵa deıin Azııa-Tynyq muhıty óńiriniń atynan ókildik etedi, bul bizdiń elimizge eleýli jaýapkershilikti júkteıdi.
Sońǵy bes jylda zańsyz aınalymnan alynǵan sıntetıkalyq esirtkiniń kólemi 100 esege - 13 kg-nan 1,5 tonnaǵa deıin ulǵaıǵan.
Tek aǵymdaǵy jyldyń basynan bastap 9 uıymdasqan qylmystyq top, onyń ishinde 3 transulttyq top joıylǵan. Esirtki jetkizýdiń 111 arnasy jabylǵan, onyń 19-y halyqaralyq.
Quqyq qorǵaý organdary barlyǵy 10 mlrd teńgeden astam somaǵa esirtki tabysyn buǵattaǵan.
«Follow the money» qaǵıdaty boıynsha krıptovalıýtalardy paıdalana otyryp, jasalǵan qylmystyq shemalardyń joly kesilgen, 2,4 mlrd teńgeden astam somaǵa 50 myńnan astam drop-shottar buǵattalǵan.
Rezonanstyq tergeýlerdiń naqty mysaldary jarııa etildi.
Mańǵystaý oblysynda qylmystyq top joıylǵan, olardyń 2,3 mlrd teńge somasyna qolma-qol aqshalary men tsıfrlyq aktıvteri tárkilengen.
Ulytaý oblysynda shetel azamattary uıymdastyrǵan «Kaef-mafia» iri esirtki alańy anyqtalyp, joıylǵan. 6 mıllıon AQSh dollary kólemindegi krıptovalıýta buǵattalyp, úsh adam ustalǵan, tórteýine izdeý jarııalanǵan.
Halyqaralyq yntymaqtastyq máselelerine erekshe nazar aýdarylǵan.
Shymkent qalasynda arnaıy prokýrorlar alǵash ret AQSh Ádilet mınıstrliginiń esirtkige qarsy kúres basqarmasymen (DEA) birlesip,«Karbon» esirtki marketine qatysty is boıynsha memleketaralyq jedel-tergeý tobyn qurǵan. Krıptovalıýta tranzaktsııasyn qosa alǵanda, sheteldik shottar anyqtalǵan.
Nátıjesinde halyqaralyq qylmystyq shema ashylyp, 70 mlrd teńgege 500 myń zańsyz tranzaktsııa anyqtalǵan, 500 mln teńge múlikke tyıym tárkilendi. 24 qylmysker ustalyp, 18-i qamaýǵa alyndy.
B. Asylov atap ótkendeı, tsıfrlyq esirtki jelisi Qazaqstan úshin jańa shyndyqqa aınalǵan. Esirtki qylmystarynyń barlyǵy derlik ınternet keńistiginde jasalady jáne kóbinese shetelden uıymdastyrylady.
Esirtki bıznesiniń jahandanýy memlekettik organdardyń, halyqaralyq seriktesterdiń jáne azamattyq qoǵamnyń jańa tásilderi men kúsh-jigerin shoǵyrlandyrýdy talap etedi.
Zańnamalyq reforma bastalǵan.
Sondaı-aq, esirtki óndirgeni úshin ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrýǵa deıin jaza kúsheıtilgeni aıtyldy. Bir mezgilde esirtki tizbeginiń eń tómengi býynyna jatatyn «esirtki jasyryp ketýshiler» úshin jazalaý sharalary jeńildetilgen.
Bul ózgerister 3 800-den astam sottalýshyǵa áser etken: 328-i bosatylyp, 2 600-den astamyna jazalaý merzimi qysqartylǵan.
Otyrys barysynda, halyqaralyq jáne úkimettik emes uıymdardyń ókilderi birlesken is-qımyldarǵa qatysýǵa daıyn ekendikterin rastady.
Sonymen birge, Bas prokýror ýákiletti organdardyń nazaryn transulttyq esirtki qylmysyna qarsy is-qımyl, halyqaralyq qarjy ınstıtýttarymen jáne krıptobırjalarmen yntymaqtastyq, esirtki jarnamasynyń jolyn kesý boıynsha qosymsha sharalar qabyldaý qajettigine aýdardy.
Nashaqorlardy ońaltý máselelerine erekshe nazar aýdaryldy.
Qadaǵalaý vedomstvosynyń basshysy qoǵamnyń nashaqorlyqqa, ásirese jastar arasynda turaqty ımmýnıtetin qalyptastyrýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti.
Osyǵan baılanysty jergilikti atqarýshy organdarǵa Oqý-aǵartý jáne Іshki ister mınıstrlikterimen birlese otyryp, azamattardy nashaqorlyqqa qarsy is-qımylǵa tartý arqyly profılaktıkalyq jumysty jandandyrý usynyldy.
Qoǵamdyq uıymdar, onyń ishinde ІІM janyndaǵy Esirtki quqyq buzýshylyqtarynyń aldyn alý jónindegi keńesi salaýatty ómir saltyn nasıhattaýǵa baǵyttalǵan aqparattyq kompanııalardy blogerlerdiń, sportshylardyń jáne jastar birlestikteriniń qatysýymen ótkizý boıynsha bastamalar kóterdi.
Otyrys sońynda esirtki bıznesimen kúreske úles qosqan quqyq qorǵaý jáne arnaıy organdardyń qyzmetkerleri, sondaı-aq esirtkige qarsy saıasat pen halyqaralyq yntymaqtastyqty damytýǵa eleýli úles qosqan halyqaralyq áriptester men azamattyq sektor ókilderi marapattaldy.
Otyrys qorytyndysy boıynsha transulttyq esirtki bıznesiniń odan ári jolyn kesýge, onyń qarjy aǵyndaryn buǵattaýǵa, halyqaralyq úılestirýdi kúsheıtýge, taldaý men monıtorıngtiń tsıfrlyq quraldaryn damytýǵa, sondaı-aq profılaktıkalyq jáne ońaltý baǵdarlamalaryn keńeıtýge baǵyttalǵan usynymdar ázirlendi.
Bul baǵyttaǵy jumys vedomstvoaralyq ózara is-qımyl, halyqaralyq áriptestik jáne zamanaýı tehnologııalardy qoldaný negizinde dáıekti túrde jalǵastyrylatyn bolady.