Slovenııada «Kasse Sebero» atymen jerlengen qazaq jaýyngeriniń shyn esimi anyqtaldy
PETROPAVL. KAZINFORM – Soltústik Qazaqstan memlekettik arhıvi bes jyl boıy tynymsyz eńbek etip, nátıjesinde Slovenııa Respýblıkasynda jerlengen qazaq jaýyngeriniń shyn esimin anyqtady.
SQO arhıviniń málimetinshe, 2018 jyly Slovenııanyń Povır eldi mekeninde belgisiz jaýyngerdiń zıratynyń basyna granıt tas ornatylyp, oǵan «Kasse Sebero» dep oıyp jazyldy. Soǵys kezinde qaza tapqan soldatty jergilikti halyq osylaı atap ketken edi.
«Povır eldi mekeni turǵyndarynyń aıtýynsha, 1943 jyly qarasha aıynda partızandar otrıadynda bolǵan qazaq jaýyngeri jaralanady. Ony úsh kún boıy aýyldyqtar fashısterden jasyryp, emdemek bolady. Alaıda jaraqaty tym aýyr edi. Jaýyngerdi túnde jasyryn alyp shyǵyp, Povırden 5 km jerde jerleıdi. Sodan beri belgisiz jaýynger zıraty jergilikti halyqtyń kútiminde boldy», - deıdi Soltústik Qazaqstan memlekettik arhıviniń dırektory Sáýle Málikova.
Qazaqstannyń Avstrııadaǵy elshisi, qazir Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary jónindegi keńestiń bas hatshysy Qaırat Sarybaı rejısser Sergeı Azımovke osy belgisiz jaýynger jaıynda derekti fılm túsirýdi usynady.
«Soltústik Qazaqstan memlekettik arhıvi oblystyq ákimdiktiń tapsyrmasymen Sergeı Azımovke kómektesý úshin izdestirý jumystaryn bastady. Jalpy biz Ekinshi Dúnıejúzilik soǵys kezinde qaza tapqan maıdangerlerdiń esimin anyqtaýda kóp jumys atqardyq: soǵys ardagerleri men SQO-dan shyqqan batyrlar týraly qujattardyń jınaǵy jaryq kórdi, 116 182 adam jaıynda maǵlumat engizilgen elektrondy málimetter bazasyn jasadyq. Habar-osharsyz ketken jaýyngerlerdi, sonyń ishinde «Kasse Seberony» da izdestirdik. Osyndaı aýqymdy jumystyń nátıjesinde 2020 jyly 27 qarashada «Geroı Velıkoı pobedy» atty S.Azımovtyń derekti fılmi jaryq kórdi. Biraq Povırdegi belgisiz jaýyngerdiń esimi sol joly anyqtalmady», - deıdi Sáýle Málikova.
Arhıv qyzmetkerleri «Kasse Seberonyń» shyn esimin anyqtaýdy toqtatqan joq.
«Bıyl mamyr aıynda arhıv qujattarynyń negizinde, sonyń ishinde: 1928 jylǵy «Aqqoshqar» turǵyndarynyń tiziminen batyrdyń áke-sheshesiniń esimderi anyqtaldy. Ákesi – Esimseıit Ibraev, sheshesi – Tıyshty Ibraeva. Al Dıvachı eldi mekenindegi 1943 jylǵy shirkeý kitabynda «Kasse Seberonyń» anasynyń esimi – «Ibraeva Tıstae» dep kórsetilgen. Dál osylaı qazirgi Shal aqyn, burynǵy Oktıabr aýdany Baǵanaty kolhozynyń qujattarynda da jazylǵan. Baǵanaty aýylynan soǵysqa shaqyrylǵandar ishinde 1921 jyly týǵan Jıenshe Esimseıitov degen bar. Ol 1941 jyly Oktıabr aýdandyq áskerı komıssarıatymen áskerge alynyp, partızandar brıgadasynyń quramynda soǵysqan eken», - deıdi arhıv dırektory.
Sáýle Málikovanyń aıtýynsha, Esimseıitov Jıensheniń týystary tabyldy. Otbasylyq muraǵatta maıdangerdiń fotosýretteri, sondaı-aq 20 jastaǵy jigittiń óleńderi jazylǵan kúndeligi saqtalǵan eken.
Buǵan deıin SQO-da jol mamandary tóselgen asfalttyń tez buzylý sebepterin túsindirgen edi.
